Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 63

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 63
H AFGERÐIN G AR 67 bógnum um Krosssund, sem er á milli Fremri- og Efri-Langeyjar, og í átt til Vestureyja. En hver er ástæ'ðan til þess, að veðrið stendur af Bjarneyjum, þegar þangað kemur, stillir, eftir að hann hefur ient í Flatey, veður rýkur upp að nýju svo að sjór umhverfist? Er ekki eitthvað bogið við þessa frásögn, er hún ekki hreinn tilbúningur? Allt var andstreymi Eggerts í þessari ferð eignað göldrum Dýrfirð- inga.1 Eyjafjarðaratburðurinn fyrrnefndi var einnig settur í sam- band við galdra.2 En hugmyndaflug alþýðu og jafnvel lærðra manna var enn tengd göldrum á 18. og 19. öld. Atburðir, sem með engu móti er hægt að véfengja að hafi átt sér stað, voru skýrðir með hindur- vitnatrú. Má í því sambandi nefna Bátsendaflóðið, en sá viðburður var einnig nefndur Músarbylur, sökum þess, að karl, sem bjó á Fossi í Staðarsveit, átti áð hafa sleppt flæðarmús í sjóinn, og að sjálfsögðu voru allar ófarirnar taldar hafa stafað af tiltekt Jóns gamla á Fossi. Samkvæmt þjóðtrúnni mátti ekki slíkt skaðræðisdýr sem flæðarmús í sjó komast.3 4 En víkjum þá aftur að veðurfarinu, sem Eggert í Hergilsey er sagður hreppa. Er það í samræmi við raunveruleikann? Allir Breið- firðingar, og ég vil segja flestir reyndir sjómenn, þekkja það, sem kallað er áttahlaup. Eggert kynnist því vafalaust ekki fyrst í þessari för sinni, hann hefur sjálfsagt oft, fyrr og síðar, á sínum langa sjó- mannsferli, átt í glímu við véðraham af því tæi. Atburðirnir, sem gerast árin 1700 og 1884, og greint er frá í I. kafla, eiga sér svo margar hliðstæður úr íslenzkri sjómannasögu, að naumast er þörf á skýringum í sambandi við þá. Bráða- eða svipti- veður rýkur á sem hendi sé veifað, upp úr logni og tjarndauðum sjó. Þeirra er einungis getið hér sökum þess, að eðli þeirra mætti eitthvað vera í ætt við það, sem 13. aldar íslendingar kölluðu hafgerðingar. Um atburð þann, sem verður tilefni þess, að Hafgerðingadrápa er ort, vitum við ekkert. Grænlendinga saga er varðveitt í Flateyjarbók. Hún er talin rituð 1380—1390.1 Það, sem Jón Jóhannesson segir um aldur Grænlendinga sögu,r* er byggt á glöggum og skynsamlegum at- hugunum, er allar kunna að vera réttar, en hins vegar verður að meta 1 Lbs. 403 4to, bls. 15. 2 Lbs. 1293 4to, bls. 171. íi Jón Árnason: Islenzkar þjóðsögur og ævintýri, Rvík 1961, I, bls. 415—417. 4 Sjá Kulturhistorisk leksikon for nordisk middelalder, Kobenhavn 1959, IV, bls. 412—413. lí Nordæla, Rvík 1956, bls. 149—158. (Jón Jóhannesson: Aldur Grænlendinga sögu).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.