Morgunblaðið - 05.05.1999, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
MIÐVIKUDAGUR 5. MAÍ 1999 55,
Ekki steinn
yfir steini
VEGNA deilna sem
risið hafa um kjör líf-
eyrisþega og afskipta
hagfræðings Þjóð-
hagsstofnunar af þeim,
er óhjákvæmilegt að
gera nokkrar athuga-
semdir.
Þar sem 9 af hverj-
um 10 krónum sem
ríkið reiðir af hendi til
lífeyi'isþega saman-
standa af grunnlífeyri
og tekjutryggingu hafa
samtök þeirra ekki
talið vit í öðru en miða
við þróun þessara
tveggja megin bóta-
flokka. Við útreikning
á kaupmætti bóta hefur Ti-ygg-
ingastofnun ríkisins ekki heldur
hugkvæmst að beita annarri við-
miðun, eins og glöggt má sjá í
Staðtölum Almannatrygginga. Af
þeim töflum sem birtar eru í
skýrslu forsætisráðherra um kjör
öiyi’kja má ljóst vera að það hentar
stjórnvöldum illa að ræða þróun
grunnlífeyris og tekjutryggingar í
ljósi þróunar launavísitölu, að ekki
sé talað um þróun lágmarkslauna.
Þess vegna er nú reynt að grípa í
það hálmstrá að miða við óskertar
hámarksbætur, sem innan við 3%
lífeyrisþega njóta, og halda því
fram að kaupmáttur þeirra hafi
hækkað um 22% eða jafnvel „fjórð-
ung“, eins og haldið er fram í einni
kosningaauglýsingu.
Þetta er því miður alrangt, og
kemur þar tvennt til. I fyrsta lagi
er ekki tekið með í reikninginn að
nú á allra siðustu ámm era þeir
sem ekkert hafa nema bætur al-
mannatrygginga í fyrsta sinn að
greiða tekjuskatt til ríkisins, svo
nemur næiri 40 þúsundum króna á
ársgrundvelli. I öðra lagi er þetta
fólk nú í fyrsta sinn að greiða af-
notagjöld til RÚV. Að
teknu tilliti til hvoi’s
tveggja nær kaup-
máttaraukning há-
marksbóta ekki helm-
ingi þeirra 22% sem
daglega er nú haldið
fram í fjölmiðlum.
Þetta hefur Hagdeild
ASÍ staðfest.
I bréfi hagfræðings
Þjóðhagsstofnunar,
sem nú hefur verið
birt í Morgunblaðinu,
er dregið í efa að rétt-
mætt sé að reikna
með afnotagjaldi til
RÚV og vísað til þess
að lífeyrisþegar á
dvalar- og hjúkranarheimilum fái
niðurfellingu á afnotagjöldum.
Þetta er að vísu rétt að hluta, en
hagfræðingurinn lætur þess ógetið
Velferð
Er þetta kannski ein af
þeim vísindalegu niður-
stöðum, spyr Garðar
Sverrisson, sem hag-
fræðingar Þjóðhags-
stofnunar hafa komist
að í rannsóknum sínum
á kjörum lífeyrisþega?
að stór hluti þess fólks sem hér um
ræðir er á svokölluðum vasapen-
ingum sem ná ekki 17 þúsund
krónum á mánuði. Til allrar ham-
ingju er það nú svo að langflestir
lífeyrisþega búa heima hjá sér, og
tilheyri þeir þeim fámenna hópi
Garðar
Sverrisson
sem nýtur óskertra hámarksbóta
þurfa þeir vitaskuld að greiða 80%
af umræddum afnotagjöldum.
Þetta gæti Þjóðhagsstofnun fengið
að vita með því einu að slá á þráð-
inn til innheimtudeildar RÚV.
Asamt aðstoðarmanni forsætis-
ráðherra hefur hagfræðingur
Þjóðhagsstofnunar skýrt þann
mikla mun sem er á útgjöldum til
öryrkja hérlendis og á Norður-
löndunum með vísan til lágs hlut-
falls þeirra og hárra greiðslna úr
lífeyrissjóðum. Með einfóldum
samanburði á tveim töflum í
skýrslu forsætisráðherra, Töflu 4
og Töflu 3, getur hver maður séð
að þótt tekið sé fullt tillit til hvors
tveggja vantar verulega mikið upp
á að greiðslur til öryrkja standist
samanburð við það sem gengur og
geríst á hinum Norðurlöndunum.
