Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2011, Side 33

Happadagur íslenskrar fornleifafræði?
Der kan naturligvis fremlægges en række spekulationer omkring ársagen til ovennævnte forhold, som
de gennemforte analyser imidlertid ikke kan bidrage til en afklaring af. En mulighed kan være, at skatten er
fundet pá et tidligre tidspunkt end registreret, og der herefter er foretaget eksperimenter med omsmeltning og
forarbejdning solvet. Herefter er genstandene atter blevet nedgravet. Ring no. 3 kan være resultatet af dette.
Det er sandsynligt, at tráden i ring no. 3 er forarbejdet af en person med et kendskab til solvsmedeteknologi.
Alyktarorð [samin af Lars Jörgensen safnverði]
Eftirfarandi verður ályktað að lokinni greiningu:
Málmblendið í hinum greindu hlutum sýnir að þeir eru gerðir úr silfri sem er að samsetningu sams konar
málmblendi og er í óvéfengjanlegu víkingaaldarsilfri, samanber «principal component» greininguna og við-
hengi 1. Ekki hefur því komið í ljós málmblendi sem bendir til að notaðar hafi verið nútímagerðir þess. 1
greiningunni sem kennd er við «principal component» skilur nútímasilfúr sig skýrt frá flokknum sem í eru
íslenska silfrið og samanburðarsilfur frá víkingatímum og miðöldum, bæði frá Danmörku og Noregi. I þessu
sambandi skal lögð áhersla á að eftirfarandi athugasemd J.G.-C. [James Graham-Campbells] (skýrsla hans.
s. 4): «The silver samples from rings nos 3 and 5-... display the same low copper content, with an absence of
zinc, consistent with modem sterling silver» getur ekki haft almennt gildi. Greining m.a. á arabískri silfurmynt
frá 9. og 10. öld leiðir þannig í ljós að til eru myntir án sinks (sbr. McKerrell & Stevenson: Some Analyses of
Anglo-Saxon andAssociated Oriental Silver Coinage,- s. 209. tafla V). Vöntun sinks má því ekki líta á sem
vott þess að silfrið sé frá nútíma. A sama hátt má benda á að innihald Cu [kopars] í óvéfengdu víkingaaldar-
silfri (og Miðhúsasilfri) getur haft jafnlágt gildi (2-5%) og nútímasilfur, samanber t.d. skýrslu Vilhjálms Amar
Vilhjálmssonar, s. 4 (greiningu F) og s. 6 (sýni 3) um 500 króna silfurpening þar sem Cu hefur mælst 4,6%
og 5,97% og ennfremur viðhengi 2 (NM[Nationalmuseet] C 4417)..
Ennfremur sýnir rannsókn formgerðar að heildarsamsetning sjóðsins er þeirrar gerðar sem er einkennandi
fyrir Vestur-Skandinavíu, einkum Noreg. Þetta gildir þannig um hina umræddu hringa nr. 1 og 2 sem báðir
eiga sér hliðstæður í norskum sjóðum. Undantekning frá þessu er þó hringur nr. 3. Rannsókn á smíðatækni
sýnir að næstum allir hlutimir eru líklega gerðir í samræmi við þá tækni sem þekkt er frá víkingatímum. Eina
undantekningin frá því er hringur nr. 3, þræðimir í honum eru að öllum líkindum dregnir í nútímadraglöð
(„i et modeme trækjem“). Sé td borið saman við dregna þráðinn í litla hringnum sem er festur við nr. 4, sést
að þráðurinn í nr. 3 er auðsæilega gerður með allt annarri tækni sem ekki verður sýnt fram á að sé að hætti
víkingaaldar. Á hinn bóginn sýnir málmgreiningin að silfrið í hring nr. 3 er frá víkingatímum.
Þetta síðastnefnda hefur því miður í fór með sér að líklegt verður að telja að í sjóðnum gæti handverkstækni
sem eryngri [en sú tækni semeinkennir meginhlutasjóðsins]. Það verðurþví að teljast sennilegt að núverandi
samsetning sjóðsins sé ekki hin upprunalega.
Auðvitað má setja fram ýmsar getgátur um hvað valdi framangreindri samsetningu sjóðsins. Verið gæti
að sjóðurinn hefði fundist einhvem tíma áður en heimildir greina og eftir það hefðu verið gerðar tilraunir
með að bræða silfrið og smíða úr því. Síðan hefðu hlutimir verið grafnir að nýju. Hringur nr. 3 kynni að hafa
orðið til með þessu móti. Líklegt er að þráðurinn í hring nr. 3 sé gerður af manni með þekkingu á silfursmíði.
31