Skírnir - 01.01.1873, Blaðsíða 8

8
ALMENN TÍÐINDI.
til vopnaviSskipta útaf eigi auíugra landi en Oregon var þá,
enda var þeira og óhægt um vik, J>ar sem svo langt er til a0
sækja. < Var nú samiÖ um landamerki, og skyldu Bandamenn eiga
land noröur a8 49. jarÖstigi, en Englendingar þar fyrir noröan;
þar beitir síöan British Columbia. I>ar sem merkilínan gengur
fram aÖ Kyrrahafi iiggur fyrir landi eyja ein allmikil, er nefn-
ist Vancouwersland. J>eirri ey hjeldu Englendingar, og nær hún
þó lengra suÖur eptir en stefna merkilínunnar segir til. Skyldu
Bandamenn eiga fram í mitt sundið milli eyjarinnar og meginlands;
en í sundinu eru hólmar margir, og heitir einn J>eirra San Juan.
þaö var árið 1846, aÖ iandamerkja-samningurinn var gjörður,
og var mönnum J>á ekki orðið fullkunnugt um afstöðu hólmanna;
ella mundi hafa verið tiltekiö, hvorir hljóta skyldu hvern þeirra
fyrir sig; svo mun J)á ekki heldur hafa J>ótt nein eign í þeim,
því lönd þessi voru þá lítt byggð eöa ræktuð. En 12 árum eptir
þetta (1858^) fannst gull í jörðu J>ar vestur frá, og streymdi þang-
að múgur og margmenni úr öllum áttum, að grafa eptir gulli ; þá
var hver þúfan allt í einu orðin mikils virði, og vildu nú hvorir-
tveggju eigna sjer hólmana í Vancouwer-sundinu (San-Jnan-eyjarnar).
Landstjóri Bandamanna í Oregon gjörir sjer þá lítið fyrir, og fer
með vopnaða menn fram í eyjarnar og helgar þær Bandamönnum
(eyna San-Juan þar á meðal), en Englendingar fengu ekki að
gjört, því að þá skorti mannafla þar vestra. Hefst nú útúr þessu
mikil rekistefna milli Bandamanna og stjórnarinnar í Lundúnum.
En skömmu síðar laust borgara-styrjöldinni yfir meö Bandamönn-
um, og meðan á henni stóÖ lá málið niðri. Eptir ófriðinn var
tekiö til óspilltra málanna aptur, og gekk ekki saman, enda var
Alabamaþrætan þá líka komin til sögunnar; við það versnaði
flækjan. Loks urðu menn ásáttir um, að leggja bæði málin í
gerð. það var Vilhjálmur keisari, sem beðinn var að gera um
landaþrætuna ; frá gerðardómurunum í hinu málinu er áður sagt.
í haust lauk Vilhjálmur keisari upp gerðinni, og dæmdi Bandaraönn-
um þrætupartinn (eyna San-Juan og nokkra smáhólma þar í kring).
þess má geta, aö þá er fyrst hófst þrætan útaf hólmunum , þótti öll-
um, sem Bandamenn hefðu rangt að mæla, bjuggust því fæstir
við, aö málið raundi ganga þeim í vil. En vel má vera, að ööru-