Þá er óhjákvæmilegt að vekja
athygli á því að til grandvallar
hagstæðum samanburði við hin
Norðurlöndin miðar forsætisráð-
herra við að í „dæmigerðu tilviki"
fái íslenski öryi-kinn 87 þúsund
krónur á mánuði í greiðslur úr líf-
eyrissjóði (sjá bls. 15 í skýrslu for-
sætisráðherra). Svo óheppilega vill
hins vegar til að á öðrum stað í
skýrslu forsætisráðherrans (í svari
við spurningu 7 á bls. 8) má glöggt
sjá að úr lífeyrissjóðum fá öryrkj-
ar að meðaltali aðeins fimmtung
þeirrar upphæðar sem forsætis-
ráðherrann styðst við. I skýrslu
hans og málflutningi stendur
m.ö.o. ekki steinn yfir steini.
Eg get vel skilið þá erfiðu stöðu
sem hagfræðingar forsætisráð-
herra eru í þessa dagana. En eru
þeir ekki komnir ofurlítið út fyrir
sína fræðigrein þegar þeir benda
forsvarsmönnum lífeyrisþega á að
hófsamur málflutningur muni skila
þeim betri árangri en upphrópanir
og gífmyrði? Eða er þetta kannski
ein af þeim vísindalegu niðurstöð-
um sem hagfræðingar Þjóðhags-
stofnunar hafa komist að í rann-
sóknum sínum á kjöram lífeyris-
þega?
Höfundur er varafommður
Oryrkjaban dalagsins.
Athyglisverð skrif
eldri borgara
ÉG VONA að ég
megi vitna í athyglis-
verða grein í morgun-
blaðinu 1. apríl sl.
Greinina skrifar
Bjarni Bragi Jónsson,
fv. hagfræðingur og
aðstoðarbankastjóri
Seðlabankans, kominn
á efth’laun. Ég skora á
sem flesta að lesa
þessa grein, hún er sú
blákalda staðreynd
sem blasir við ef ég
skil hana rétt.
Það er alveg hægt
að segja það strax að
til þess að búast við
bestu kjörum sem öryrkjar og
aldraðir hafa talað um á næstunni
og með réttu er að styrkja enn
betur þá flokka sem nú fara með
völdin. Sjálfstæðisflokkurinn er sá
flokkur sem fer með völdin og fólk
getur treyst. Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur skapað hér stöðugi’a
stjómarfar en þekkst hefur hjá
öðrum flokkum, minna má á við-
reisnarstjórnina 1959-1971 og
stjórnir Davíðs Oddssonar sem
verið hafa við völd stöðugt frá
1991-1999. Skipflð hefur verið
nefnd aldraðra og stjórnvalda til
að yfirfara og bæta kjör þessara
hópa. Af hálfu aldraðra hafa valist
tveir valinkunnir menn, þeir Olaf-
ur Ólafsson, fv. landlæknir sem nú
er formaður Félags eldri borgara,
og Benedikt Davíðsson, fv. forseti
Alþýðusambands Islands. Þeir
vita hverjum er best að treysta
þar sem þeir segja að þetta lofi
góðu um frekari ár-
angur eftir að grunn-
lífeyrir var hækkaður
um áramót, og núna
um 7% 1. mars, þetta
er að sjálfsögðu ekki
lokatakmark heldur
fyrsti áfangi til betri
og jafnari kjara. En
fólk sem tilheyrir
eldri kynslóðinni og
öryrkjum veit að
vinstri flokkarnir
bera enn fram sömu
blekkingarnar að þeir
geti lagað kjör þess-
ara hópa með einu
pennastriki. Þeir
halda enn að fólk trúi því að
vinstri öflin „öll klofin og sundur-
leit“ geti gert allt fyrir alla. Þegar
þeir höfðu tækifæri til að velja í
prófkjöri í öraggt sæti ágætis
mann Arnór Pétursson fyrir Ör-
yrkjabandalagið var honum um-
svifalaust hafnað af einstakri
valdagræðgi gömlu vinstri fulltrú-
anna sem engu hafa komið fram.
Þegar þeir hafa fengið tækifæri
hafa kjör þessara hópa alltaf
versnað.
