Morgunblaðið - 05.05.1999, Blaðsíða 58

58 MIÐVIKUDAGUR 5. MAÍ 1999
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
Endalok Norður-
Mjoddar sem úti-
vistarsvæði?
í MBL. 16. apríl sl.
var frétt, þar sem fyr-
irsögn hennar hljóðaði
svo: Agreiningur í
skipulags- og umferð-
amefnd og í borgar-
ráði. Nýtt deiliskipu-
lag samþykkt fyrir
j, Norður-Mjódd.
Með þessari sam-
þykkt hefur núverandi
meirihluti borgar-
stjórnar sýnt sitt rétta
andlit. Ekki veit ég
betur en vinstri íylk-
ingin þykist vilja hafa
sem mest af opnum,
grænum svæðum í
borgum og bæjum. En
hverjar hafa efndirnar verið hér á
höfuðborgarsvæðinu? Um brigður
þeirra efnda vitna mörg dæmi frá
því nýr meirihluti myndaðist undir
stjórn Ingibjargar Sólrúnar Gísla-
dóttur fyrir fimm árum.
Hvað er svo að gerast í Norður-
-* Mjóddinni og í næsta nágrenni
hennar og hverjar verða afleiðing-
ar þessa gerræðis gagnvart okkur,
sem settumst að austan við Stekkj-
arbakkann í árdaga byggðar í
Breiðholti? Auðvitað skeytir meiri-
hlutinn hvorki um skömm né heið-
ur og þá allra sízt, þegar hygla þarf
pólitískum samherjum og vildar-
vinum, svo sem hér mun hafa orðið
raunin á. Þeir vinstri menn ættu
manna sízt að tala um óheilindi og
klíkuskap annarra, þegar þeir æ
^ ofan í æ gera sig bera að sams kon-
ar framferði og þeir væna aðra um,
en því miður á stundum með réttu.
Þetta höfum við, óbreyttir borgar-
ar, oft orðið að þola.
Þá eru auðsæjar rangfærslur í
bókun meirihlutans, þar sem hann
er að reyna að klóra yfir gerðir
sínar gagnvart Breiðhyltingum.
Þar segir m. a., „verulega hafi ver-
ið komið til móts við íbúa í næsta
nágrenni, m.a. með samráði á ótal
fundum". Þetta eru helber ósann-
indi. Að vísu mun hafa verið hald-
inn einn fundur, sem ég komst
ekki á sökum fjarveru úr borginni,
en samráð hefur aldrei verið haft
við okkur að fyrra bragði í einni
* eða annarri mynd. Hins vegar
komum við tvívegis nokkur saman
til þess að skoða grenndarkynn-
ingu í húsakynnum Skipulagsins í
Borgartúni, þar sem arkitekt
borgarinnar var viðstaddur, en
það var ekki fundur í venjulegum
skilningi þess orðs. Og við fengum
aldrei þann fund með skipulags-
stjóra borgarinnar, sem við fórum
sérstaklega fram á. Eins voru þau
Guðrún Agústsdóttir og Aifreð
Þorsteinsson beðin um að koma á
sérstök fundum með íbúum hverf-
isins, en það bar ekki heldur ár-
angur. Hér er því verulega hallað
réttu máli til þess eins að láta líta
'j, svo út sem allt hafi verið gert í
fullu samráði við íbúa Breiðholts.
Slíkt samráð var aldrei haft við
okkur.
Minnihluti borgarstjórnar, þ.e.
sjálfstæðismenn, greiddu atkvæði
gegn deiliskipulaginu. Bentu þeir
réttilega á, að „nauðsynlegt sé að
hafa samráð við íbúana til þess að
samkomulag og sátt geti ríkt um
svæðið í næsta nágrenni við gróið
íbúðarhverfi“. Þetta er einmitt
kjarni málsins. Það þarf að ríkja
eining um allt skipulag, ef vel á að
^ fara, og þá um leið að taka tillit til
áðurgefinna loforða og óska þeirra
borgarbúa, sem eiga að búa við
skipulagið. Því miður hefur hér
illa tekizt til og ómaklega. Eg
neita því aftur á móti ekki, að fyrri
meirihluti borgarstjórnar reyndist
okkur engu betri í raun en núver-
andi meirihluti. Eins og allir vita,
■Jvar Norður-Mjóddin óræktarmói
Jón Aðalsteinn
Jónsson
allan stjórnartíma
þeirra, þegar skóla-
garðarnir eru undan-
skildir. Vissulega ber
að þakka þann stuðn-
ing, sem sjálfstæðis-
menn veittu okkur
núna, en það var held-
ur seint í rassinn grip-
ið, þegar ekki var
heldur við menn að
eiga.
