Jón á Bægisá - 01.10.2009, Blaðsíða 60

Hlín Agnarsdóttir
Slápur sem nafn á hinum grannvaxna Slender er dálítið langsótt, jafnvel
þótt orðið þýði samkvæmt orðabókinni slánalegur maður. Þarna er Helgi
að hugsa um hljóm nafnanna, bæði byrja þau á sl, eru sex stafa og enda
á r. Hann notar nafnið Vað yfir Ford, sem er líka rétt þýðing samkvæmt
orðabókinni, en gefur þýðingin eitthvað sérstakt til kynna um persónuna?
Herra Vað veður vissulega áfram í afbrýðisemi sinni og bæði nöfnin eru eins
atkvæðis. Frú Quickly heitir Spræk upp á íslensku og þar er bæði merk-
ingin rétt og sterkt k-hljóð í báðum nöfnunum, og þannig mætti áfram
telja og taka fleiri dæmi. Helgi gætir þess í flestum tilvikum að nöfnin séu
jafnatkvæða og beri sama hljóm, þar sem hann kemur því við. Og þetta
er reyndar sú regla sem hann fylgir nær alltaf af einstakri nákvæmni í öllu
því sem hann þýðir, þótt oft þurfi sá sem les að grípa til orðabókarinnar og
fletta upp merkingu orðanna sem Helgi kýs að nota á íslensku. Um þessa
nákvæmni í atkvæðafjölda hefur Helgi líka íjallað og þá helst í tengslum
við bragarhætti og hrynjandi leikljóðanna, einkum stakhendunnar, sem er
einkennandi í flestum verka Shakespeares, jafnt í bundnu máli sem lausa-
máli.1
Annar vandi þýðandans að Vindsórkonunum kátu er texti þess sem
talar brogaða ensku. Kajus læknir kann einfaldlega ekki ensku og talar
málið vitlaust og með frönskum hreim. Það vekur alltaf hlátur á hvaða
tungumáli sem er, þegar útlendingar tala tungumál innfæddra með röng-
um framburði og án beyginga. I eftirfarandi dæmi sjáum við hvernig þetta
gerir sig, þegar Kajus læknir skorar síra Ivar á Haugi á hólm fyrir þær sakir
einar að hafa haft millgöngu um að biðja um hönd ungfrú Onnu Pák til
handa Slápi. Hér talar hann til Skaupa (Simple) þjóns herra Sláps:
William Shakespeare:
Caius: You, jack’nape, give-a this letter to sir Hugh. By gar, it is a shal-
lenge. I will cut his troat in de park, and I will teach a scurvey jacknape
priest to meddle or make. You may be gone. It is not good you tarry here.
Exit Simple By gar, I will cut all his two stones. By gar, he shall not have
a stone to hrow at his dog.J
í þessum texta má bæði sjá og heyra að Caius ræður eklci alveg við ensk-
una samanber ritun orðsins „shallenge“ íyrir challenge og „de park“ fyrir
the park, en jafnframt er mikill ofstopi fólginn í orðum læknisins, þar sem
1 Sjá Helgi Hálfdanarson: „Fáein orð um Shakespeare og samtíð hans“ í Leikrit I. Reykjavík:
Mál og menning. 1991. S. 7-26. Hér s. 21-24.
2 Sjá W. Shakespeare: The Merry Wives ofWindsor I.4.105-110.
58
á .fSepyeáát - Tímarit um þýðingar nr. 13 / 2009