Stjórnartíðindi fyrir Ísland: B-deild - 01.12.1879, Blaðsíða 159

149
1879
— Brjef landsliöfðingja til amtmanmins yfir norður- og austurumdœminu, um
lögmæti sveitarstyrks. — Með brjefi yðar, herra amtmaður, frá 9. sept. þ. á.
meðtók jeg þær ítarlegri skýringar, er jeg kafði beizt viðvíkjandi áfrýjun Akrahrepps á
úrskurði yðar frá 15. febr. f.á., er staðfestir úrskurð sýslumannsins í Skagafjarðarsýslu frá
20. júlí 1876 um, að Einar Andrjesson eigi með tjölskyldu sinni rjett til sveitarframfœris
í Akrahreppi, sem einnig sje skyldur að endurborga Holtshreppi 53 kr. 83 a., er lagðir
hafa verið Einari af sveitarfje Holtshrepps. Vil jeg því nú tjá yður til þóknanlegrar leið-
beiningar og birtingar það, er eptir fylgir.
í>að er viðurkennt af öllum, að Einar Andrjesson haíi í marzmánuði 1873 með-
tekið frá öðrum hreppstjóra Holtshrepps 14 kr. 25 a. styrk, og að hann, þegar hann þáði
þenna styrk, hafi átt sveit í Akrahreppi, en úr þessum hreppi fiuttist hann inn í Holts-
hrepp vorið 1864. Akrahreppur heldur nú því fram með áfrýjun sinni, að hinn nefndi
styrkur hafi ekki verið nauðsynlegur, þar sem Einar hafi verið skuldlaus í kaupstað, og
því getað fengið þar matarlán, og þar sem honum, um hinar sömn mundir, og hann fjekk
styrkinn, barst 20 kr. gjöf, er nokkrir hreppsbúar á kirkjufundi að Flugumýri skutu sam-
an handa honum. Loksins hefir af hálfu Akrahrepps verið bent á, að Einari myndi
hafa verið hótað útbyggingu af jörð þeirri, er hann þá bjó á, og sem var eign föður ann-
ars hreppstjórans í Holtshreppi, ef hann þæði ekki sveitarstyrk.
Hinurn síðast nefndu ummælum hefir með prófum þeim, er síðan hafa verið átt
í málinu, ekki fundist neinn staður, þvert á móti hefir komið fram, að nefndur lands-
drottinn hafi veitt Einari frest með borgun á eptirgjaldi, er hann ekki gat staðið í skil-
um með, og hefir Einar borið, að landsdrottinn sinn hafi æfinlega verið sjer hinn hjálp-
legasti, og að það sje fjarstætt því, að hann hafi nokkru sinni hótað sjer útbyggingu.
Hinn umrœddi styrkur finnst ritaður í sveitarbók Holtshrepps sem lán *<eptir til-
mælum hreppstjóra í Akrahreppi upp á væntanlegt endurgjald þaðan«. Með rjettar-
prófum þeim, er í sumar fóru fram í málinu, er það nœgilega sannað, að Einar hali vet-
urinn 1872—73 átt mjög bágt og örðugt uppdráttar, og mátt líða neyð fyrir matarskorti;
hefir sjer í lagi einn nábúi Einars skýrt frá því, að hann skömmu áður, en Einar fjekk
styrldnn, hafi komiö á heimili Einars og þá sjeð, að engin matbjörg hafi verið í bœnum
nema 7 til 8 merkur af mjólk úr 2 kúm, er voru illa fóðraðar og því mjóllcuðu lítið, og
hafi þurft að lifa á þessu 7 menn þar á meðal 4 ungbörn; og í bónarbrjefi frá 8. marz
1873 um styrk, er Einar þá skrifaði hreppstjóranum í Akrahreppi, lýsir hann ástandi sínu
líkt þessu. Einar hófir nú enn framborið, að þegar hann í neyð sinni greindan vetur,
eins og áður hefði átt sér stað, leitaði hjálpar til landsdrottins síns, haíi sjer verið ráð-
lagt að leita styrks til framfœrslusveitar sinnar. Hafi hann þar eptir snúið sjer að öðr-
um hreppstjóra Holtshrepps, er hafi gefið honum nppkast til hins nefnda brjefs frá 8.
marz 1872 til Akrahrepps, og hafi þar eptir liinn hreppstjórinn, er átti fyrir hendi ferð
upp f Skagafjörð tekið brjefið með sjer. jpegar hreppstórinn kom. heim, hafi hann ekkert
svar haft með frá Akrahreppi, og hafi Einar þá sárbœnt hreppstjórann um styrk, og feng-
ið 3 skeppur af rúgi og 3 skeppur af haunum, en fám dögum eða litlu síðar hafi komið
brjef frá hrcppstjóranum í Akrahreppi, þar sem þessi hreppstjóri sendir Eihari ávísun á
20 kr., og segist hafa borið brjef Einars, er innihjelt beiðni um styrk úr sveitarsjóði
Akrahrepps, einmitt af þessari upphæð, upp á kirkjufundi á Flugumýri og að »hrepps-
bœndurn hafi tekið vel undir »að rjetta Einari hjálparhönd«. þ>ar á móti getur brjef
hreppstjóransekki um, hvort styrkur þessi ætti að vera sveitarstyrkur eða vinagjöf; en hrepps-
nofndin í Akrahreppi hefir baldið því fram, að styrkurinn kæmi ekki sveitinni við, eins
m
18. nóv.