Jón á Bægisá - 01.10.2009, Blaðsíða 47

Nei, yðar ná<5, ég kann lítið í ensku
oft lengri á öðrum tungumálum.1 Á íslensku er óumflýjanlegt að innri
hrynjandi setninga breytist:
ELY
CANTERBURY
This would drink deep.
‘Twould drink the cup and all.2
BISKUP
ERKIBISKUP
Fast væri slokað.
Slokuð kannan með!3
Helgi virðist afar meðvitaður um þann línudans sem hann þarf að stíga
milli bragarhátta skáldsins og hins íslenska brageyra. Til að forðast einhæfni
pentajamba telur hann leyfilegt að sýna dirfsku í vali á tilbrigðum, en ítrek-
ar þó að á slíku verði að vera hóf, „svo ekki fari milli mála, að pentajambi sé
ríkjandi bragur ljóðtextans og sérhvert frávik komi greinilega til hvíldar og
tilbreytingar, eða til áherzlu, og þá til stuðnings efninu um leið.“41 Hinriki
fimmta er sem fyrr segir gjarnan brugðið út af pentajömbuforminu yfir í
laust mál, en í verkinu má jafnframt finna dæmi um aðra bragarhætti; til
að mynda notast Shakespeare í upphafi z. atriðis 3. þáttar við styttri hend-
ingar. Helgi heldur bæði atkvæðafjölda og rími óbreyttu, og beitir þarna
líklega einhvers konar braghenduafbrigði. Það sem hann þó segist hafa að
leiðarljósi við þýðingar sínar er að íslensk tunga skuli „sníða sér stakk eftir
sínum vexti, en ekki eftir vexti enskrar tungu[.]“5
Hinrikfimmti stendur í beinum tengslum við verkin um Hinrik fjórða,
og er í raun sagan af endurfæðingu eða upprisu Harrys/Hals sem verður
að hugdjörfum konungi. Hreyfingin í textanum er ör, risið hátt, og oft
líkt og safnist í orðaöldu sem síðan ríður yfir. Myndmálið helgast mjög af
þessari upprisu konungsins unga og í bók sinni um myndmál Shakespea-
res nefnir Caroline Spurgeon sérstaklega þær fjölmörgu og í raun óvenju
mörgu vísanir í „flug fugla“6 sem sjá má í verkinu. Hún minnir á að flug
fuglsins var „örasta hreyfing sem maðurinn þekkti“7 á tímum skáldsins.
Hinrik flýgur hátt og hratt. Forspjöllin og orð persónanna kallast gjarnan
á; til að mynda talar Hinrik um allt sem Englendingum fái aukið „fjöðr-
1 Farouky, „Shakcspcarc Inc.“
2 Shakespeare, Henry V, I.i, 19-20.
3 Shakespeare, Hinrikfimmti, I.i, 19-20.
4 Ibid.,24.
5 Ibid.,24.
6 Spurgcon, Shakespeare 's Imagery, 243. Þýðing mín.
7 Ibid., 243. Þýðing mín.
— AF OG FRA, EG KANN EKKI NOKKURT ERLENT TUNGUMAL 45