Saga - 2017, Side 242

og möguleikum þeirra til áhrifa. Þrátt fyrir heimildaskort tekst honum að
gera konurnar sýnilegar og jafnvel áhrifameiri en heimildir gefa tilefni til.
Sem dæmi má nefna umfjöllun hans um Guðnýju Böðvarsdóttur, móður
Þórðar, Sighvats og Snorra Sturlusona. Eftir dauða Sturlu Þórðarsonar þurfti
Guðný á bandamanni að halda, ekki síst til að gæta hagsmuna sona sinna.
Goðinn Ari sterki Þorgilsson fór fljótlega að venja komur sínar í Hvamm og
„gerðust með þeim Guðnýju kærleikar miklir“ (bls. 104). Þetta var ekkjunni
í Hvammi í hag og Sverrir slær því föstu að saman hafi þau Guðný og Ari
eflt „syni Hvamm-Sturlu til valda. Þannig urðu Sturlungar til“ (bls. 105). Af
Auðnaróðali að dæma voru Guðný og Ari bæði jafningjar og jafnvirk í þrætu-
málum sem að þeim komu. Þannig „hentaði“ það Ara og Guðnýju ágætlega
að klaustrið í Flatey flutti að Helgafelli, fráfall Einars Þorgilssonar var
„Guðnýju og Ara í hag“ og heima í héraði styrktu Ari og Guðný stöðu sína
auk þess sem Böðvar faðir Guðnýjar „fylgdi þeim“. Áður en þau fóru til
Noregs, sennilega árið 1187, „gengu börn þeirra að eigast“ (bls. 107). Frá -
sögnin gefur í skyn að Guðný sé gerandi til jafns við Ara. Í Íslendinga sögu
Sturlu er hún þó ekki jafn áberandi. Þar er Ari í aðalhlutverkinu. Það er
hann sem verður „fyrir svörum“ og það er gengið til handsala við hann. Það
var líka Ari sem brá til utanferðar og einnig hann sem seldi Stað „í hendur
Þórði Sturlusyni og gifti honum Helgu, dóttur sína.“ Sturla gefur okkur eng-
ar upplýsingar um hvort Guðný hafi verið með í ráðum, þótt telja megi lík-
legt að hann hefði viljað gera hlut föðurömmu sinnar sem mestan. Þótt ekki
sé að efa að hún hafi stutt ráðahaginn, má ef til vill gera því skóna að hjóna-
bandið hafi verið samningsatriði milli þeirra Þórðar og Ara.
Markmið Auðnaróðals er, sem fyrr segir, að gera aðdraganda Sturlunga -
aldar og afleiðingar aðgengilegar almenningi. Það er afar lofsvert og hér er
skörulega gengið til verks, þótt bókin sé ekki léttlesin. Við lestur hennar er
þó mikilvægt að hafa í huga annað aðalmarkmið höfundar, sem er að segja
okkur sögu. Því má segja að Auðnaróðal sé saga um tvöhundruð ár, ekki saga
tvöhundruð ára. Auðnaróðal er Sverris saga um aðdraganda og afleiðingar
Sturlungaaldar og gerir ekki kröfu um að teljast nokkuð annað.
Auður G. Magnúsdóttir
ritdómar 241
Saga haust 2017 _11_(13.11.).qxp_Saga haust 2004 - NOTA 25.10.2017 12:54 Page 241