Skírnir - 01.01.1873, Page 106

106
KÚSSLAND.
II ú s s I a n d.
I fyrra vor (II. d.júním.) voru li&in tvö hundruS ár síí-
an Pjetur mikli var borinn. HöfSu Rússar mikiS viS til
minningar um J>ann atbur?), svo sem maklegt er, því a8 fáir ern
þeir meSal afreksmanna mannkynsins, aS ættþjóS þeirra beri
þeirra jafnmiklar og jafngóSar menjar og Rússar Pjeturs mikla.
Hann var þeirra Móses: bann leysti þá úr ánauSarvist ómennsku
og skrælingsskapar og keyrBi þá — reyndar meB „sporBdrekum”
— á leiB inn í Kanaau menntunar og góBra siöa. Hann kom
bæBi sköpnn og skipun á óskapnaB þann, er hann tók viB eptir
forfeBur sína, hann kenndi þjóBinni a8 neyta krapta sinna, setti
henni mi8, er hún skyldi þreyta skei8i8 a8, og bjó henni í hendur
föng til þess. þa8 er hvorttveggja, a8 þar var jafnfært um vit-
urleik og skörungskap, sem Pjetur mikli var, enda hafa flest rá8
hans og viBburBir bori8 frábæra ávexti. SkipahrófiB, sem hann
reisti í ósunum vi8 Kyrjálabotn, er nú or8i8 ein af mestu borgum
NorBurálfu, báturinn, sem hann timbraBi sjálfur í smiBaskemmunni
hjá timburmanninum í Zaardam (í Holland), var8 visir a8 óvinn-
andi herskipaflota, og smástrákarnir, sem hann hafSi til a& fara í
hermannaleik vi8 þegar bann var lítill, urBu vísir a8 óvígum ber,
forfe8ur kappanna, sem unnu Napóleon mikla og vör&u Sebastapol.
Flest þa8, er Rússum hefnr or&i& a8 þrifum og fraraförum, á
rót sina a& rekja til Pjeturs mikla. — MinningarhátíB hans
var sönn þjóBhátiB. Mest var dýr8in og vi&höfnin i Pjetursborg.
Fyrst var sungin sorgarmessa vi8 legstaB hans í hinni miklu
kirkju Pjeturs og Páls þar í borginni, í vi8urvist keisara og
hir&arinnar, og sí8an fari8 í prósessiu þanga8 sem minningarvarBi
hans stendur (hann reisti Katrín önnur 1772); þar var flutt fagn-
aBarmessa, og allur herinn látinn ganga umhverfis var8ann. I
prósessíunni voru bornir ýmsir raenjagripir eptir Pjetur mikla,
er geymdir hafa veri& til minningar um afrek hans, og var þar
á me8al hattur sá, er hann haf3i haft á höfSi í orustunni hjá Pul-
tawa (1709, vi& Karl tólfta); en hann er fyrir þá skuld merki-