Blik - 01.05.1965, Blaðsíða 134

132
B L I K
segir frú Marta. „Dette kan du ekkje
skriva, Lars, du má ikkje egna dei
inn pá deg”. „Ná, so stryk eg det dá",
sagði hann, og þar með var greinin
eins og frúin vildi hafa hana. Auð-
vitað lagði ég ekkert til málanna, en
lífið hefur sannfært mig um það, að
frúin hafði rétt fyrir sér. Hin kalda
skynsemi hélt hér traustum tökum
um taumana. Þannig farnaðist þeim
be2t, þessum mætu og merkilegu
mannverum, sem úr sárustu fátækt
höfðu reist fjárhagslega trausta borg
þekkingar og uppeldis, þar sem
áhrifin leyndu sér svo að segja
hvergi úti um hinar dreifðu byggðir
Noregs; nemendur þeirra skáru sig
oft úr með vinnuhug og framtaks-
dug, þar sem þeir settust að, siðferði-
lega traustir og ályktunaröruggir í
viðskipta- og félagsmálum. Þessa
fullyrðingu mína hef ég frá þeim,
sem kynnr sér hafa eða rannsakað
störf og áhrif skólans og störf nem-
endanna síðar.
En skólastjórahjónin voru hér
ekki ein að verki, eins og ég drap á
áðan. Sumir kennararnir voru af-
burða starfskraftar, t. d. norsku-,
sögu- og reikningskennarinn, Olav
Holdhus, sem starfaði við skólann
um fjóra áratugi. Kennsla hans til
vits og þroska nemendunum, var
frábær. Hér skrái ég eitt dæmi um
kennslu hans í norskri bókmennta-
sögu. Efnið er séra Blix, maðurinn
og kvæðin hans. Eg fæ til meðferð-
ar og úrlausnar fjórar ljóðlínur úr
kvæðinu:
„Det er vel fagre smnder
nár váren kjem her nord,
og atter som eit under
nytt liv av daude gror".
Mér ber að finna, hvernig á að
lesa þessar ljóðlínur, svo að áherzl-
ur séu réttar og merkingin óbrengl-
uð. Mér var vandi á höndum. Ég
hafði ekki öðlazt fullkomið vald á
norskri tungu, en þó vildi ég reyna.
Loks hafði ég lokið ályktunum mín-
um. Kennarinn var sæmilega ánægð-
ur með allar áherzlurnar nema eina.
Þar gataði ég tilfinnanlega. Eg álykt-
aði að leggja skyldi áherzlu á orð-
ið vel, þriðja orðið. En það var
skakkt. Það sannfærði kennarinn
mig um og alla í bekknum. Legðum
við áherzlu á vel, hefði það þau
áhrif á merkinguna, að yndi vors-
ins þarna norður frá yrði helzt um
of. Læsum við hins vegar orðið
fagre með áherzlu, yrði merkingin
þessi: Eg vænti þess, að þú sért mér
sammála um það, að stundirnar séu
unaðslegar hér norður frá, er vora
tekur. Þar skildi sem sé mikið merk-
ingar. Þannig fór þessi mæti kennari
og maður, Olav Holdhus, að því að
skerpa ályktunargáfu nemenda
sinna, skilning og hugsun. Hið sama
einkenndi sögukennslu hans. Hann
gerði garðinn frægan.
Tvisvar í viku og stundum oftar
allan veturinn flutti skólastjórinn
fyrirlestra fyrir öllum nemendunum,
yngri sem eldri, í einum hóp. Ollum,
sem skrifað hafa minni frá námsár-