Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 76

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 76
80 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS er nú tæpur helmingur af því, sem upphaflega hefur verið. „Nýja stofa“ hefur hins vegar verið byggð af sérstökum þörfum. Yfirvaldið liefur þurft eigin skrifstofu, þar sem það gat unnið störf sín í ró og næði, laust við skarkala heimilislífsins, og krókurinn á mótum búrs og baðstofu hefur verið ákjósanlegur fyrir slíkt afdrep, og þá hefur forstofan verið útbúin til enn meiri einangrunar. Þessi stofa var einnig eina húsið á bænum með sérstakri upphitun, en það hefur verið óvenjulegt á þeim tímum. Sé útlitsteikningin af Víðivallabænum borin saman við mynd í ferðabók Gaimards af bænum á Mælifelli 1836, sést, áð frambærinn þar er á þeim tíma með mjög svipuðu sniði. Lengst til vinstri sést skemma, þá stór stofa með útidyrum, þá bæjardyr með lofti yfir og lengst til hægri sér í skála. Þar er sama þróunarstigið og á Víðivöll- um, enda er þetta þekkt víðar um land, svo sem nýjustu rannsóknir hafa leitt í ljós9. Þótt bærinn á Víðivöllum væri vel stæðilegur og hinn bezti til íveru alla 19. öld, ef til vill að „nýju stofu“ undantekinni, hefur hann verið óhentugur að ýmsu leyti. Hann var orðinn óþægilega stór fyrir heim- ilið, og mikill hluti hans var lítið notaður. Gamli skálinn var einnig farinn áð þykja til lýta, enda hafa burstabæir þá verið komnir víða á þessum slóðum og skartað sínum hvítu þiljum með reisn. Torfskál- inn gat ekki keppt við þau hvað fegurð snerti, og því er það 1895, að Sigurður Sigurðsson gerir allmiklar breytingar á bænum. Hann rífur „nýju stofu“, skálann og búrið aftan við hann, enda var þess ekki lengur þörf, þar sem tvíbýli var ekki lengur á jörðinni. I stað þessara húsa byggði Sigurður stórt hús með þili og burst fram á hlaðið. Var stofa fremst og svefnherbergi sunnan við hana, en eldhús („maskínu- hús“) og smábúr aftast. Þótti bærinn fríkka mikið við þessa breyt- ingu, enda var nú stigið síðasta skrefið til burstabæjar á Víðivöllum. Baðstofuna reif Sigurður einnig síðar og byggði aðra á sama stað. Var hún ekki á porti eins og hin fyrri, en samt stórt og gott hús. Hinn 14. apríl 1908 brann írambærinn allur og miðbærinn, en bað- stofan varð með naumindum varin. Var frambærinn alelda, er fólkið kom á fætur, og „gamla stofa“ fallin. Björguðust aðeins skemmurnar tvær, sem voru sunnan við stofuhúsið, auk baðstofunnar. Varð þarna geysimikið tjón, bæði í húsum og lausafé. Eftir brunann voru byggðar nýjar bæjardyr og stofuhús sunnan við þær, hvort tveggja með burst fram á hlaðið, en þessi hús brunnu 25. marz 1959. Urðu báðir brunarnir í vikunni fyrir páska. Eftir þennan bruna var reist núverandi íbúðarhús á Víðivöllum,
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.