Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2006, Síða 149

Ferð á Alþingishátíðina á Þingvöllum 1930
undir. Sýslumerki Norður-Múlasýslu var að
mig minnir hvítt hreindýr á bláum feldi, og
þannig voru mörg merki sýslanna dýra- og
táknmerki, sem virtust sum hver óskiljan-
leg. En gallin var sá, að fæst af fólkinu
þekkti merkin og varð svo lítil regla á því,
hvernig gengið var undir þeim,enda
mannfjöldinn svo þéttur að einu mátti gilda/
Þegar allir voru komnir að Lögbergi söng
Þingvallakórinn: O Guð vors lands, en
mannfjöldinn stóð berhöfðaður á meðan.
Steig þá forsætisráðherra í ræðustólinn og
setti hátíðina og bauð gestina velkomna
með snjallri ræðu. Að henni endaðri laust
manníjöldinn upp fagnaðarópi og bað
konung lengi að lifa, og var hrópað nífalt
húrra á eftir. Að lokinni ræðu forsætis-
ráðherra söng Þingvallakórinn fyrri hluta
hátíðaljóða Davíðs frá Fagraskógi. En því
miður naut sá fagri söngur sín miður en
skyldi. Gerði það hvað söngpallurinn var
langt frá, einnig það að tjaldað hafði verið
yfir hann, og svo var því líkast sem
gjáveggirnir soguðu hljóðið í sig í stað þess
að bergmála það. Meðan á söngnum stóð
var heitt sólskin, en allt í einu heyrðist
hljóð, sem yfirgnæfði sönginn og skugga
bar yfir. Var það fyrsta flugvélin, sem sveif
hægt yfir endilangri gjánni og hvarf inn yfir
tjaldborgina og út á Þingvallavatn. En þær
áttu eftir að koma fleiri, þar á meðal enska
flugvélin, sem kom skömmu seinna. Var
hún með tvöföldum vængjum, sem virtust
taka út yfír gjábarmana, er hún flaug yfir, en
ekki settist hún svo ég vissi til. Því næst
steig konungur í ræðustólinn og kvaddi
Alþingi til fundar. Gerði hann það með
stuttri ræðu á íslensku og óskaði að
þingstörfin mættu verða þjóðinni til
farsældar. Þá hélt forseti sameinaðs þings,
Ásgeir Ásgeirsson langa og kjamyrta ræðu.
Var henni tekið með dynjandi lófataki af
mannfjöldanum. Lýsti hann því næst
þingfundi frestað til næsta dags. Að lokum
var sunginn síðari hluti hátíðaljóðanna og
þar á eftir var tveggja stunda matarhlé.
Um klukkan þrjú var aftur gengið til
Lögbergs og fluttu þá erlendu fulltrúarnir
kveðjur sínar,hver á eftir öðrunr um 17 að
tölu. Að Iokinni hverri ræðu var hrópað
ferfalt húrra fyrir þeirri þjóð, sem fulltrúinn
var frá, en þjóðarfáni þess ríkis dreginn á
stöng á rneðan á ræðunni stóð. Miklum
undrum sætti það, að eftir að Hakkíla,
fulltrúi Finnlendinga, hafði talað á sínu
óskiljanlega máli, fínnskunni, hélt hann
ræðu á ágætri íslensku. Sama gerði og
Mykines, fulltrúi Færeyja. En margir
fulltrúanna höfðu lært að segja síðustu
orðin á íslensku: Lengi lifi ísland. Sérstak-
lega fannst mér mikið til um ræðu annars
breska fulltrúans. Sagði hann að hátíð þessi
væri merkur viðburður í stjórnmálasögu
mannkynsins, því Alþingi Islendinga væri
móðir þinganna í heiminum. Þá voru mjög
hjartnæmar kveðjur vestur-íslensku fulltrú-
anna. Var yfirleitt óblandin ánægja að hlusta
á allar þessar ræður, enda þótt maður skyldi
eigi hvert orð, sem þar var talað, því
hrifningin og helgileikinn hjá sumum
ræðumönnunum var svo mikill, að maður
vissi að þeir sögðu eitthvað gott um okkur.
Eftir að ræðumar höfðu staðið í nærfellt
tvær stundir bað Björn Þórðarson lögmaður,
sem stýrði athöfninni, mannljöldann að
bíða og líta í austurátt. Gleymi ég aldrei
þeirri stund. Það var einkennilegt að líta um
öxl og sjá forvitnissvipinn, sem kom á
andlit íjöldans. Menn sögðu hver við
annan: Hvað er þetta sem á að verða? En
varla höfðu þeir sleppt orðinu er feikna
brestir og smellir heyrðust og lét bergmálið
svo hátt í gjárveggjunum, að það var engu
líkara en að gjáin mundi þá og þegar hrynja
saman. Sló þá ótta á marga í mannþyrping-
unni, svo ys og þys varð um alla gjána. Er
147