Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 59

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 59
HAFGERÐINGAR 63 hvergi hli'ð á vera, og eru þær stórum fjöllum hærri, líkar brött- um gnípum, og vita menn fá dæmi til, að þeir menn hafi úr höfum komizt, er þar hafa í verið staddir, þá er þessi atburður hefur orðið. En því munu sögur vera af gjörðar, að guð mun æ nokkura hafa frelsað, þá sem þar hafa verið staddir, og mun þeirra ræða síðan dreifzt hafa og flutzt manna í millum, hvort sem nú er svo frá sagt sem þeir hafa helzt um rætt eða er nokkuð þeirra ræða aukin eða vönuð, og munum vér því varlega um þá hluti ræða, að vér höfum fáa þá hitt nýlega, er þaðan hafa komizt og oss kynni þessi tíðindi að segja".1 Ef til vill kemur það einhverjum einkennilega fyrir sjónir, að dæmin skuli vera talin upp í þeirri röð, sem hér er gert. Hvers vegna er endað á frásögn Konungsskuggsjár, en ekki Grænlandsferð Herjólfs frá Drepstokki, sem þó á sér stað nær þrem öldum fyrr en Konungs- skuggsjá er talin skráð, ef tímasetning er rétt? Því er til að svara, að ekki þykir lengur við hæfi að miða við þann tíma, er menn ætlast á um, að eitthvað hafi gerzt, eigi heldur við þann tíma, þá er atburður- inn er ritaður, ef heimildargagnið er glatað, nema fyrir tortímingu þess hafi fengizt fullvissa um, hvenær það var skráð. Tómas trúir ekki nema hann taki á. Öll nútímavísindi grundvallast á þeirri skoðun. Hins vegar skal það tekið skýrt fram, að munnleg geymd getur verið haldgóð, jafnvel þótt tveir eða þrír ættliðir og ef til vill fleiri hafi varðveitt frásögnina í huga sér, ef minnið er trútt. Gildir þá vitanlega einu, hvort sögnin er komin úr munnlegri geymd í upphafi eða hún hefur verið rituð, en frumhandritið glatazt, einhver numið það, sem á því var og efnið orðið að reikisögu, sem aftur er skrásett löngu síðar. Viðhorfið til þess að geyma mikið í minni var allt annað fyrir einni öld en nú er, þótt ekki sé lengra seilzt aftur. Af þeim sökum má með engu móti hafna munnlegu geymdinni án nákvæmrar rann- sóknar, ekki sízt, ef hún endurspeglar það, sem við þekltjum af eigin reynslu eða óvéfengjanlegum heimildum. Auðvitað getur frásögn, sem varðveitt er í frumgagni, verið meira eða minna ósönn, og gegnir sama um, hvort það er ungt eða gamalt. En hvað sem öllu þessu líður, verður, þegar um margra alda atburði er að ræða, að raða þeim eftir aldri handritanna, sem þeir eru varðveittir í, en ekki eftir þeim tíma, sem atburðurinn kann að hafa gerzt á, hversu miklar líkur, sem styðja það, að hann sé réttur. Ætti nú að vera ljóst, hvers vegna röðin á þrem síðustu atburð- l Konungsskuggsjá, Oslo 1945, bls. 27—28.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.