Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1915, Blaðsíða 24

Elztu drykkjarhornin
í Þjóðmenningarsafninu.
Eins og getið var um í leiðarvísinum um Þjóðmenjasafnið, á
Þjóðmenningarsafnið allmörg drj7kkjarhorn, en fiest eru þau frá 18.
öldinni, brennivínshorn með trébotni og tinstút; var helt og drukkið
úr þeim eins og úr flöskum. En safnið á 3 horn eldri, öll útskorin,
og má sjá á útskurðinum, að þau hafa i fyrstu verið lokuð í stikil-
inn og opin i víðari endann; heflr þeim verið breytt síðar, trébotn
settur í viðari endann og gat borað upp úr stiklinum. Leiddi þessi
umbreyting á hornunum vitanlega af breytingu á notkun þeirra.
Aður drukku menn vin, mjöð og öl af þeim, og þótti sjálfsagt að
drekka út í einu (einskæla), en á 17. og einkum 18. öldinni fóru
menn að drekka brennivín og þá varð hentugra að hafa hornin
með botni og stút.
Hér yrði óþarft og oflangt mál að rita um íslenzk drykkjar-
horn yfirleitt; þau eru til allmörg ennþá og flest i þjóðmenjasafni Dana
(Nationalmuseet 2. afd.) og heflr Jörgen Olrik lýst þeim í bók sinni
Drikkehorn og Sölvtöj; telur hann upp 16 horn, er séu til safnsins
komin og verið hafi áður á Islandi; eru 4, að hans skoðun, frá mið-
öldunum, en af þeim eru 2 sýnilega norsk að uppruna, en hin tvö
eru hrútshorn, bæði eins að kalla; annað norska hornið og hrúts-
hornin færði Raben stiftamtmaður »Kunstkammeret« í Kaupmanna-
höfn 1720 og voru það minnishorn frá Skálholti, sem Jón byskup
Vídalín hafði látið hann fál). Auk þessara 16 horna getur Olrik
um í bók sinni 3—4 önnur íslenzk drykkjarhorn í Danmörku; eitt
þeirra gaf Pjetur Griffenfeld ráðhúsinu í Kaupmannahöfn, en nú er
það á Rosenborg; hin eru á herragörðunum Aalholm og Bækkeskov
(sbr. bls. 10)a). Er það einkennilegt við flestöll alíslenzk drykkjar-
horn, að þau eru mjög útskorin að utan, en það virðist ekki hafa
verið alsiða erlendis að prýða hornin með útskurði. öll þau íslenzk
') Sbr. ævis. Jóns ÞorkelssoDar, I., bls. 9—13 (mngr.).
*) Eitt virðist og vera á safninu í Odense.