Fréttablaðið - 20.01.2022, Síða 40

Við þurfum að
kynna þennan
iðnað fyrir ungum
konum, hvetja þær til
að sækja sér menntun í
faginu og bjóða þeim
svo upp á vinnustað þar
sem þær fá að njóta sín.
Ingibjörg Lilja
20 kynningarblað 20. janúar 2022 FIMMTUDAGURFÉLAG KVENNA Í ATVINNULÍFINU
Allir hafa tækifæri til að
hasla sér völl sem rafvirkjar
ef áhuginn er fyrir hendi. Á
þetta jafnt við um konur og
karla.
Fanney Pálsdóttir er útskrifuð úr
rafvirkjanámi og tekur sveinspróf
í byrjun næsta mánaðar. Hún var
búin að taka vélstjórann og tók
rafvirkjann sem viðbót. „Ég er
með sveinspróf í vélfræði og er því
vélfræðingur en hef aldrei verið
til sjós og þess vegna er ég ekki
vélstjóri.“
Áður en Fanney fór í rafvirkja­
nám vann í hún í virkjunum á
Suðurlandi. „Það byrjaði strax eftir
stúdentspróf og vakti áhuga minn
á vélstjóranáminu. Ég fór í það og
ákvað svo að bæta við mig raf­
virkjun. Með tvö sveinspróf hefur
maður möguleika á iðnfræði í HR,
leiti hugur manns í þá átt, og þar
af leiðandi meiri starfsmöguleika.
Svo er menntun máttur og ég tel
að maður sé eftirsóknarverðari
starfskraftur eftir því sem maður
hefur meiri menntun á sviðum sem
tengjast saman.
Þetta var hvort tveggja inni á
mínu áhugasviði og passaði full­
komlega saman. Ég hef alltaf haft
gaman af öllu sem tengist einhvers
konar vélbúnaði. Verkfæri og
allt vélknúið hefur alla tíð vakið
mikinn áhuga hjá mér.“
Sumarið 2013 fór Fanney að
vinna í virkjun, í landgræðslu,
en allt í sambandi við virkjunina
sjálfa vakti áhuga hennar og hún
spurði starfsfólkið í þaula um það
hvað hlutirnir gerðu og virkni
túrbínunnar og þess háttar. „Einn
sem þarna vann benti mér á að
sækja um í Iðnskólanum. Þá var ég
hálfnuð með menntaskólann. Ég
ákvað að klára menntaskólann og
varð stúdent 2016 frá MR og fór svo
í Vélskóla Íslands.“
Tamningamanneskja
Fanney segist hafa skemmt sér
svo vel í menntaskóla að hún hafi
ákveðið að fara aftur í mennta­
skóla. „Ég hef þann heiður að vera
tvöfaldur stúdent í nokkrum fögum
sem er nokkuð sem ekki margir
geta státað sig af. Ég uppgötvaði að
ég hafði engan áhuga á náminu í
MR svo ég mætti en sinnti náminu
ekki af mikilli elju en stundaði þess
í stað þjálfun og tamningu hrossa.
Svo fattaði ég mánuð í stúdents­
próf að líklega hafði ég ekkert gert í
náminu í þrjú ár og þyrfti eitthvað
aðeins að endurskoða hlutina. Ég
hafði þetta bara þægilegt í MR og
var á málabraut.“
Í desember 2019 lauk Fanney
námi í Vélskólanum 2019 og kláraði
rafvirkjun 2020. Þá stóð hún á
krossgötum og var ekki viss um
hvort hún ætti að klára sveins­
prófið eða ekki. „Samstarfsfélagi
minn benti mér þá á að sækja um
hjá Rafal og hvatti mig til að láta
slag standa og klára þetta. Það er
auðveldara að gera þetta strax en
að bíða í einhver ár. Ég sé ekki eftir
því í dag.
Hjá Rafal vinn ég mikið úti á
mörkinni, eins og sagt er, aðallega
í verkefnum tengdum Veitum.
Vinn talsvert í dælustöðvum og
borholum núna víðs vegar á suð­
vesturhorninu. Við erum að skipta
út hraðastýringum og endurnýja
og uppfæra rafkerfi. Í samstarfi við
Veitur erum við að uppfæra þetta
til nútímans.“
Fanney hefur starfað hjá Rafal í
tæpt ár. „Þetta voru skrítnir tímar.
Covid var á fullu og alls kyns tak­
markanir í gildi og það er erfitt að
kynnast fólki þegar maður má ekki
hitta það. En auðvitað var þetta
bara verkefni eins og hvert annað.“
Fanney telur áhuga kvenna á
iðnnámi vera að aukast, ekki síst
rafvirkjun, konur séu að átta sig
á að það sé ekki óyfirstíganlegt
vandamál að koma inn í umhverfi
þar sem karlar séu í yfirgnæfandi
meirihluta.
