Úrval - 01.07.1970, Blaðsíða 61

YNGSTA, MINNSTA OG AFSKEKKTASTA....
59
ekki um það að ræða, að þetta
skyldi verða gróðafyrirtæki. Fyrir-
tækið hélt áfram að reka námurn-
ar, og yfirmenn þess meðhöndluðu
eyjarskeggja eins og lítil börn.
Síðan hófst síðari heimsstyrjöld-
in með öllum sínum stórkostlegu
breytingum og jafnframt hernám
Japana á eyjunni. Tæplega 1300
Naurumenn lifðu af ofsaleg átök
styrjaldarinnar. Og þeir voru illa
farnir í lok hennar. Árið 1947 gerðu
Sameinuðu þjóðirnar Nauru að
verndarsvæði, og skyldi það lúta
sameiginlegri stjórn Bretlands,
Ástralíu og Nýja-Sjálands sem
fyrrum. En nú voru komnir nýir
tímar, og nú óskuðu allir þeir
Naurumenn, sem einhverja mennt-
un höfðu hlotið, eftir óskoruðu
sjálfstæði eyjunni til handa. „Við
hömruðum stöðugt á því við alla,
sem við náðum til, að eyjan og
fosfatið væri okkar eign,“ segir de
Roburt forseti. „Og skoðun okkar
tók að vinna á stig af stigi.“ Vegna
ákveðinna tilmæla Sameinuðu þjóð-
anna létu ríkisstjórnirnar þrjár að
lokum undan. Og eyjan hlaut síð-
an sjálfstæði þ. 31. janúar árið 1968.
HIÐ LJÚFA, FYRIRHAFNAR-
LITLA LÍF
Myndarlegur sparisjóðsreikningur
er hvorki stöðutákn né tákn um
veraldlegt velgengni á Nauru nú-
tímans. Peningar eru til þess eins
að eyða þeim, og persónulegar
eignir eru bara alls ekki persónu-
legar í eðli sínu að áliti Nauru-
manna. Þess í stað eru það „bub-
utsivenjur", sem gilda. Ef einhver
dáist að einhverjum hlut, gefur eig-
andinn þeim hinum sama hann um-
yrðalaust. Það getur verið um að
ræða bíl, útvarpstæki, ritvél eða
jafnvel barn. Ef maður dáist („bub-
utsi“) að hlutnum, þá fær maður
hann að gjöf. Georg frændi stígur
inn í dagstofuna og dáist mjög að
fallega gólfteppinu. Hana nú! Hann
þarf ekki að gera annað en að vefja
því saman og bera það heim. Nauru-
búar brosa bara blítt og fá allt
mögulegt að láni, úr, bíl eða jafn-
vel hús. Kannske fá þeir það að
láni í einn mánuð eða eitt ár . . .
en kannske til æviloka. Þetta eru
hinir viðurkenndu lífshættir.
Naurubúar vísa jafnvel versta
vandamáli eyjarinnar, eyðilegging-
unni og auðninni á innri hluta eyj-
arinnar, á bug með glaðlegu brosi,
vandamálinu, sem er óleysanlegt.
De Roburt forseta dreymir um að
breyta auðninni í gróðursæla jörð
með því að flytja inn jarðveg. Þann
jarðveg yrði að flytja inn frá Ástra-
líu. Og kostnaðurinn af þeim flutn-
ingum yrði alltof ofboðslegur, jafn-
vel á Naurumælikvarða.
Því sætta eyjarskeggjar sig við
ljótleikann. Þeir halla sér bara
makindalega aftur á bak, njóta sól-
skinsins, horfa letilega á túrkisblátt
hafið, faðma að sér kóralrifin . . .
og gera sig ánægða . . . með pen-
ingana, sem streyma stöðugt um
hendur þeirra.
☆