Skírnir - 01.01.1873, Page 57

FKAKKLAND.
57
tíminn ekki nema 3 ár. En Thiers heimtaSi að hann væri ekki
skemmri en 5 ár; sagÖi, aS £ví lengur sem hermannsefniS temdi
sjer vopnaburð, J>ví nýtari Ii8sma8ur yr8i hann og a8 meiri sto8
væri a8 litlum her vel vígum, en fjölmennum en lítt tömdum
vi8 vopnahur8. Var hann svo stæltur á sínu máli, a0 hann hót-
aði a8 segja af sjer, ef vilji sinn fengi ekki fram að ganga. En
því viidi JingiS fyrir hvern mun afstýra, og ijet þess vegna undan
hjer sem optar. J>ó er þa8 ekki nema helmingur jpeirra, er varn-
arskyldu eiga a8 gegna, er svona langur herþjónustutími er ætla8ur;
hinum erlátiSnægjaeittár. Svo er tali8 til eptirhinumnýju herlögum,
a8 Frakkarmuni a8ekki mörgumárumii8numhafaá a8 skipa tilherna8-
ar nær hálfri annari milljón vígra manna a8 öllu samtöldu. í Sed-
ans-ófri8num fóru miklar sögur af fákunnandi frakkneskra li8sfor-
ingja, einkum i landafræ8i og eriendum tungumáium. J>á bresti
er nú sagt a8 Jeir leggi mikiS kapp á a8 hæta, og slái sízt slöku
vi3 nám þýzkrar tungu e3a þýzkra fræ8a.
{>egar eptir ófarirnar fyrir þjóSverjum hófu ýmsir beztu menn
me8al Frakka máls á J>vi, hve áríSandi Jeim væri a3 vinda sem
brá8astan bug a3 endurbót á uppfræ8ing aljþý8u í landinu.
J>eir sög8u, sem satt er, a3 J>a8 væri eina rá8i8 til algjörlegrar
endurfæ8ingar þjó8arinnar, og kenndu fáfræ3i alþý8u og mennt-
unarleysi mest um hrakföll landsins. Á Frakkiandi er eins og í
ö8rum kaþólskum löndum fræSsla lýBsins nálega eingöngu á
valdi og forsjá hins kaþóiska klerkalýSs; en eptir því sem háttaS
er þeirra lcreddum, má nærri geta, hva8 bjart muni vera yfir
lijörSinni, þar sem þeir eru látnir einir um hituna. Hve ræki-
lega sje annazt um uppfræ3ing lýSsins má marka af þvi, a8 til
hennar er ekki variS á ári hverju nema 1 ’/a af hundra8i af öllum
tekjum ríkisins. En eins og vi8 er a8 búast streitast klerkar vi3
af öllu megni a8 lialda í kennsluna, meh því a3 hún er öflugasti
stólpinn undir ríki þeirra, Fyrir því hefur lítiS or8i8 ágengt
enn, til a3 koma kennslunni í betra horf. Stjórnin kynokar sjer vi3
a8 hleypa sjer í eldhríS þá, sem von er á úr li8i kirkjunnar, ef
hreyfa á vi8 hei8ri hennar, og mun tæplega þykjast hafa
næga bur8i til þess enn sem komiS er. Fyrir nefnd þeirri,