Um ýmis þau áform,
sem meirihlutinn læt-
ur skína í og eiga
sennilega að sýna,
hversu góðir þeir eru
og tillitssamir gagn-
vart íbúum hverfisins,
má margt segja. í tillögu þeirra
segir m.a. svo:
„Lagt er til að lóðarhafí garða-
miðstöðvarinnar annist gróður-
setningu og umhirðu svæðisins í
samvinnu við garðyrkjustjóra. Þá
er lagt til, „að nýtingarhlutfall
svæðisins verði lágt og yfirbragð
þess grænt! Sko til, þeir hafa þá
ekki alveg gleymt græna litnum!
Þá segir þar, að svæðið henti „afar
vel garðamiðstöð, sem væri í senn
verslun og útivistarsvæði". Allt lít-
ur þetta vel út á yfirborðinu, en
þegar gi-annt er skoðað, er þetta
sett fram til þess eins að villa um
fyrir mönnum. Vitaskuld ræður sá,
sem rekur Gróðui’vörur sf., þessu
svæði, sem verður hreint athafna-
svæði fyrirtækis hans. Er engan
veginn víst, að hann eða þeir, sem
munu reka fyrirtækið, kæri sig um
óþaifa umferð um svæðið, sízt af
öllu af okkur, sem boðið var í upp-
hafi upp á að njóta þar sólar og yls
á sumarkvöldum í vinalegu og ró-
legu umhverfi.
Þeir háu herrar, sem hér hafa
látið sig hafa það að svíkja öll þau
fyrirheit, sem borgin og skipulagið
gaf okkur fyrir þijátíu árum, minn-
ast ekki á eitt atriði og að mörgu
leyti hið veigamesta. Það er sá um-
ferðarþungi, sem fylgir þessu
breytta skipulagi og kemur fyrst
og fremst niður á okkur, sem búum
næst Stekkjarbakka. Að vísu er
talað um það, að umferðin eigi að
færast yfir á götu, sem kæmi vest-
an við Norður-Mjóddina. Ég bið
engan afsökunar á því af fenginni
biturri reynslu, að ég efast um
lagningu þessarar götu, þegar á
reynir. Hitt er og víst, að hún
kæmi ekki heldur fyrr en einhvern
tíma á næstu öld. A meðan verðum
við að búa við alla þá umferð og öll
þau óþægindi, sem fylgja munu
þeim framkvæmdum, sem hefjast
tiúlega á þessu sumri. Auðvitað
verður svo framvegis mikil umferð
með alls konar varning, sem heyrir
garðyrkju og sveitabúskap til.
Þessu fylgir svo mikill þungaflutn-
ingur, því að mér skilst, að stjórn-
endur fyrirtækisins ætli að auka til
Skipulagsmál
Það þarf að ríkja eining
um allt skipulag, segir
Jón Aðalsteinn Jóns-
son, og þá um leið að
taka tillit til áðurgef-
inna loforða og óska
þeirra sem eiga að búa
við skipulagið.
muna umsvif sín á nýjum stað. Þá
má og ekki heldur gleyma því, að
viðskiptavinir koma akandi víðs
vegar að og jafnvel utan af land inn
á þetta svæði. Dæmi frá Blómavali
við Sigtún eru lýsandi í þessum
efnum. Ég hef áður minnzt á það,
að íbúar þar í næsta nágrenni
munu ekki hressir yfir því ónæði,
sem þeir verða fyi'ir.
Nú eru afleiðingar þessara
svika við frumbyggja Stekkja-
hverfis að koma í ljós. Ibúar í húsi
neðst við Gilsárstekk, sem þar
hafa búið frá upphafi, hafa í
hyggju að flytjast burtu og leita
sér að rólegri stað en hér verður
eftir fáein ár. Hef ég vissu fyrir
því, að snar þáttur í þeirri ráða-
gerð er samþykktin um breytta
nýtingu Norður-Mjóddar ásamt
öllu því ónæði, sem henni fylgir.
