Fréttablaðið - 20.01.2022, Qupperneq 16

Ef ekkert er að gert geti
hætturnar orðið afdrifa-
ríkar sé sjúkdómurinn til
staðar.
Ástkær móðir okkar, tengdamamma,
amma og langamma,
Þóra Benediktsdóttir
frá Ísafirði,
lést á hjúkrunarheimilinu Skjóli
16. janúar. Sérstakar þakkir eru færðar
starfsfólkinu á Skjóli fyrir umönnun og hlýju.
Kristjana Jónatansdóttir Guðmundur Bjarnason
Valur Benedikt Jónatansson Kristín B. Aðalsteinsdóttir
Arnór Jónatansson Kristjana Ósk Hauksdóttir
Þóra Jóna Jónatansdóttir Erlingur Jón Valgarðsson
Rúnar Már Jónatansson María Níelsdóttir
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar,
tengdamóðir, amma og langamma,
Guðríður Eygló Þórðardóttir
Sléttuvegi 23, Reykjavík,
lést á Landakotsspítala 13. janúar.
Útför hennar fer fram frá Fossvogs-
kapellu, föstudaginn 21. janúar kl. 10.
Í ljósi aðstæðna verða aðeins nánustu ættingjar
viðstaddir útförina. Streymt verður frá athöfninni á
https://laef.is/gudridur-thordardottir/
Guðmundur Brynjar Guðnason
Anna Lilja Guðmundsdóttir Guðmundur Jakobsson
Guðni Þór Guðmundsson Anna Berglind Indriðadóttir
barnabörn og barnabarnabörn.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda
samúð og hlýhug við andlát og
útför ástkærrar móður okkar,
tengdamóður, ömmu og langömmu,
Kristínar Jósteinsdóttur
Núpalind 6, Kópavogi.
Ingibjörg, Brynja og Svandís Björgvinsdætur
og fjölskyldur.
Heittelskaður eiginmaður minn,
faðir, sonur, bróðir, mágur og frændi,
Einar Þór Egilsson
lést á Gran Kanarí þann 10. janúar.
Karen Olga Ársælsdóttir
Daníel Máni Einarsson
Ellen María Einarsdóttir
Baldur Már Einarsson
Egill Þ. Einarsson Hrefna S. Einarsdóttir
Agla Egilsdóttir Björn Karlsson
Alda Berglind Egilsdóttir Wannes Cappelle
og systrasynir.
Okkar yndislega móðir,
tengdamóðir, amma og systir,
Guðný Kristjánsdóttir
prentsmiður,
Austurhlíð 10, Reykjavík,
andaðist á aðfangadagsmorgun,
24. desember. Hún verður jarðsungin
frá Fríkirkjunni í Reykjavík föstudaginn
21. janúar klukkan 13.00.
Vegna aðstæðna verða eingöngu nánasta fjölskylda og
vinir viðstödd en athöfninni verður streymt á slóðinni:
https: https://youtu.be/ycg3nurfFsk
Lilja D. Alfreðsdóttir Magnús Ó. Hafsteinsson
Linda R. Alfreðsdóttir Guðný Gerður Gunnarsd. Lindud.
Eysteinn A. Magnússon Signý St. Magnúsdóttir
Páll Kristjánsson Kristjana Kristjánsdóttir
Bjarni Kristjánsson Gunnar Kristjánsson
Anna Katrín Kristjánsdóttir
Ástkær móðir mín, tengdamóðir,
amma og langamma,
Hjördís Einarsdóttir
Skólavörðustíg 28,
lést laugardaginn 31. desember
á Hrafnistu, Laugarási, Reykjavík.
Útför hennar fer fram frá Dómkirkjunni
mánudaginn 24. janúar kl. 15.
Vegna samkomutakmarkana er miðað við 50 kirkjugesti
og gestir beri andlitsgrímu.
Lísbet Sveinsdóttir
Árni Þór Árnason
Sveinn Þórir Geirsson
Hjördís Árnadóttir
Þórdís Hulda Árnadóttir
og barnabarnabörn.
Járnfólkið, verkefni sem berst
gegn járnofhleðslu, gaf nýverið
frá sér bækling til vitundarvakn-
ingar um sjúkdóminn.
arnartomas@frettabladid.is
Járnfólkið er verkefni á vegum Rótarý-
klúbbsins Þinghóls, sem beitir sér fyrir
því að vekja athygli á hættum sem fylgja
járnofhleðslu í blóði hjá fólki. Klúbbur-
inn gaf nýlega frá sér upplýsingabækling
þar sem gerð er grein fyrir sjúkdómnum,
hvernig skuli greina hann og bregðast
við einkennum.
