Skírnir - 01.01.1873, Síða 71
FRAKKLAND.
71
er mest er hngaS um viSreisn landsins og velfarnan þjóðarinnar,
heldur en hinir, sem mest eða eingöngu hugsa um sjálfa sig og
sbirrast ekki viS aS hleypa þjóSinni í ófriS og glötun, til þess
a8 geta tyilt sjer sjálfum upp í hásæti og notiS þar sældar og
vegsemdar. Mergurinn málsins fyrir Thiers og hans vinum er, aS
svo verði búiS um stjórn iandsins, aS því verSi óhætt fyrir óstjórn
og óspektum; stjórnar-formiS stendur þeim á minnstu; þeim er
fullkunnugt, aS þaS skiptir nýnnstu hvort ríkiS heitir konungsríki,
keisaradæmi eSa þjóSríki; þeim er kunnugt, aS þjóSstjórn er
hvergi jafnrík, eSa aS þjóSin ræSur hvergi á byggSu hóli jafnmildu
um stjórnarmál sín og á Englandi, og þó er þar konúngsstjórn.
Me8 Bandamönnum í Vesturheimi er kallaS mikiS þjóSríki, en í
raun rjettri er það langtum minna þar en á Englandi. Höf8-
ingjaefni einvaldsmanna á Frakklandi eru engin efnileg, og mætti
þjóðin heita meir en meSalheimsk, ef hún færi a8 hleypa sjer í
vandræði fyrir a8ra eins kögursveina, enda eru litiar líkur til þess,
eins og nú er komið. J>eir frændur, lögerfSamenn og Orleaningar,
bafa veriS a8 ö8ru hvoru a<3 reyna til að steypa sjer saman í
einn flokk, en þaS vill ekki lánast; konungaefni þeirra vilja öll
komast aS, og enginn undan öSrum láta; þarf því varla aS óttast
neitt úr þeirri átti. MeSan Napóleon þriSji lifSi, voru brellur
hans og hans vina alls ekki hættulausar. Hann átti sjer marga
holla í hernum á Frakklandi, og margir af stjórngörpum þeim, er
honum höfSu þjónaS meSan hann sat aS völdum og hjeldu tryggS
viS hann eptir þaS, voru mikilhæfir menu, slægir og ófyrirlátsamir:
mátti búast viS, aS þeir mundu til einskis sparast aS koma fram
ráSum sínum. Til marks um þaS, hver beigur mönnum stóS af
þeim á Frakklandi, getum vjer þess, aS hvaS eptir annaS heyrS-
ustsögurum, aS þeir ætluSu aS ráSa þar til landtöku meS keisara
og setja hann í hásæti aptur. Rouher, sem lengi var forseti í
öldungaráSi Napóleons keisara og kallaSur var í skopi 1(vara-
keisari”, átti aS hafa haft reglulega stjórn í Frakklandi í nafni
keisara á hak viS stjórn Thiers, og embættismenn Thiers, er veriS
höfSu í embættunum á dögum Napóleons, var mælt aS lytu boSi og
banni Bouhers; þeir ynnu fyrir Thiers á daginn, en fyrir Napó-