Sjálf vinnur hún í fjögurra manna
teymi þar sem hún er eina konan.
Hún ber sig vel og segist ekki hafa
undan neinu að kvarta í samstarfi
við sitt samstarfsfólk.
Rafal er að sögn Fanneyjar það
fyrirtæki sem er með hæsta hlutfall
kvenna sem undirgengst sveinspróf
í næsta mánuði.
Ekki kraftafag
Hún segir rafvirkjun vera sérstak­
lega hentugt fag fyrir konur. Ekki
kalli öll verkefni í iðninni á sér­
staka líkamsburði og því séu konur
engir eftirbátar karla.
Þá bjóði rafvirkjun upp á fjöl­
breytni sem fá störf geta boðið.
Rafvirkjar geti valið hvort þeir
vinni úti eða inni eða þá sitt lítið af
hverju. „Mér finnst til dæmis sjálfri
best að vinna úti þó að ég geti auð­
vitað ekki alveg ráðið því.“
Fanney segir útivinnu vera betri
hvort heldur sem vetur sé eða
sumar. Aðspurð um það hvort ekki
geti orðið ærið kalt að vetrarlagi
vitnar í hún í föður sinn og segir
að aldrei sé vont veður á Íslandi.
Aðeins þurfi að klæða af sér
kuldann. Sama gildi um hitann.
Það góða við vinnustaðinn Rafal
er, að sögn Fanneyjar, hve sveigjan­
legur hann er. Ekki sé vandamál
fyrir fólk að ná í börn á leikskóla
og þess háttar. Þá geti fólk nokkuð
ráðið tíma sínum.
Á tímum Covid notfæra margir
sér tækifærið til að sitja heima og
hitta engan. Því er ekki svo farið
hjá Rafal. Rafvirkjun fer fram á
staðnum. Það hentar Fanneyju
mjög vel því að hún segist enga
eirð hafa í sér til að vera bundin
í sóttkví. Hún lítur hins vegar
björtum augum fram á veginn og
segist vona að Covid fari að renna
sitt skeið á enda. ■
Náttúrubarn sem þekkir ekki vont veður
Fanney Páls-
dóttir fór í vél-
fræði beint eftir
stúdentspróf
frá Menntaskól-
anum í Reykja-
vík. Eftir vél-
fræðina bætti
hún rafvirkjun
við og tekur
sveinsprófið í
næsta mánuði.
FRÉTTABLAÐIÐ/
VALLI
Rafal er rótgróið rafmagns-
verktakafyrirtæki sem
starfar á breiðu sviði raf-
iðnaðarins og fjarskipta,
allt frá virkjun, flutningi og
dreifiveitum til notenda.
Rafal er með öfluga framleiðslu­
deild og deild rannsókna og
þróunar sem sérhæfir sig í tækni­
lega flóknum verkefnum í raforku­
geiranum.
„Vegferðin okkar hjá Rafal er
skýr en með leiftrandi áhuga,
framúrskarandi hæfni og ríkuleg­
um auðlindum ætlum við að verða
leiðandi þekkingar­ og þjónustu­
miðstöð rafmagns og fjarskipta
á heimsvísu,“ segir Ingibjörg Lilja
Þórmundsdóttir, mannauðsstjóri
Rafals. „Í dag starfa hjá okkur um
120 manns í þremur fyrirtækjum,
en dótturfyrirtæki Rafal eru
Verkfræðistofan Afl og orka sem
sérhæfir sig í rafmagnsverkfræði
og Lýsir sem vinnur að lorawan­ og
IoT­lausnum og sölu og sérfræði­
þekkingu á ljósleiðarastrengjum
og allri þjónustu í kringum það.
