Úrval - 01.12.1949, Blaðsíða 124

122
tjRVAL
legri verða persónur hans, í
,,dickenskum“ skilningi. Dick-
ens varð að hafa mikið olnboga-
rúm til þess að ímyndunarafl
hans gæti notið sín til fulls. Þeg-
ar sögur hans voru styttar, vildi
það brenna við, að hinn sér-
kennilegi kjarni frásagnargáfu
hans hvarf. Þetta á við um
Hard Times, A Tale of Two
Cities og Great Expectations,
en allar þessar sögur birtust
sem framhaldssögur, og voru
skrifaðar með það fyrir augum,
að lesendur vikublaðs misstu
ekki áhugann á atburðarásinni.
Enda þótt fyrstu kaflarnir í
Great Expectaiions séu frábær-
lega vel gerðir, kemur brátt í
ljós, að þegar Dickens fer að
beita aðferð hinnar raunsæu og
sálfræðilegu stefnu, sem þá var
að komast í tízku, lét hann
hina snilldarlegu sköpunargáfu
sína í skiptum fyrir ritleiknina
og með því að yfirgefa sinn eig-
in heim, misheppnaðist honum
að gera söguna og persónurnar
sannfærandi.
Síðasta ástin.
Dickens fór í stutt sumarleyfi
til Parísar árið 1885 og var
Ellen Ternan í för með honum.
Þegar Dickens var á leiðinni frá
Folkestone til London, hljóp
lestin af teinunum og átta vagn-
ar féllu út af brú og niður í á.
Vagninn, sem hann var í, hékk
út af brúnni í lausu lofti. Með
honum í vagnklefanum, var
öldruð kona og Ellen Ternan,
og þegar vagninn hrökk af tein-
unum, hrópaði Ellen upp yfir
sig og gamla konan kallaði á
hjálp. Dickens greip í þær og
sagði: „Við getum ekkert að-
hafst, en við getum verið róleg
og stillt. Um fram alla muni
hættið að hrópa.“ Þegar kyrrð
var komin á, skreið hann út um
vagngluggann og komst niður
á vagnþrepið, en þá sá hann að
brúin var horfin, aðeins tein-
arnir voru eftir, en fimmtán fet-
um fyrir neðan var mýrarfen.
Farþegarnir í öðrum klefum
vagnsins voru gripnir ofsa-
hræðslu, Dickens kallaði því til
tveggja varðmanna, sem komu
hlaupandi að, handan árinnar:
„Lítið á mig. Staðnæmist augna-
blik og lítið á mig, og segið
mér, hvort þið þekkið niig ekki.“
Annar þeirra svaraði: ,,Við
þekkjum yður vel, herra Ðick-
ens.“ „Fáið mér þá í guðs bæn-
um lykilinn, svo að ég geti opn-
að vagninn.“ Þeim tókst að
bjarga farþegunum, með því að
leggja planka á brautina. Síðan
tók Dickens ferðapelann sinn,
klöngraðist niður að ánni og
fyllti hattinn sinn af vatni og
fór að aðstoða við hjálparstarf-
ið. Hann hjúkraði hinu særða
og deyjandi fólki í marga
klukkutíma, og enda þótt ekki
yrði séð, að honum brigði við
sjálft slysið, hafði það svo mik-
il áhrif á hann að vera vottur
að hinum hræðilegu þjáningumt
og dauða, að hann gat ekki snert
á penna í nokkra daga á eftir.