Saga - 2017, Side 216

til haga hér á landi. Ekkert er minnst á slíkt í ritgerðinni en vert hefði verið
að rannsaka það í tengslum við kaflann um eindæmabækurnar.
Víða er sagt frá því í ritgerð doktorsefnis að Fiske tali um að sig vanti eitt
og annað, en lesendum ritgerðarinnar er ekki sagt hvort hann hafi fengið
viðkomandi rit á endanum. Það hefði aukið gildi ritgerðarinnar að geta slíks.
Hann talar til dæmis um að sig vanti grafskriftir frá Winnipeg. Fékk hann
þær? Fróðleiksfús lesandi veltir því óneitanlega fyrir sér hvort ritin sem Fiske
leitaði að, og getið er í sendibréfum, hafi að jafnaði hafnað í safninu. Ekki
kemur fram að höfundur ritgerðarinnar hafi gengið úr skugga um það.
Viðhorf til varðveislu gripa
Stór hluti ritgerðarinnar byggist á sendibréfum frá Íslendingum sem unnu
að því að útvega Fiske rit í kaupmannahöfn og Reykjavík. Þar kemur ýmis-
legt fram sem varðar viðhorf til varðveislu bóka og meðhöndlunar á þeim,
án þess að því séu gerð viðhlítandi skil í ritgerðinni. Hér skulu nefnd tvö
dæmi sem hefðu getað vakið áhuga á dýpri umfjöllun eða túlkun: Á bls. 189
stendur í ritgerð doktorsefnis: „Stundum reyndist ómögulegt að finna
handa honum gallalaust rit eða nógu mörg eintök til þess að ná einu heilu
út úr þeim.“ Á bls. 191 segir: „Jón [Þorkelsson] sat einnig löngum stundum
á söfnum við að skrifa upp titilsíður eða aðrar stakar síður innan úr bókum
í þeim tilfellum að í eintök Fiskes vantaði blaðsíður.“
Ég sakna þess að viðhorfum til varðveislu bóka og bókbands séu gerð
skil í ritgerðinni í sérstökum kafla. Þótt tæpt sé á slíku á stöku stað er það á
óljósum nótum og hefði verið áhugavert að kafa dýpra ofan í slíkar hug-
myndir og hvernig þær birtust í söfnun Fiskes og umbúnaði bóka hans. Enn
fremur hefði mátt gera samanburð á aðferðum Fiskes við að fylla í eyður og
búa um bækur sínar og varðveisluhugmyndum nútímans. Við myndum
ósennilega kaupa tvö til þrjú óheil eintök af gamalli sjaldgæfri bók, taka þau
í sundur og skeyta saman aftur í því skyni að fá eitt heilt eintak.
Hvers konar bókasafn, tilgangur og markmið
Meginefni ritgerðarinnar, eins og komið hefur fram hér, er bókasöfnun
Fiskes, tilgangur hans með söfnuninni og markmið með bókasafninu. Rök -
semdafærsla doktorsefnis miðar að því að sýna fram á að markmið Fiskes
hafi verið þaulsöfnun á íslensku prentefni og tilgangur hans hafi verið að
varðveita það og forða frá glötun og illri meðferð. Þetta kemur víða fram í
ritgerðinni og rökin eru sannfærandi. Þó sakna ég þess að bókasöfnun
Fiskes sé skoðuð í ljósi rannsóknarhlutverks safnsins. Gott hefði verið að fá
skilgreiningu á eðli og hlutverki rannsóknarbókasafna ásamt umfjöllun um
hvort það hafi verið eitt af markmiðum Fiskes að koma á fót rannsóknar-
bókasafni, og hvort það markmið hafi náðst eftir hans dag.
andmæli 215
Saga haust 2017 _11_(13.11.).qxp_Saga haust 2004 - NOTA 25.10.2017 12:54 Page 215