„Ég áttaði mig sjálfur fyrir algjöra til-
viljun á að ég væri með járnofhleðslu,
þegar bróðir minn greindist með þetta
í kringum 2014,“ segir Sveinn Óskar
Sigurðsson, félagi í Þinghól og verk-
efnastjóri Járnfólksins. „Sjálfur fór ég í
greiningu hjá Brynjari Viðarssyni blóð-
sjúkdómalækni, sem er með okkur í
verkefninu sem fagaðili.“
Faðir þeirra bræðra
greindist skömmu
síðar og í kjölfarið
fór Sveinn Óskar að
gera fólki í föðurætt
sinni viðvart. „Það
er það sem verkefnið
gengur út á í grunn-
inn – að láta vita.“
Sveinn Óskar segir
að ekki sé einleikið
hvernig járnofhleðsla
komi til, en hún sé í
grunninn erfðasjúk-
dómur eða stök k-
breyting á geni og sé
þar af leiðandi ekki
smitandi, heldur fari
milli fólks í gegnum
ættartengsl.
Já r nof h le ð sla er
stundum kölluð kelt-
neska bölvunin, en
flestir sem greinast eru
frá norðurhjara Evrópu
og Norðu r-A mer ík u . „Mikið af
fólkinu sem fór vestur frá Evrópu voru
Írar og þaðan er heitið sennilega komið,“
útskýrir Sveinn Óskar.
Einföld greining
Sveinn Óskar segir einkar mikilvægt að
fólk láti skoða sig, því greiningin sé afar
einföld.
„Þetta er einfalt blóðpróf sem hægt er
að framkvæma hjá Heilsugæslunni. Það
er svo heimilislæknirinn sem sendir þig
síðan til nánari rannsókna ef þörf er á,“
segir hann.
„Meðferðin er líka einföld, en þá
þarf bara að láta tappa af sér blóði með
skipulögðum hætti. Með bæklingnum
erum við að upplýsa fólk um að þetta
sé einfalt í greiningu og lækningu. Ef
ekkert er að gert geti hætturnar orðið
afdrifaríkar, sé sjúkdómurinn til staðar.“
Sjálfur greindist Sveinn Óskar með
krabbamein árið 2012, óskylt járn-
ofhleðslunni, sem greindist þó ekki í
neinum prófunum. „Þetta greindist ekki
því það var ekki verið að leita að þessu
neitt sérstaklega,“ segir hann. „Þess
vegna er mikilvægt að láta athuga sig
sérstaklega varðandi járn í blóði.“
Þá segir Sveinn Óskar að mikil-
vægt sé að fylgjast með sjúkdómn-
um, sem á það til að þróast með
árunum. „Sjúkdómaf lóran sem þetta
getur valdið er mismunandi,“ segir
hann. „Þetta getur til að mynda valdið
lifrarkrabbameini hjá fólki sem hefur
aldrei drukkið. Svo getur þetta farið
illa með hjartað, valdið gigt og ýmsum
öðrum kvillum.“
Járnfrúin
Á síðasta ári hafði Sveinn Óskar sam-
band við Ölmu Möller landlækni til að
kynna fyrir henni verkefnið, sem upp-
lýsti hann þá um að hún væri sjálf með
járnofhleðslu.
„Hún sagðist geta upplýst mig og
heimilaði að ég myndi segja að hún
væri „járnfrú“, segir hann. „Þá vorum
við komin í samband við manneskju
sem vissi allt um þetta og er sérfræð-
ingur á þessu sviði. Hún sagðist sjálf á
einum tíma hafa ætlað að búa til samtök
í kringum þetta og það væri ráð að gera
það á einhverjum tímapunkti.“ ■
Vitundarvakning um
keltnesku bölvunina
Sveinn Óskar
hefur unnið
sleitulaust
að útbreiðslu
fróðleiks um
járn ofhleðslu.
Sveinn Óskar afhendir Ölmu Möller landlækni eintök af bæklingnum.
MYND/MARKÚS ÖRN ANTONSSON
1885 L.A. Thompson fær einkaleyfi á fyrsta rússíban-
anum.
1946 Leikstjórinn David Lynch fæðist.
1956 Vilhjálmur Einarsson er kosinn íþróttamaður ársins.
Þetta er í fyrsta sinn sem kosið er um titilinn og
hlaut Vilhjálmur hann sex ár í röð.
1961 John F. Kennedy er settur í embætti sem 35. forseti
Bandaríkjanna.
1991 Skíðaskálinn í Hveradölum brennur og er endur-
reistur ári síðar.
1996 Yasser Arafat er kosinn forseti Palestínu.
2017 Donald Trump tekur við embætti sem 45. forseti
Bandaríkjanna.
Merkisatburðir
TÍMAMÓT FRÉTTABLAÐIÐ 20. janúar 2022 FIMMTUDAGUR