Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 112

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 112
116 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS um.1 Um Almannagjá fyrir norðan bæinn að Heggsstöðum þarf ekki að fjölyrða, og ekki frekar um gjána austanvert við Lónsheiði. Hin undarlega frásögn Landnámabókar af breytingunni á nafni lækjarins, sem hét Tóftalækur áður en hann hljóp, en Almannafljót á eftir, yrði skiljanleg — enda í góðu samræmi við vættatrú síns tíma — ef nýja nafnið hefur upphaflega verið Alfmannafljót. Vatns- fall þetta — nú Hverfisfljót — kemur upp undan Skaftárjökli, skammt suðaustur af Lakagígum, og fellur síðan um Eldhraun niður í Fljótshverfi. Þorvaldur Thoroddsen taldi líklegt að hlaup það sem getið er um í frásögninni af læknum, hefði orðið af völdum eldgoss, og hið aukna vatnsmagn hefði síðan haldizt sökum þess að kvíslir sem áður féllu í Skaftá, hefðu breytt um farveg eftir gosið og fallið síð- an í fljótið (Almanna- eða Hverfisfljót).2 Ekki væri ólíklegt að þau ósköp, þegar Tóftalækur hljóp, hefðu verið kennd vættum. SUMMARY Tlne belief in supernatural beings and some Icelandic place names. The heathen belief in supernatural beings as elves, giants etc. has left its traces in many Icelandic place names. This is obvious in many cases and may more or less safely be assumed in several others. This gives rise to intricate problems as some old names of supernatural beings may have become forgotten or corrupted or even mixed up with proper names of men and women. Among the supernatural beings alfar (sing. alfr, an elf) seem to have had a prominent place as they are often mentioned in the Eddic poems together with the heathen gods (œsir). In Iceland many place names have the first component Álf-, Álfs, Álfa-, Álfkonu-. Besides álflcona the word alfmaör has probably existed in the old language although it is not found in the preserved written sources. There are several place names with Almanna- as the first component where the common meaning of almanna- (i. e. all men’s) does not make sense. The suggestion is that the first component origin- ally was Alfmanna-, — the loss of an f in such positions being a normal phenomenon. 1 Þorvaldur Thoroddsen, Lýsing Islands, 1908, I 131. 2 Sama rit II 156 og Ferð um Vestur-Skaftafellssýslu sumarið 1893, Andvari XIX, 1894, 127. bls.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.