Ráðunautafundur - 15.02.1995, Qupperneq 55

47
það prótein sem virðist hverfa á leiðinni í gegnum meltingarfæri skepnunnar. Enginn greinar-
munur er gerður á þeim hluta próteinsins sem sogast upp frá meltingarfærunum sem amínó-
sýrur og nýtast líkamanum og þeim hluta sem hverfur úr vömbinni út í blóðið sem amóníak og
tapast úr líkamanum í þvaginu. Þá er ekki tekið tillit til þarfa örveranna í vömbinni fyrir
köfnunarefni og orku og þar af leiðandi er ekkert vitað um hlutdeild örverupróteins í því
próteini sem sogast upp frá meltingarveginum í heild. I AAT-PBV kerfinu er reynt að áætla
það magn af amínósýrum sem sogast upp frá smáþörmunum (AAT) og líkaminn getur nýtt
sér. Er þar bæði um að ræða að áætla þann hluta amínósýranna sem kemur úr fóðureggjahvítu
og ekki hefur brotnað niður í vömbinni, svo og þann hluta sem kemur úr frumum örveranna
sem hafa margfaldast og vaxið í vömbinni. Þessar amínósýrur em samanlagt gefnar upp sem
grömm af AAT í hverju kílógrammi þurrefnis í fóðri. Kerfið tekur tillit til þarfa örveranna í
vömbinni fyrir hráprótein þar sem reiknaðar eru út þarfir þeirra miðað við þá orkuumsetningu
sem fram fer hverju sinni. Þær þarfir eru síðan bornar saman við það hráprótein í niðurbrotnu
formi sem stendur örverunum til boða og niðurstaðan gefin upp sem próteinjafnvægi í
vömbinni (PBV) í grömmum af PBV í kílógrammi af þurrefni fýrir hveija fóðurtegund. Sú
tala getur verið ýmist jákvæð (+) eða neikvæð (-). Gildi fyrir AAT og PBV eru reiknuð fyrir
hverja einstaka fóðurtegund og þegar útreikningar eru gerðir fyrir samsett fóður þá eru þessi
gildi einfaldlega lögð saman. í AAT-PBV kerfinu er ekki reynt að leggja mat á upptöku
einstakra amínósýra né hlutdeild þeirra í því heildarmagni amínósýra sem líkama jórturdýrsins
berst frá meltingarfærunum, en það hefur skiljanlega mikil áhrif á nýtingu próteinsins til hinna
ýmsu þátta lífsstarfseminnar svo sem viðhalds, vaxtar og mjólkurmyndunar. Hins vegar er
kerfið byggt þannig upp að mjög auðvelt verður að bæta við upplýsingum um einstakar
amínósýrar þeggar næg vitneskja er talin fyrir hendi.
f 1. töflu má sjá yfirlit yfir þær jöfnur sem notaðar era við útreikninga á AAT og PBV
og í 2. töflu dæmi um hvemig útreikningur er framkvæmdur fyrir eina fóðurtegund.
Niðurbrot hrápróteins í vömb jórturdýra
Niðurbrot fóðurpróteins er mælt með hinni svokölluðu nælonpokaaðferð (0rskov og
McDonald 1979) þar sem sýnum af fóðrinu er komið fyrir í nælonpokum í vömb gripa með
vambaropi í mismunandi langan tíma. Stöðluð aðferð, sem samþykkt hefur verið af vinnuhópi
á vegum EEC-EAAP, er notuð (Madsen og Hvelplund 1994). í stuttu máli þá era notaðar þijár
geldar kýr fóðraðar á heyi og kjamfóðri (u.þ.b. 17,5% hráprótein í þurrefni) í hlutföllunum
2:1. Grófmöluð (a.m.k. 1,5 mm) sýni era sett í poka úr dúk með 37 micrometra götum sem