Úrval - 01.07.1970, Blaðsíða 17

15
ER BYLTING í FLUTNINGUM Á NÆSTALEITl?
rennilegt farartæki úr málmi. Vél
þess var sett í gang, og skrúfa tók
að snarsnúast, þangað til hún varð
ekki greind nema sem gljáandi
skífa. Síðan hófumst við mjúklega á
loft og svifum áfram rétt fyrir of-
an yfirborð jarðar eða aðeins einn
sjötta hluta úr þumlungi. Franska
fyrirtækið Société de 1‘Aérotrain
(Loftlestafélagið) hóf tilraunir sín-
ar í fyrrahaust, og þeim mun verða
haldið áfram í heilt ár á 11 mílna
einsporsleið fyrir norðan Orléans.
Lestin hefur þegar náð 186 mílna
hraða á klukkustund.
Getur þarna verið um að ræða
lest framtíðarinnar? Margir sér-
fræðingar eru á þeirri skoðun. Hún
þarfnast ekki hjóla, heldur svífur
hún yfir einföldu spori úr stein-
steypu, sem er í laginu eins og inn-
hverft T. Hún svífur yfir því, en
snertir það ekki, því að véldrifnar
loftviftur í lestinni þrýsta sam-
þjöppuðum loftpúðum að sporinu
og mynda þannig næstum algerlega
núningsfrítt loftyfirborð, sem lest-
in rennur eftir. Flugvélarvél og
skrúfa aftast í lestinni knýja lest-
ina áfram eftir loftpúðanum á þess-
um mikla hraða.
STROKIZT VIÐ ÖLDURNAR
Rekja má tilkomu loftlestarinnar
til eldra samgöngutækis, loftpúða-
skipsins, en með hjálp þess er að
verða bylting í flutningum á sjó.
Taka má loftpúðaskipið SR. N4 í
Englandi sem dæmi. Ég sá það fyrst
þar sem það hvíldi makindalega á
breiðri steinsteypurennu niðri við
sjávarmál í Dover á suðurströnd
Englands. Frekar ætti kannske að
tala um loftpúðaskútu, því að
skrokkur skipsins virtist vera
klæddur í svuntu, sem gerði það
mjög „kvenlegt“ útlits.
Ég steig inn í það og fékk mér
sæti. Hurðin lokaðist, lágværar
gastúrbínuvélar fóru í gang, og
„daman“ tók að lifna við. Loft-
þrýstingur frá fjórum risaviftum
blésu upp slyttislegu svuntuna, svo
að hún stóð út í loftið. Skip þetta
ber 254 farþega og 30 bíla. SR. N4
rann hægt niður steinsteypurenn-
una, sveif sem snöggvast á sama
stað yfir sjónum, og æddi síðan af
stað til Frakklands með einnar mílu
hraða á mínútu! Skipinu er haldið
uppi af loftpúða, og á það því jafn-
auðvelt með að svífa yfir landi sem
sjó. Sjávarföll, drasl eða ís á reki
skipta það engu máli, því að „pils-
ið“ lyftir kilinum sjö fet yfir yfir-
borð sjávar eða lands.
Einnig er um að ræða nokkrar
aðrar gerðir skipa, sem eru tákn-
ræn fyrir byltinguna, sem er að
hefjast, hvað snertir flutninga á sjó.
Næstum sjálfvirk risaolíuflutninga-
skip, sem eru yfir 1000 fet á lengd,
sigla nú um höfin með tæplega 30
manna áhöfn innanborðs. Og frum-
legir sérfræðingar á þessu sviði eru
einnig farnir að fást við lausn ým-
issa annarra vandamála, sem bund-
in eru rekstri vöruflutningaskipa.
Þeir hafa borið fram þá spurningu,
hvort það sé raunverulega nauðsyn-
legt, að eytt sé dýrmætum tíma í
að láta vöruflutningaskipin fara
inn á hafnir. Þeir sjá í anda kjarn-
orkuknúð vöruflutningaskip, sem
verða stöðugt í siglingum árum
saman án þess að koma í höfn.