Ef fólk kannski efast enn um að
þetta sé blekking hjá samfylking-
unni höfum við borgarstjórn R-
listans sem viðmiðun, skatta-
hækkun þeirra er fáheyi’ð á þess-
um stöðugleikatíma. Ég veit að
aldraðir og öryi’kjar gera sér
þetta ljóst, við höfum reynslu af
sex vinstri stjórnum. Hvað hafa
þær fært okkur annað en verð-
bólgu og skatta með skuldum
Karl
Ormsson
Kosningar
Hvað hafa vinstri flokk-
arnir fært okkur annað,
segir Karl Ormsson,
en verðbólgu og
aukna skatta.
heimilanna og tilheyrandi gjald-
þrotum? Ekkert, akkúrat ekkert.
Tökum annað dæmi; þessu fólki
er ómögulegt að komast í þá að-
stöðu, að þurfa að standa við lof-
orð sín. Þess vegna getur það lof-
að öllum öllu. Rifjum upp hvað
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri sagði þegar hún var
búin að ná völdum. Hún sagði ein-
faldlega (það sem allir vissu): Þið
vitið að borgarstjóri hefur engin
áhrif á launahækkanir, það er á
valdi sérstakrar launanefndar.
Samt hafði hún á fundi á Holiday
Inn lofað sérstaklega þeim er
minna máttu sín launahækkun
fyrir kosningar og sagði að það
væri skömm að Reykjavík skuli
greiða slík lúsarlaun sem borgin
greiddi. Nei, það er sérstök
ástæða til að vara fólk alvarlega
við þessum vinstri öflum sem lof-
að hafa hagsæld sem kostar að
mati reikningsglöggra manna tugi
milljarða króna sem einmitt bitn-
ar verst á þeim er minnst mega
sín. Ef við eflum Sjálfstæðisflokk-
inn til enn frekari valda hefur
hann sýnt að bestu kjörin hefur
fólk þegar hann er við völd. Þetta
segir okkur sagan, lærum af mis-
tökum vinstri aflanna.
Höfundur er fyrrverandi
deildarfulltrúi.
Enn af ruglinu
í Blöndal
HALLDÓR Blöndal
bregst við viðtali sem
við mig var tekið og
birt í Morgunblaðinu á
dögunum um málefni
Kísiliðjunnar í Mý-
vatnssveit. Engu get
ég að líkindum bætt
við þá frægð að
endemum sem Halldór
Blöndal hefur getið
sér í landinu með um-
mælum sínum um lög-
heimili vísindamanna.
Hér er vísað til þeirrar
speki að öllu máli
skipti að vísindamenn
búi á réttum stöðum á
landinu til að niður-
stöður rannsókna þeirra verði
svona en ekki hinsegin. Hinu nenni
ég ekki, að láta Halldór Blöndal
fara með staðlausa stafi um viðhorf
mín eða staðreyndir mála. Því skal
eftirfarandi tekið fram:
Kísiliðjan
Nenni ég ekki, segir
Steingrímur J.
Sigfússon, að láta
Halldór Blöndal fara
með staðlausa stafi um
viðhorf mín eða
staðreyndir mála.
1. Rannsóknarstöðin við Mývatn
er með lögheimili við Mývatn, nán-
ar tiltekið á Skútustöðum. Ekki í
Reykjavík, eins og Halldór Blöndal
virðist vera að reyna að láta menn
halda.
2. Fju’ir stöðina vinna hins vegar
vísindamenn frá ýmsum rannsókn-
arstofnunum sem staðsettar eru
víða um land, vissulega flestar í
Reykjavík. Vísindamennirnh-
dvelja hins vegar eðli
málsins samkvæmt
langdvölum á Skútu-
stöðum og við Mývatn.
Þar er oft mikið um-
leikis, einkum á sumr-
in, og talsverð umsvif
því fylgjandi.
3. Eg hef tekið
fram, ég held í öllum
viðtölum sem við mig
hafa verið tekin vegna
umræðna um þessi
mál, að ég er að sjálf-
sögðu hlynntur því að
efla rannsóknir á sviði
náttúruvísinda norðan
heiða. Gildir það jafnt
um Háskólann á Akur-
eyri sem um rannsóknir við Mý-
vatn sjálft. Ég tel reyndar að stór-
efla megi og stórefla þurfi rann-
sóknir á hinni stórbrotnu náttúru
Mývatns, Laxár og nærliggjandi
svæða. Gera má miklu meira úr
þeim möguleikum sem svæðið býð-
ur upp á og laða þangað í stór-
auknum mæli bæði innlenda og er-
lenda vísindamenn, nemendur í
náttúravísindum og svo framvegis.
