Jón á Bægisá - 01.10.2009, Síða 19

Tignyfir tindum ogdauðinn á kránni
Hér má heyra óm af alþýðuballöðum — og hér eins og víðar í ljóðum nýtur
enskan einsatkvæðisorða sinna, eða öllu heldur nýtir skáldið sér þessa eig-
ind tungumálsins — og þetta mótar hrynjandina. Helgi fer skemmtilega
nálægt slíkum auðkennum, hann finnur viðeigandi hljóðfæri í íslenskunni.
Auk þess að þýða orðræðuna, svo manni finnst að ekki verði betur gert, og
varðveita þessa ljúfu fegurð einfaldleikans, þýðir Helgi söng þessara vísna
glæsilega.
Oft er talað um að Shakespeare spanni ótal víddir — hann hefur
jafnvel verið kallaður faðir nútímalegrar sjálfsvitundar á Vesturlöndum.
An þess að ég ætli að hefja Helga í svo ofurháan sess, má vissulega segja
að hann spanni veraldir í ljóðaþýðingum sínum. Hann hefur þýtt marg-
breytilegan skáldskap, mismunandi ljóðform, rakið slóðir út um allar
trissur og talað tungum, hann ræður yfir mörgum röddum. Kannski má
þó finna vissan róm, þráð sem liggur um höfundarverkið. Kannski má
meira að segja reyna að sjá út hefð eða hefðarveldi (kanón) Helga Hálf-
danarsonar í lýrík. Hann á sér sín meginskáld í ljóðlist Vesturlanda: Hór-
as, Shakespeare, Wordsworth, Keats, Rilke og Eliot, en sé lengra litið út
í heim má nefna hinn kínverska Lí Pó og japanska hækuskáldið Matsúó
Basó. I þessari upptalningu sakna ég þó þýskrar skáldlistar frá lykiltíma-
bili — verða ekki Goethe og Hölderlin að vera hér með? Þýðingar Helga
á ljóðum þeirra eru mikilvægar þótt ekki séu þær margar. En það er í svo
mörg horn að líta hjá Helga; getum við horft fram hjá danska skáldinu
Piet Hein? Eftir hann hefur Helgi þýtt um 80 smákvæði og hér kemur
fram hlið á Helga sem vert er að hafa í huga, ekki bara léttleiki, eins og
sjá má í vísunum úr Hamlet, heldur léttleiki blandaður kraumandi kímni.
Hér er lauflétt en viskublandin vísa þeirra Heins og Helga:1
Bjartsýni
Mín bjartsýni er einlæg, og eflist
með aldri, við margvísleg kynni
sem sanna að sífellt er heimskan
að sigrast á illgirninni.
Hér eru greinilega opnar dyr inn í heim hagyrðinga og lausavísunnar. Helgi
er einn af samtímameisturum hins arfþegna bragforms og hagmælskan er
einn af hornsteinunum í garði hans. Eg veit að ýmsar frumortar tækifæris-
i Erlend Ijóífrá liðnum tímum, bls. 58. I þessari bók eru sjötíu smáljóð eftir Hein í þýðingu
Helga og fleiri bættust svo við í safni Helga Nokkur þýdd Ijóð, Reykjavík: Mál og menning
1995-
■ 6Z — AF OG FRAj EG KANN EKKI NOKKURT ERLENT TUNGUMAL 17