Við erum gríðarlega stolt yfir
þessum ótrúlega hæfa hópi sem
hjá okkur starfar, en margt af
okkar starfsfólki hefur fylgt okkur
um árabil. Fólkið okkar er klárlega
hjartað í starfsemi okkar.“
Tækniheimurinn fyrirmynd
Ingibjörg, sem áður starfaði í
tæknigeiranum, meðal annars hjá
Spotify, segist telja að tæknigeirinn
hafi vaknað af værum blundi fyrir
8­10 árum þegar stjórnendur átt­
uðu sig á því að heilu tæknifyrir­
tækin sem voru nánast eingöngu
skipuð karlmönnum. „Það var
gríðarleg skemmtilegt að fá að taka
þátt í því verkefni að breyta þessu
hjá Spotify, þar sem bæði stjórn­
endur og starfsmenn tæknideildar
voru nánast eingöngu karlmenn. Í
dag er staðan hins vegar gjörbreytt
enda fyrirtækið löngu búið að átta
sig á mikilvægi þess að vera með
fjölbreyttan vinnustað. Ég held
það skapi fyrirtækjum gríðarlegt
samkeppnisforskot og bæti vinnu­
staðamenninguna í fyrirtækinu að
hafa vinnustaðinn sem fjölbreytt­
astan.“
Eftir farsæl ár í tæknigeiranum
gekk Ingibjörg til liðs við Rafal um
um mitt ár 2020 og það sló hana
strax hve fáar konur störfuðu
hjá fyrirtækinu. „Þetta voru svo
sannarlega öflugar konur þar en
þær voru fáar og nánast engin
þeirra í stjórnunarstöðu. Mér leið
stundum eins og ég væri að eiga
sömu samtölin um mikilvægi fjöl­
breytileikans og ég átti fyrir um
átta árum í tæknigeiranum.“
Ingibjörg segir tæknigeirann
hafa tekið stór skref í átt að jafn­
rétti á undanförnum áratug og
telur iðnaðinn mikið geta lært af
þeirri vegferð.
„Mig langaði strax að kanna
hvort það væri ekki áhugi hjá
stjórnendum á að breyta þessu og
búa til vinnustað sem væri líka
eftirsóknarverður og aðlaðandi
fyrir konur. Þeir voru heldur
betur til í það svo undanfarin ár
höfum við markvisst unnið að því
að breyta þessu með gríðarlega
góðum árangri,“ segir Ingibjörg.
„Í dag starfa hjá okkur 17 ótrúlega
flottar konur, þar af níu sem eru
rafmagnsmenntaðar. Hlutföllin
eru líka að verða jafnari í stjórn­
endahópnum, en í framkvæmda­
stjórn Rafal sitja í dag þrjár konur
og tveir karlar. Erla Björk Þorgeirs­
dóttir leiðir svo Verkfræðistofuna
Afl og orku, en ég held að það séu
afar fáar framkvæmdastýrur á
verkfræðistofum á Íslandi.“
Konur sækja ekki um
Ingibjörg segir hluta vandans
fólginn í því að rafiðnaðurinn hafi
ekki verið kynntur almennilega
fyrir konum.
„Ég væri ansi rík ef ég hefði
fengið krónu í hvert sinn sem ein­
hver sagði við mig „það sækja ekki
neinar konur um…“ Þetta er nátt­
úrulega engin afsökun fyrir því
að gera ekki neitt. Við þurfum að
kynna þennan iðnað fyrir ungum
konum, hvetja þær til að sækja sér
menntun í faginu og bjóða þeim
svo upp á vinnustað þar sem þær
fá að njóta sín. Við verðum að
galopna þennan heim fyrir þeim.
Rafvirkjun er til dæmis starf sem
hentar konum ansi vel, þar sem
mikil áhersla er lögð á nákvæmnis­
vinnu og öryggi.“
Frábærar fyrirmyndir
Þróun síðastliðinna ára hefur verið
mjög góð í orkugeiranum. „Í dag
erum við með gríðarlega flottar
konur eins og Höllu Hrund orku­
málastjóra og Margréti Halldóru
sem er formaður félags íslenskra
rafvirkja og eru þær mikilvægar
fyrirmyndir fyrir konur í þessum
iðnaði. Eins hafa nokkur orku­
fyrirtæki náð mjög góðum árangri
en þar langar mig sérstaklega að
hrósa fyrirtækjum Orkuveitu
Reykjavíkur fyrir allt það sem þau
hafa lagt á vogarskálina í þessum
málaflokki.
En til þess að við getum raun­
verulega farið að hreyfa nálina
verðum við öll að standa saman.
Við þurfum öll að taka þátt í
þessari byltingu. Ég vil því hvetja
alla okkar samstarfsaðila og sam­
keppnisaðila til að taka höndum
saman og taka þátt í þessu sam­
félagslega mikilvæga verkefni,“
segir Ingibjörg Lilja Þórmunds­
dóttir að lokum. ■
Við viljum vera afl sem breytir þessum iðnaði
Frá vinstri eru
Sigrún Hrafns-
dóttir, Ingibjörg
Lilja Þórmunds-
dóttir, Hafdís
María Kristins-
dóttir og Fanney
Pálsdóttir.
FRÉTTABLAÐIÐ/
VALLI
Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir er
mannauðsstjóri hjá Rafal.