4. Tilraunir Halldórs Blöndals
og þeirra annarra sem að undan-
förnu hafa reynt að stimpla mig
sem andstæðing byggðar og
mannlífs í Mývatnssveit eru
dæmdar til að mistakast. Þingey-
ingar, og Mývetningar af öllum
mönnum, eru ekki líklegir til að
gengisfella menn fyrir að vera
sjálfum sér samkvæmir og standa í
lappirnar með sínar skoðanir,
hvort sem þeir era þeim að öllu
leyti sammála eða ekki.
5. Viðhorf mín til framtíðar Kísil-
iðjunnar hef ég þegar skýrt all-
rækilega á síðum Morgunblaðsins.
Það hyggst ég einnig gera á fundi
með heimamönnum á næstunni.
Höfundur er alþingismaður fyrir
Norðurlandskjördæmi eystra og
formaður Vinstrihreyfingarinnar -
græns framboðs.
Steingrímur J.
Sigfússon
SMAAUGLYSINGAR
FÉLAGSLÍF
I.O.O.F. 18 s 180558 =
I.O.O.F. 7 s 180050581/2 = 9.O.
Hnllvnignrstíg 1 • sími 561 4B30
Dagsferð 9. maf
Sunnudaginn 9. maí. Frá BSÍ kl.
10.30. Gengið frá Gullfossi að
Brúarhlöðum. Fyrsti áfangi í
raðgöngu sem helguð er kon-
ungskomunni árið 1907.
Næstu dagsferðir
Föstudaginn 14. maí. Frá BSI kl.
20.00. Kvöldganga á Búrfell í
Grímsnesi. ATH. breyttan brott-
faratima.
Sunnudaginn 16. maí. Frá BSÍ kl.
10.30. Farið á Njáluslóðir og
gengið á Þríhyrning.
Spennandi ferðir um Hvíta-
sunnuna
21.—24. mai. Hvítasunnuferð á
Eiríksjökul. Spennandi hvíta-
sunnuferð. Boðið upp á fjall-
göngur og léttar skoðunarferðir.
Ferð fyrir alla.
21,—24 maí. Hvítasunnuferð f
Bása. Gönguferðir, varðeldur og
góð stemmning. Tjaldstæðin op-
in og gott pláss í skálum.
Sumar með Útivist
Á dagskrá sumarsins er fjöldi
ferða. Upplýsingar og þátttöku-
tilkynningar á skrifstofu Útivistar.
Á meðal ferða má nefna: Fimm-
vörðuháls, Laugavegurinn, Horn-
strandir, Sveinstindur — Eldgjá,
skíðaferð yfir Vatnajökul, jeppa-
ferðir o.fl. Fáið ferðaáætlun á
skrifstofu Útivistar. Afgreiðslu-
tími á skrifstofu er á milli kl. 10.00
og 17.00 ót maí en 9.00—17.00
júní—september.
Ferðir eru kynntar á heima-
sfðu: centrum.is/utivist.
I.O.O.F. 9 = 180558V2 = 9.O.
Hörgshlíð 12.
Boðun fagnaðarerindisins.
Bænastund í kvöld kl. 20.00.
REGLA MUSTERISRIDDARA
RM Hekla
5-5
- MT
VS
_ SAMBAND ÍSLENZKFiA
Vj KRISTNIBOÐSFÉLAGA
Háaleitisbraut 58.
Kristniboðsflokkur KFUK heldur
sína árlegu fjáröflunarsamkomu
í kvöld kl. 20.30. Þar verður frá-
sögn af kristniboðsstarfinu,
Kanga-kvartettinn syngur, sr. íris
Kristjánsdóttir flytur hugleiðingu.
Auk þess verður happdrætti og
kökusala.
Allir hjartanlega velkomnir.
Nefndin.
DULSPEKI
Rafbylgjumælingar
Rafbylgjur geta valdið ýmsum
sjúkdómum sem erfitt er að
lækna, einnig hrotum, svefntrufl-
unum, ryki og ló. Ókeypis skoðun
á Reykjavikursvæðinu til 15. maí.
Simar 581 1008 og 898 8808.