Fræðaþing landbúnaðarins - 04.02.2005, Page 32

öldum. Hér eru um margt óvenju góðar aðstæður til kolefhisbindingar með
landgræðslu, á heimsvísu er m.a. afar sjaldgæft að saman fari ógróið land og næg
úrkoma fyrir vöxtulegan gróður. “Bókhaldsskilyrði” eru einnig um margt góð, sem
stafar m.a. af því að landgræðslusvæði hafa lágt kolefnisinnihald í upphafi, þ.e. þegar
verið er að breyta óftjóu landi í frjótt, og það tekur langan tíma þar til vistkerfi
uppgræðslusvæða mettast af kolefni.
Avinningur landgræðslu sem skógræktarverkefna er fjölþættur og varðar marga. Ef
nýta á kolefnisbindinguna til að mæta Kyotoskuldbindingum vakna því upp
spumingar um kostnaðarskiptingu milli þeirra sem menga, þeirra sem njóta
landbótanna og þjóðarinnar allrar. Arlegur kostnaður vegna kolefnisbindingar með
landgræðslu gæti numið 300 til 900 kr / tn CO2 eftir aðferðum og aðstæðum ef
stofnkostnaði er deilt á langan tíma, en frekari kostnaðarútreikninga er þörf, m.a. með
tilliti til “afskriftartíma” uppgræðsluverkefna, vaxtakostnaðar, kolefnisbókhalds og
sýnatöku. “Kolefniskvótar”, m.a. vegna kolefnisbindingar, gætu orðið mjög verðmætir
(sbr. t.d. IEEE 2005), og því gæti þurft að setja löggjöf um eignarhald á slíkum kvóta.
Margt þarf að gera ef íslensk stjómvöld ætla sér að nýta kolefnisbindingu sér til tekna
í bókhaldi sínu vegna losunar gróðurhúsalofttegunda. Rannsóknir á þessu sviði liggja
nú niðri vegna fjárskorts, en tíminn er naumur því margar veigamiklar ákvarðanir þarf
að taka fyrir 1. janúar 2007. Þörf er á sérstökum verkefnisstjóra til að verkstýra
þessum ferli og samræma starf allra sem að þessum málum koma. Jafnframt þarf að
tryggja að skil á gögnum fylgi þeirri leiðsögn sem Kyoto bókunin gefur.
I sjálfu sér eru engin takmörk fyrir því hve mikið kolefni er unnt að binda á íslandi á
næstu áratugum. Það ræðst fyrst og fremst af fjárhagslegri getu, auk þess sem taka
verður mið af fjölþættum sjónarmiðum er varða t.d. ásýnd lands, æskilegt gróðurfar,
líffræðilega fjölbreytni og fleira sem fjallað er um í Kyoto bókuninni í
landgræðslustarfinu hefúr sú leið verið valin að aðstoða sem flesta við uppgræðslu illa
farins lands, en stór hluti verkefnanna er hins vegnar undir æskilegum stærðar
mörkum. Stækkun slíka verkefna hefur í för með sér litla aukningu í kosmaði við
skipulag og umsjón verkefna, þannig að nýting á viðbótarfjármagni yrði mikil.
Æskilegt er að bændur geti skapað sér tekjur við umhverfistengd verkefiii sem tvinna
saman kolefnisbindingu og endurreisn landkosta
Islendingar gætu hæglega orðið í fararbroddi þjóða við að taka á loftslagsvandanum.
Nýting eldsneytis mun bama á næstu árum vegna tækniþróunar og við eigum miklar
“hreinar” orkuauðlindir sem við gemm á næstu árum notað í vaxandi mæli í stað
jarðefnaeldsneytis. Brýnt er að bæta landkosti og slíkum verkefnum fylgir sjálfkrafa
mikil binding kolefnis. Með samspili þessara þriggja þátta geta íslendingar því
hæglega sett sér það markmið að árið 2030 verði engin nettólosun
gróðurhúsalofttegunda af mannavöldum frá Islandi; losun hafi þá verið minnkuð
mikið með markvissum aðgerðum, en binding jöfn þeirri losun sem eftir stendur.
Heimildir
Andrés Amalds, 2004. Carbon sequestration and the restoration of land health - An example fforn
Iceland. Climatic Change 65(3): 333-346.
Asa L. Aradóttir, Kristín Svavarsdottir, Þorbergur H. Jónsson, og Grétar Guðbergsson, 2000. Carbon
accumulation in vegetation and soils by reclamation of degraded areas. Búvísindi, 13: 99-
113.
30
J