Þjóðmál - 01.12.2009, Síða 31

Þjóðmál vetur 2009 29
sem samfélagið snúist um . Sjálfhverfni er
oftast hlægileg og það á ekki sízt við, þegar
fjölmiðlar eiga í hlut .
Afbrýðisemi fjölmiðla kemur líka fram í
því, að hafi einn fjölmiðill tekið mál sterkt
upp þarf töluvert til að koma til þess að
annar fylgi í kjölfarið . Ef þeir komast ekki
hjá því heiðurs síns vegna að segja frá máli,
sem annar fjölmiðill hefur átt frumkvæði að,
gera þeir það meira og minna með hangandi
hendi . Ein af ástæðunum fyrir því, að aðrir
fjölmiðlar fylgdu Morgunblaðinu lítt eftir
í fréttaflutningi af álitsgerðum erlendu
greiningardeildanna 2005 og 2006, var
vafalaust sú, að Morgunblaðið tók málið upp
af miklum krafti strax í upphafi og hélt því
áfram af engu minni krafti . Aðrir fjölmiðlar
vildu ekki fá á sig þá mynd, að þeir væru að
elta Morgunblaðið .
Með þessum orðum er ég ekki að gefa í
skyn, að sjálfhverfni okkar á Morgunblaðinu
hafi verið minni . Að auki er það svo, að fjöl­
miðla stéttin á Íslandi, eins og víða annars
staðar, hefur mun meiri áhuga á persónum en
málefnum . Umfjöllun um þjóðmál á vettvangi
fjölmiðla snýst meira um fólk en málefnin, sem
um er að ræða . Hér eiga markaðsdeildir fjöl­
miðl anna hlut að máli . Þeirra boðskapur er sá,
að fólk hafi ekki áhuga á málefnum . Auð vitað
hefur fólk áhuga á öðru fólki, en umfjöllun
fjölmiðla um fólk er of mikið farin að snúast
um einskis verða persónulega hluti og of lítið
um það, sem skiptir meginmáli í lífi þjóðar .
Allt eru þetta innbyggðir veikleikar í
fjölmiðlakerfi okkar Íslendinga . Þáttur í endur­
sköpun íslenzks samfélags í kjölfar banka­
hrunsins er auðvitað að fjalla um og taka á
þessum vandamálum fjölmiðla . Grundvallar­
atriði í þeirri endursköpun er að sjálfsögðu
löggjöf um eignarhald á fjölmiðlum . Mikið
óþurftarverk var unnið sumarið 2004, þegar
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands,
stöðvaði löggjöfina, sem Alþingi hafði sett .
Brot úr kaflanum „Hlutur fjölmiðla“
í UmsátrinU, fyrstu bók höfundar, sem
kom út hjá bókaútgáfunni Veröld
síðla í nóvember sl .
H Á S K Ó L A Ú T G Á F A N haskolautgafan.hi.is – hu@hi.is – s. 525 4003
Svartbók kommúnismans
Hannes Hólmsteinn Gissurarson þýddi
Kommúnisminn var einn afdrifaríkasti þátturinn í
sögu tuttugustu aldar. Eftir fall hans í Mið- og Austur-
Evrópu varð aðgangur að upplýsingum greiðari, ekki
síst í skjalasöfnum, sem áður voru lokuð. Það hafa
höfundar þessarar bókar nýtt sér, og áætla þeir, að
kommúnisminn hafi kostað hátt í 100 milljónir manna
lífið (líklega 20-25 milljónir í Ráðstjórnarríkjunum og
ef til vill um 65 milljónir í Kína). Honum hafi hvar-
vetna fylgt fjöldamorð, hungursneyðir, nauðungar-
flutningar stétta og þjóðflokka, sýndarréttarhöld,
aftökur og þrælkunarvinna. Svartbók kommúnismans
hefur komið út á öllum heimstungum, víða verið á
metsölulistum og leitt til fjörugra umræðna. Hún var
kveikjan að ályktun Evrópuráðsins í janúar 2006, þar
sem afbrot kommúnistastjórna um allan heim voru
fordæmd.
840 bls.
Project1:Layout 1 11/24/09 9:44 AM Page 1