Úrval - 01.07.1970, Blaðsíða 82

80
ÚRVAL
Þegar franska stjórnin greiddi
loks atkvæði með því árið 1843, að
verja skyldi fé til lagfæringar og
endurbóta á Frúarkirkju, voru upp-
drættir og áætlanir Viollet-le-Duc
samþykktar. Hann vann við við-
gerðir og lagfæringu á dómkirkj-
unni næstu tvo áratugina, og margt
af því, sem blasir þar við gestum
núna, má þakka honum. Þar á með-
al má telja stytturnar, sem skreyta
Kóngasvalirnar, og hina frægu og
vinsælu ófreskjuhausa, sem eru í
rauninni þakrennustútar, en fyrri
stútar höfðu áður annaðhvort
hrunið eða þeim verið steypt nið-
ur.
Dómkirkjan var svo opnuð aftur
með opinberri athöfn árið 1864 eft-
ir þessar miklu viðgerðir og endur-
bætur. Og síðan hefur vart verið
hróflað við byggingunni, þangað til
núna, þegar hún hefur verið þveg-
in. Sandpokum var staflað upp úti
fyrir vesturdyrunum í fyrri heims-
styrjöldinni, en kúlur hinna skæðu
fallbyssu Þjóðverja, „Stóru-Bert-
hu“, féllu aldrei á hana. Þjóðverj-
ar létu Frúarkirkju að mestu af-
skiptalausa, meðan stóð á hernámi
þeirra í síðari heimsstyrjöldinni, að
því undanskildu, að þeir fylltu mið-
skip hennar hinum þrumandi tón-
um Beethovens og Wagners, er þeir
héldu þar einstaka sinnum hljóm-
leika fyrir herlið sitt.
Allt að 13.000 kirkjugestir hafa
fyllt hina miklu dómkirkju við al-
veg sérstök tækifæri, eins og til
dæmis þann dag, er París var frels-
uð. Sankti Péturskirkjan í Róm er
meira en tvisvar sinnum stærri, en
stærðarhlutföll Frúarkirkju eru
samt ekki neitt smásmíði. Hún er
128 metrar á lengd og 115 fet á
hæð, reiknað frá steingólfi hennar,
sem er 65.000 ferfet að flatarmáli.
Hún gæti sem hægast rúmað minni
háttar knattspyrnuvöll með áhorf-
endabekkjum og öllu tilheyrandi.
Megi guð forða okkur frá slíku!
En það eru ekki þessi risavöxnu
stærðarhlutföll, sem eru kjarni
Frúarkirkju, heldur sá andi og það
andrúmsloft, sem gegnsýrir hana.
Framhlið hennar með turnunum
tveim einkennist af róandi áhrif-
um hins algera samræmis allra
hlutfalla. Framhliðin myndar risa-
vaxinn rétthyrning, sem er 131 fet á
breidd, en turnarnir teygja sig 223
fet upp til himinhæða. Á miðri
framhliðinni er rósrauði glugginn,
sem er 31 fet í þvermál og líkist
helzt gimsteini, sem greyptur hef-
ur verið í veglega umgerð. Heild-
aráhrifin einkennast af hárfínni
jafnvægiskennd, sem gleður augað
og friðar sálina. Það er því engin
furða, að listamenn hafa verið
áfjáðir í að mála dómkirkjuna allt
frá 17. öld.
Sá, sem er svo harður af sér, að
hann leggi í og honum takist að
klöngrast upp snúnu stigana, sem
þrengjast sífellt og ná allt upp að
turnbrún, hlýtur líka ríkulega umb-
un erfiðis síns að leiðarlokum, því
að þar blasir við honum dýrðleg
sjón, sem grípur mann föstum tök-
um. Óralangt niðri getur að líta
torgið fræga, sem vegalengdir frá
öllum borgum Frakklands til höf-
uðborgarinnar hafa alltaf verið
miðaðar við. Til vinstri gnæfir hinn
himinhái Eiffelturn, og langt í burtu