Vísir - 17.06.1944, Qupperneq 24

Vísir - 17.06.1944, Qupperneq 24
24 VÍSIR — ÞJÖÐHÁTÍÐARBLAÐ I Hlutafélagið Hampiðján er stofnað fyrir liðugum tíu árum, en hefir vaxið gífurlega á þeim tiltölulega stutta starfstíma. íiið mikla verksmiðjuhús fé- lagsins, Stakkholti 3 i Rauðar- árholti, her þróun fyrirtækisins nokkurt vitni, þvi að það hefir tvívegis verið stækkað á þess- um 10 árum, í fyrra skiptið hækkað, í síðara skiptið lengt. Cr hinu mikla vélahúsi berst véladynur uin nálægar götur, enda hefir fyrirtækið nú á að skipa einhverjum fullkomnustu vélum sinnar iðnar. En allur gólfflötur verksmiðjunnar er um 1500 fermetrar. Þar er vél við vél, kembingarvélar, spuna- vélar, tvinningarvélar og ló- skurðarvélar. En þó hefir mannshöndin þarna mörg verk að vinna. Vinnslan. Hampurinn kemur óunninn í knippum, og eru hamptægjurn- ar 2—6 metra langar, af sömu lengd og tægjurnar í blöðum þeirra plantna, sem hampurinn er úr unninn. Síðan Japanir her- námu Filippseyjar, hefir verið mjög lítið um Manilahamþ. En í stað hans er notaður svonefnd- ur Sísalhampur, sem unninn er úr blöðum Sísal-plöntunnar, er vex bæði í Mið-Ameriku og víða um hitabeltislönd Afríku. Til þess að gera hampinn hæfan til spuna, þarf að láta hann fara margar ferðir gegn- um kembivélar af tvennskonar gerð, þar sem hann fyrst er grófkembdur og síðan fín- kembdur. Við kembinguna ber þess að gæta, að tægjurnar leggist sem mest á misvíxl, því annars verð- ur þráðurinn ótraustur. Að kembingu lokinni eru lopa- vinslin flutt að spunavélunum. Þar ær lopinn spunninn með feikna-hraða og eingirnið síðan tvinnað í sérstökum vélum. Garnið fer síðan gegnum ló- skurðarvél, og er að lokunj und- ið upp í hnotur, og er það þá fullgert af hálfu verksmiðj- unnar. Hampiðjan vinnur 20 tegund- ir af garni og einnig granna kaðla, sem framlciddir eru á svipaðan hátt úr garninu. 1 sambandi við framleiðslu sína rekur hún mikla netagerð, þar sem net eru riðin eftir pöntun eða á lager. Auk þess sem unn- ið er á verkstæðinu sjálfu, starfa margir að netahnýtingu fyrir verksmiðjuna hér í bæn- um og nágrenni, taka við garni, ríða net og skila þeim síðan á verkstæðið. Auk þess rekur verksmiðjan netjagerð austur á Eyrarbakka. Samkeppnishæf framleiðsla. I greinargerð, sem fyrsti for- stjóri fyrirtækisins skrifaði nokkru áður en liann féll frá, segir liann í stuttu máli frá til- drögum þess í upphafi, og kemst m. a. að orði á þcssa leið: „Ýmsir telja mjög vafasamt, hvort hægt sé að telja iðnaðinn til atvinnuvega landsins, telja þeir jafnvel ekki æskilegt, að svo verði nokkurn tíma, með því að skilyrði vanti að mestu eða öllu leyti til þess að iðnaður verði rekinn hér, svo að til þjóðþrifa megi teljast. Þær raddir, sem svo hljóma, minna helzt á þá tíma, er stór- útgerð landsmanna var á byrj- unarskeiði. Var það þá engu sið- ur umdeilt atriði, livort sú breyting á þjóðlífinu, sem þar af leiddi, væri æsldleg. Iðnaðinum hefir helzt verið fundið það til foráttu, að hann skapaði engin útflutningsverð- mæti, en notaði hinsvegar að mestu erlend aðkeypt hráefni. Hefir það jafnvel staðið í víð- lesnum blöðum, ritað af áhuga- mönnum í þjóðlífinu, að iðnað- ur, sem ynni úr erlendum lirá- efnum, ætti engan rétt á sér; aðeins hinn, sem ynni úr hinum kinlendu. Væri þessi staðhæfing rétt og algild regla um iðnaðarstarf- semi í heiminum yfirleitt, þá myndi ekki verða mikið úr iðn- aði ýmissa þjóða, sem nú teljast mestu iðnaðarþjóðir. Það er sem sé vitað mál, að t. d. Bret- land og Þýzkaland flytja inn liráefni til iðnaðar fyrir gífur- legar fjárhæðir, til framleiðslu á ýmsum iðnaðarvörum, bæði fyrir sinn eigin og annara landa markað. Það virðíst sem sé ekkert að- alatriði, hvaðan hráefnin eru keypt, getur enda oft verið hag- kvæmara að flytja út innlenda hráefnið og kaupa í staðinn önnur erlend, sem betur henta til vinnslu fyrir innlendan markað. Er í þessu margt, sem til greina kemur, og skal ekki farið frekar út í það hér. En hitt er aðalatriðið, að vinnan, tæknin og þar með fjölþætíara atvipnulíf og menning aukist í landinu. Að þvi miðar tvímæla- laust hinn ungi innlendi iðnað- ur, að svo verði.“ Æviágrip. Hampiðjan h/f er eins og áð- ur er sagt stofnuð fyrir 10 ár- um, 10. marz 1934, og 'var Guð- mundur S. Guðmundsson aðal- hyatamaður að stofnun fyrir- tældsins. Hann hafði þá um 11 ára skeið unnið að vélsmíði hjá Vélsmiðjunni Héðni og verið verkstjóri þar í sex ár. Hann liafði árið áður farið utan til að kynna sér slíkar fram- kvæmdir. Reyndist hann fyrir- tækinu liinn öruggasti forstjóri, en þvi miður naut hans skammt við, því að hann lézt 20. maí 1942. Tók þá Frímann Ólafsson verzlunarstjóri við forstjóra- starfinu og hefir staðið fyrir verksmiðjunni síðan, en Jón Guðlaugsson hefir alla tíð verið verkstjóri fyrirtækisins. Flutti út botnvörpur. Svo vel reyndust framleiðslu- vörur verksmiðjunnar, að fyrir stríð var hún farin að flytja út botnvörpur, bæði til Færeyja og Boston. Munu þau fyrirtæki vera mjög fá, ef nokkur eru, hér á landi, sem flutt hafa iðn- aðarvörur til útlanda. En öll er starfsemi verksmiðjunnar mjög í anda þeirra orða hins látna forstjóra, sem að framan voru hirt. Síðastliðið ár var unnið úr 170 smálestum af hampi, og var þó eftirspurn hvergi nærri full- nægt. Verksmiðjan hefir 90 manns í þjónustu sinni, og hef- ir því-á skömmum tíma orðið einhver stærsta verksmiðja landsins. Hús Hampiðjunnar í Stakkholti 3. — Byggt var við húsið 1941, og er það nú um % stærra en myndin sýnir. Gólfflötur þess er um 1500 m2.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Vísir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.