Ráðunautafundur - 15.02.1995, Side 43

35
Ein sterkjueining er það fóðurmagn sem fullvaxinn nautgripur þarf til að bæta á sig
250 g af líkamsfítu. Við fullkominn bruna skilar sú fita (250 g x 9,46 hitaeiningar) samtals
2365 virkum hitaeiningum (NKF). Ein sterkjueining samsvarar því 2365 NKF Sterkjueiningin
var einkum notuð við orkumat á Bretlandseyjum, víða í Norðvestur-Evrópu (Þýskalandi,
Hollandi og Belgíu) og í löndunum á Balkanskaga.
Rannsóknir Kellners. Niðurstöður Kellners gáfu tilefni til að reikna út NKp-gildi í ýmsum
fóðurtegundum þegar meltanleiki næringarefnanna í þeim var þekktur. Hann prófaði enn-
fremur hvort þeir útreikningar, sem hann þannig gerði, stæðust í fóðrunartilraunum með
fullvaxna uxa og fann að um mismun var að ræða, mismikinn eftir fóðurtegundum. í korn-
fóðri var mismunurinn lítill en aftur meiri þegar um var að ræða heyfóður og hálm. Hlut-
fall'slegan mun á reiknuðu og raunverulegu (mældu) sterkjugildi nefndi Kellner gildistölu.
Fóðurtegundir með gildistölu á bilinu 95 til 100 taldi hann fullgildar og í þeim tilvikum þyrfti
ekki að leiðrétta hið útreiknaða sterkjugildi. Þar sem mismunurinn var meiri (gildistala 95 og
lægri) taldi hann að leiðrétta þyrfti hið reiknaða sterkjugildi. Mismuninn skýrði Kellner með
því að skepnur þyrftu viðbótar orku til að tyggja, jórtra og melta heyfóður og annað tormeltan-
legt fóður sem þær yrðu að taka af fóðurorkunni. Niðurstaða Kellners var sú að meltanleg
næringarefni í mismunandi fóðurtegundum væru ekki jafngild. Þess vegna kæmi fram mis-
munur á gildi næringarefna í gróffóðri og hinum hreinu næringarefnum sem Kellner notaði í
tilraunum sínum.
Kellner fann einnig að samhengi var á milli trénisinnihalds í gróffóðri og mismunar á
reiknuðu og raunverulegu innihaldi þess af virkri orku til fitunar (NKF). Að meðaltali reyndist
virk orka til fitunar lækka um 1,36 NKF fyrir hvert g trénis í gróffóðrinu. Ef gróffóðrið var
fínmalað reyndist lækkunin 0,7 NKF pr. g trénis. Þetta kallaði Kellner trénisfrádrátt eða
trénisleiðréttingu. Hann lagði til að notaður yrði trénisfrádráttur til leiðréttingar á reiknuðu
orkuinnihaldi gróffóðurs en gildistala til að leiðrétta kjamfóður. Seinni tíma rannsóknir
norskar hafa ennfremur leitt í ljós að heppileg leiðrétting á NKF gildi í votheyi er 1,04 NKF pr.
g trénis.
Hafrafóðureiningin
Hún er miðuð við 1 kg af höfrum í stað byggs. Hvert kg af höfrum er talið hafa 1410 virkar
kaloríur til fitunar (NKF). Hún hefur einkum verið notuð í löndum Austur-Evrópu.