Eins mun ungt fólk, einnig neðst
við sama stekk, sem keypti þar
hús fyrir fáum árum, hafa ákveðið
að koma sér sem allra fyrst burt
aftur. Það fólk, sem hér um ræðir,
er allt á góðum aldri og getur því
væntanlega átt mörg ár framund-
an á kyrrlátari stað en verður við
hliðina á Gróðurvörum sf. og
Staldrinu. Um þessi atriði hirðir
borgarstjórnarmeirihlutinn að
sjálfsögðu ekki, þegar hygla þarf
gæðingum hans.
Höfundur er fv. Orðabókarstjóri.
Umhverfísmálin
og kjörklefinn
I KOSNINGUNUM
næsta laugardag er
mikið undir því komið
að Vinstrihreyfingin -
grænt framboð fái góða
kosningu og trausta
sveit fulltrúa af p-lista
inn á Aiþing. A vett-
vangi félagsmála og
jafnaðar bjóðum við
upp á kjölfestu. Efling
byggðanna er meðal
kjörorða okkar. Oháð
Island utan bandalaga
stórvelda og hemaðar
er sýn okkar í sam-
skiptum út á við. A
sviði umhverfismála er-
um við aflið sem koma
skal.
Stöðvum stóriðjukapphlaupið
U-listinn er eina framboðið sem
lyftir umhverfismálum svo um
munar í stefnu sinni og samþættir
þau öðrum þjóðmálum. Vinstri-
hreyfingin - grænt framboð telur
algjört óráð að binda meiri orku en
orðið er í mengandi málmbræðsl-
Hjörleifur
Guttormsson
um. Með því að stöðva
sig nú af gefst ráðrúm
til að móta sjálfbæra
orkustefnu með víð-
tæka verndun hálend-
isins og framtíðar-
hagsmuni þjóðarinnar
að markmiði. Jafn-
framt er haldið svig-
rúmi fyrir framleiðslu
á vistvænni orku í
stað jarðefnaelds-
neytis. Með fram-
kvæmd slíkrar stefnu
eiga Islendingar auð-
velt með að axla al-
þjóðlegar skuldbind-
ingar loftslagssamn-
ingsins og staðfesta
Kyótó-bókunina.
Verndum hafið gegn mengun
Verndun lífrænna auðlinda lands
og sjávar fyrir mengun og ofnýt-
ingu er ekki síður mikilvæg en
skynsamleg orkustefna. Efla þarf
hafrannsóknir til mikilla muna
þannig að unnt verði að stýra nýt-
ingu fiskistofnanna af langtum
Er maðurinn ef
til vill í rangri
auglýsingu?
RÍKISSTJÓRNIN
hefur gumað mjög af
því að hún hafi bætt
kjör launafólks með
því að lækka skatta og
vísar hún til þeirrar
ákvörðunar að lækka
skattprósentuna úr
41,88% með 5% há-
tekjuskatti í 38,34%
með 7% hátekjuskatti.
Vissulega er alltaf
álitamál hvort skatta-
lækkanir raunverulega
gagnast almenningi
sem kjarabætur. Það
gera þær sannarlega
ekki ef þær leiða til
niðurskurðar á þjón-
ustu og leiða af sér hækkun á
gjöldum sem einstaklingarnir
þurfa að greiða beint. Skattalækk-
anir geta því leitt til kjarai'ýrnun-
ar þegar upp er staðið. En látum
það liggja á milli hluta að svo
stöddu og staðnæmumst við þá
fullyrðingu ríkisstjórnarinnar að
hún hafi aukið kaupmátt launa-
fólks, verkamannsins sem hallar
sér ánægður fram á skófluna í
heilsíðuauglýsingu Sjálfstæðis-
flokksins fyrir fáeinum dögum.
Undir myndinni er fullyrt að laun
erfiðis hans séu meiri en áður,
enda hafi skattar lækkað um fjög-
ur prósentustig.
Skattalækkanir og
skattleysismörk
Nú er það svo að skattleysis-
mörkin hafa ekki fylgt launaþróun
í langan tíma og ættu að vera um
85 þúsund krónur en ekki 60 þús-
und. En ef aðeins er litið skammt
aftur í tímann, til upphafs þessa
kjörtímabils, og skattleysismörk
látin fylgja launaþróun frá þeim
tíma, þá kemur í ljós að þau ættu
að vera rúmar 70 þúsund krónur
eða 10 þúsund krónum hærri en
þau eru nú. Fram á þetta er sýnt í
nýlegum útreikningum hagfræð-
inga ASI og BSRB, en skattahóp-
ar þessara samtaka hafa rannsak-
að áhrif skattkerfisbreytinga und-
anfarinna ára og rætt valkosti til
úrbóta. I sambandi við þessa út-
reikninga er athyglisvert að skoða
samspil skattalækkana og fryst-
ingar á skattleysis-
mörkum. Þá kemur í
ljós að nýju fötin
þeirra íslensku keis-
ara sem nú stæra sig
af kjarabótum í formi
skattalækkana voru
ekki efnismeiri en
greindi frá í ævintýri
H.C. Andersen um
klæðalausa keisarann.
