Úrval - 01.07.1970, Blaðsíða 59

YNGSTA, MINNSTA OG AFSKEKKTASTA....
57
eyjarinnar getur að líta nokkur
timburhús. Þar eru til húsa skrif-
stofur allra ráðherra eyjarinnar,
fimm talsins, lítil japönsk tölva,
sem kemst fyrir uppi á venjulegu
skrifborði, og sex ástralskir og
enskir ráðgjafar, þ. e. nauðsynleg-
ur mannafli og útbúnaður til þess
að halda öllu í fullum gangi í „mini-
þjóðfélaginu". Þessum „lykilmönn-
um“ til aðstoðar eru svo 547 opin-
berir starfsmenn, og er þar ein-
göngu um Naurumenn að ræða.
Spjaldskrár og skjalasöfn vaxa
hröðum skrefum, og gamansemi
einkennir alla staðháttu. Einn
þeirra lét sér eftirfarandi orð um
munn fara: „Allir eru á launaskrá,
jafnvel þótt þeir mæti ekki nema á
útborgunardögum."
Nokkru fjær er svo vegabréfa-
skrifstofan, fjarritaraherbergi, sem
er í stöðugu sambandi við eina full-
trúa landsins erlendis (þ. e. litla
skrifstofu í Melbourne í Ástralíu)
og þinghús eyjarinnar, sem er á
stærð við meðalstórt íbúðarhús.
Átján þingmenn koma þar saman
um 40 sinnum á ári. Formfestan er
ósköp hæfileg, sem sjá má af því,
að þingmennirnir sitja jakkalausir
á fundum. Hinn hluta ársins er
þinghúsið harðlæst.
Hinum megin á eyjunni er Lands-
stjórnarráð Nauru til húsa, en það
hefur umráð yfir mestöllu fjár-
magni ríkisins. Meðlimir ráðsins
eru yfirleitt þeir sömu og sitja á
þingi. En samt skiptast þessar tvær
stofnanir á bréfum, eins og ekkert
sé eðlilegra. Einn ráðgjafinn lýsti
þessu fyrir mér með eftirfarandi
orðum: „Það eru um 4 mílur á milli
þessara stofnana, en samt aka þeir
fram og aftur á milli þeirra til þess
að gagnrýna sjálfa sig! Þetta eru
furðulegar aðstæður, en Nauru-
menn kunna vel við slíkt fyrir-
komulag!“
FRÁ VÖGGU TIL GRAFAR
Nauru á ekki sína eigin mynt
(heldur eru þar notaðir ástralskir
dollarar), ekkert ritmál (Nauru-
mál er eingöngu talmál, en enska
er notuð sem ritmál), og enga skip-
genga höfn. (Fosfatflutningaskipin
varpa því akkerum úti fyrir strönd-
inni og eru hlaðin með hjálp risa-
vaxinna hegra). Hingað til hafa
heldur ekki fyrir fundizt neinar
gangstéttir á eyjunni, engin um-
ferðarljós, ekkert sjónvarp og eng-
ar auglýsingar.
Nauru gefur harla lítið af sér
annað en fosfatið, ef undan eru
skilin nokkur brauðaldintré, papa-
yatré og kókoshnetutré og svo fisk-
urinn „bonito", sem veiðist svolítið
af rétt fyrir utan kóralrifin. Það
má teljast kaldhæðni náttúrunnar,
að svo lítið skuli vera hægt að
rækta á kóralströndum þessarar
eyjar, sem samanstendur af geysi-
lega verðmætum áburði að fjórum
fimmtu hlutum. Eyjan er mjög ein-
angruð, sem fyrr segir. Þar er um
að ræða ómælisvídd hafsins á alla
vegu. Vatnsskorturinn ergir Nauru-
búa því enn meira en skortur á
gróðri. (Það væri hægt að reisa
uppistöðulón á eyjunni, en þau
yrðu alveg gagnslaus, því að árleg
úrkoma er ekki nema 76 þumlung-
ar eða nákvæmlega jafnmikil og
árleg uppgufun). Það verður því að