Skírnir - 01.01.1971, Qupperneq 28

PETER HALLBERG
f leit að höfundi Laxdælu
í rannsóknum á íslendingasögum hefur á síðari árum borið
talsvert á málfræðilegiun og um leið statistiskum aðferðum. Reynt
hefur verið að sýna fram á samband milli ýmissa rita á grund-
velli orðaforða þeirra, eiginleika í setningaskipun o. s. frv. Stund-
um hefur markmið slíkra rannsókna verið að sanna — eða afsanna -
tilgátu um að ákveðinn maður sé höfundur ákveðins verks. Þannig
hefur oftar en einu sinni verið reynt að tengja Snorra Sturluson
endanlega við Egils sögu.
Eitt helzta vandamál við rannsóknir af þessu tagi er auðvitað,
að engin íslendingasaga - og fáar aðrar íslenzkar miðaldasögur -
eru lengur til í upprunalegri mynd, heldur aðeins í afritum og af-
ritum af afritum. Við getum með öðrum orðum aldrei verið örugg-
ir um, að texta höfundarins hafi ekki verið breytt, að meira eða
minna leyti. Ef til vill gæti þetta virzt það hættulegt blindsker á
leiðinni, að réttast væri að leggja árar í bát. Það verður heldur
aldrei hægt að forðast þessa hættu með öllu. En sem betur fer má
sneiða hjá henni á ýmsan hátt, m. a. með því að láta textasaman-
burð sinn ná til margra rita og málfræðialriða. Það er þessvegna
sem statistik — í almennri og víðtækri merkingu þess orðs - hefur
reynzt fræðimönnum ómissandi stoð í rannsóknum á íslendinga-
sögum.
Sturla Þórðarson und die Laxdcela saga (Universitetsforlaget
Oslo 1969. 138 bls.) er doktorsritgerð eftir þýzka konu, Marinu
Mundt, sem um nokkurra ára skeið hefur verið sendikennari í Bj örg-
vin. I formála bókarinnar segist höfundur á stúdentsárum sínum i
Berlín hafa tekið eftir því, hve málið væri líkt á Laxdæla sögu og
Hákonar sögu Hákonarsonar eftir Sturlu Þórðarson. En ekki hafi
hún getað rekið endahnútinn á rannsóknir sínar fyrr en í Björgvin,
eftir að tölva háskólans þar varð aðgengileg málfræðingum árið