Jón á Bægisá - 01.10.2009, Blaðsíða 8

Lára Þórarinsdóttir
og menningar þótt strax færi að bera á röddum er vildu sjá Helga þýða nýrri
ljóð. Arið 1952 var einnig sett á svið fyrsta Shakespeare-leikritið í þýðingu
Helga en það var Semyðurþóknast&sviði Þjóðleikhússins. Kveikjan að þeirri
þýðingu var vinskapur Helga og Lárusar Pálssonar. Þessi þýðing, sem og
aðrar þýðingar Helga á leikritum Shakespeares, hlaut einnig góða dóma og
þótti honum takast einstaklega vel að halda í form Shakespeares. Einnig var
ljóst að textinn var ávallt þýddur með það í huga að hann yrði fluttur á sviði.
Þessi fyrsta þýðing varð til þess að bókaútgáfa Máls og menningar óskaði
eftir fleiri þýðingum og gaf út sex bindi með leikritum Shakespeares í þýð-
ingu Helga á árunum 1956 til 1975 undir merkjum Heimskringlu. Líklegt er
að Shakespeare hafi átt hug hans allan á þessu tímabili því fleiri ljóðaþýð-
ingar komu ekki út á bók á meðan hann bjó á Húsavík.
Árið 1963 fluttist Helgi aftur til Reykjavíkur, en hann hafði hlotið leyfi
fyrir lyfsölu í Hálogalandshverfi en nýtti það ekki og tók í stað stöðu lyfja-
fræðings í Ingólfs Apóteki til ársins 1967. Það ár fékk hann kennarastöðu
við Kennaraskóla Islands sem síðar varð Kennaraháskóli Islands og kenndi
hann þar einkum efnafræði, en síðar meir einnig íslensku, allt til ársins
1981, en lét þá af störfum, sjötugur að aldri. Á þessum árum sem kennari
gaf Helgi út fleiri ljóðasöfn, Kínversk Ijóðfrá liðnum öldum og Japönsk Ijóð
frá liðnum öldum árin 1973 og 1976 og hlutu þau líkt og fyrri ljóðasöfnin
ágætisdóma.
Eftir að hann lét af störfum skrifaði Helgi mikið í dagblöð landsins og
hélt uppi þarfri umræðu um íslenska tungu og þýðingar á ýmsum verkum.
Hann forðaðist blaðaviðtöl í lengstu lög, enda taldi hann að eigin sögn „að
ekkert slíkt komi viðfangsefni sem þessu við“. Tvö stórvirki bókmennta-
sögunnar átti hann þó eftir að þýða. Grískir harmleikir komu út árið 1990
og Kóraninn, helgirit múslima kom þremur árum síðar. Almenna bóka-
félagið hafði lýst yfir áhuga á að gefa út heildarþýðingar á leikritum Shake-
speares og hófst útgáfa þeirra árið 1982. Þó fór svo að bókafélagið gat ekki
staðið við skuldbindingar sínar og kom þá Mál og menning til sögunnar
og lauk útgáfu bindanna átta árið 1991. Þar með lauk loks því verki er Helgi
hóf á sjötta áratugnum.
Ljóðaþýðingar voru Helga greinilega hugleiknar því af þremur síðustu
bókunum sem komu út undir hans nafni var ein þeirra safn ljóðleikja,
önnur var ljóðasafn og sú þriðja var útgáfa hans á Völuspá en fræðiritið
Maddaman með kýrhausinn hafði komið út nærri hálfri öld áður þar sem
Helgi útskýrir hví hann telji að nýrrar túlkunar sé þörf á Völuspá. Mad-
daman var í raun endurútgefin árið 2002 og loks árið 2006 kom Völuspá
út undir eigin nafni með undirtitlinum „í útgáfu Helga Hálfdanarsonar“.
Þar er að finna stuttan inngang að textanum en bent á Maddömuna til
frekari útskýringar.
6
á .jríœýr/-já — Tímarit um þýðingar nr. 13 / 2009