Vitnað í skýrslu hag-
fræðinga ASÍ
og BSRB
I skýrslu fyi-r-
nefndra hagfræðinga
segir: ef skattleys-
ismörk hefðu fylgt
þróun dagvinnulauna frá nóvem-
ber 1995 til nóvember 1998 og
tekjuskattshlutfallið haldist
óbreytt væri meðalskattbyrði ein-
staklinga með tekjur undir 180.000
kr. á mánuði lægri en meðalskatt-
Kosningar
Nú er spurningin þessi,
segir Ögmundur Jdn-
asson: Hverjar eru
mánaðartekjur verka-
mannsins í auglýsingu
Sjálfstæðisflokksins?
byrðin er í dag, þrátt fyrir að
skattprósentan væri fjórum pró-
sentustigum hærri. Þessu er öfugt
farið með þá einstaklinga sem eru
með hærri mánaðartekjur en
180.000 kr.“ Nú er spurningin
þessi: Hverjar era mánaðartekjur
vei'kamannsins í auglýsingu Sjálf-
stæðisflokksins? Ef þær era yfir
180.000 kr. kann hann að hafa
hagnast á skattbreytingunni. Ef
þær era hins vegar lægri eins og
hjá þorra launafólks þá hefur hann
tapað. Þá er líka ljóst orðið að
hann hefur hafnað í rangri auglýs-
ingu.
Höfundur er efsti muður á U-Iista
Vinstrihreyfingarinnar - græns
framhoðs.
Ögmundur
Jónasson
Kosningar
/ /
Oháð Island utan
bandalaga stórvelda og
hernaðar, segir Hjör-
leifur Guttormsson,
er sýn okkar í sam-
skiptum út á við.
betri þekkingu og yfirsýn en hing-
að til. Verndun hafsvæða norður-
slóða fyrir mengun er líklega
stærsta hagsmunamál íslendinga
til lengri tíma litið. Þar stafar okk-
ur ógn af aðborinni mengun af
geislavirkum efnum og þrávirkum
lífrænum efnum. U-listinn leggur
ríka áherslu á öfluga þátttöku ís-
lendinga í gerð alþjóðlegra bind-
andi samninga sem banni losun
slíkra efna. I því sambandi getum
við ekki hagað okkur eins og í
sjálfsafgreiðslu líkt og núverandi
ríkisstjórn hefur leyft sér að gera.
Gróður-
og jarðvegsvernd
Litið til landsins er verndun
jarðvegs og gróðurs stóra við-
fangsefnið. Einnig á því sviði hafa
stjómvöld verið eins og svefn-
genglar. Við búum við allsendis úr-
elta löggjöf frá 1965 á þessu sviði.
Þrátt fyrir marggefin loforð um
nýja gróðurverndarlöggjöf hefur
ekkert komið frá landbúnaðarráðu-
neytinu um það efni. Fjölmargir
bændur hafa fullan skilning á þörf-
inni fyrir bætta stjómun beitar-
mála og hlífð við ofnýtta haga. En
auðvitað verður löggjafinn að vinna
sitt verk og stilla saman strengi.
Brýnt er jafnframt að vistfræðileg-
ar aðferðir séu í heiðri hafðar við
landgi-æðslu og endurheimt land-
gæða. A þessu sviði eins og öðrum
ber að vinna með náttúrunni en
ekki á móti lögmálum hennar. Al-
þjóðasamningurinn um verndun
líffræðilegrar fjölbreytni má ekki
verða dauður bókstafur eins og
hingað til.
U-listann
fyrir umhverfíð
Umhverfismálin þurfa að fá hér
hliðstætt vægi og efnahagsmál,
bæði í vitund þjóðarinnar og á vett-
vangi stjórnmálanna. Vinstrihreyf-
ingin - grænt framboð hefur með
stefnu sinni lyft merki sem áður
var falið. Nú biðjum við um stuðn-
ing og afl til að geta haldið því á
lofti ásamt kröfunni um jöfnuð og
sanngirni í samskiptum manna.
Höfundur er alþingismaður.