Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1933, Side 107

105
að stunda sjó nema 2—3 mánuði. Það má nú heita svo, að allílestar
fjölskyldur í kauptúninu liafi kú eða part úr kú (kýrnar eru nú ca.
35- 36) og auk þess 20 -40 kindur og nokkur hænsni. Þeir, sem
auk þessa hafa dálitla garðrækt, þurfa ekki að kaupa matvæli, svo að
teljandi sé, önnur en kornvörur, kaffi, sykur o. s. frv. Hrognkelsa-
veiði er hér allt al' nokkur á vorin, svo að varla verður sagt, að mat-
föug skorti. Til bóta má það teljast, að menn fá nú geymdan mat í
íshúsi kaupfélagsins og geta þannig haft nýmeti fram undir vorið, að
íiskur fer að veiðast.
Seijðisfj. Mataræði má teljast sæmilega gott, því að flestir hafa uæga
mjólk og oftast iiægt að fá nýmeti. Þó mun margt svokallað þurra-
búðarfólk nota fullmikið kafíi og hart og þurrt brauð í matar stað,
og er það að kenna óforsjálni fólksins, því að sízt er það ódýrara.
Fatnaður mun vera hér eins og gerist og gengur, mest búðarfatnaður
í kaupstaðnum til að tolla í tízkunni, en yfirleitt má segja, að fólk
gangi sæmilega til fara.
Norðfj. í sveitum nota menn nokkuð föt úr innlendu efui, nerna
hlífðarföt, skófatnað og ef til vill spariföt. Gúmmískór og stígvél notuð
allsstaðar. Við sjóinn eru jafnvel íslenzk sokkaplögg að útrýmast. Til
sveita er matarhæfi víst sæmilega heilsusamlegt. í útgerðarstöðvum er
allt öðru máli að gegna. Er furðulegt, að menn skuli, að því er virðist,
halda heilsu við það fæði, sem t. d. sjóróðramenn lifa við, stundum
óslitið mánuðum sarnan, ef vel gefur á sjóinn. Kaffi, sykur, hveiti-
brauð — stundum reyndar rúgbrauð - og smjörlíki. Stundum ein
máltíð í landi á sólarliriug, fiskmáltíð með bræddu smjörlíki, oftast
kartöflur, og einhver grautur eða þá sætsúpa með litaðri saft, rétt,
sein ég heyrði til sjós nefndan »hiísaskúm«. Við eigum víst mikið
eftir ólært um vægar a-vítamínósur, úr því að við enn erum að koma
ýmsum kvörtunum þessara manna undir gamlar díagnósur.
Síðn. Fatnaður er sæmilegur; prjónaföt mikið notuð, því að prjóna-
vélar eru hér \iða og nokkuð af spunavélum. Matargerð hygg ég, að
sé mjög áhótavant.
Vestmannaeyja. Hvað matargerð snertir, finnst mér einkum bresta
þekkingu og áluiga á að notfæra þá björg, sem hér herst á land.
Harðfiskur er enginn hér verkaður. Söl eru notuð á nokkrum heimilum.
lujrarbakka. Ræktuu ýmsra tegunda káls og' rófna og notkun þeirra
til matar vex ínjög hér sem annarsstaðar á Suðurlandsundirlendinu,
fyrir útbreiðslustarfsemi og fræðslu Kvenfélags Suðurlands. Er helzt
útlit fvrir, að þessi starfsemi sé að gera mikla breytingu til batnaðar
lifnaðarháttum alþýðu, og hefir áreiðanlega þetta ár verið allgóð vörn
gegn því tjóni á heilsu manna, sem óttast var, að gæti leitt af þeini
skorti á jarðeplum, er stafaði af jarðeplasýkinni.
Grimsnes. Matarræði er svipað og annarsstaðar í sveitum. Garðrækt
er töluverð; flestir framleiða nóg af jarðeplum fyrir sig, sumir meira
en nóg.
Keflavikur. Fatnaður víðast sæmilegur, og nóg er af silkisokkum,
ekta og óekta, jafnvel á vertíðinni. Sumstaðar að byrja að vakna
áhugi á ræktun grænmetis, auk jarðepla og' rófna, og er ræktað blóm-
kál, hvítkál, hreðkur, salat o. 11.
14