Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 110

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Blaðsíða 110
114 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS minjasafni), — fimmta er austanvert við Lónsheiði eins og þegar er getið. Af þessum tíu örnefnum eru varla nema tvö eða þrjú sem gætu gefið tilefni til að ætla að hin hefðbundna skýring hefði við rök að styðjast, — þau tvö sem alfaravegur hefur legið um, Almannaskarð og Almannakambur og sömuleiðis Almannadalur, ef víst væri að hann hefði einhvern tíma verið sú þjóðbraut sem Björn bóndi hélt. Hins vegar virðist ekki augljóst að klettaborg hefði verið kölluð Almanna- borg þótt við alfaraleið stæði (nema hún hafi þá upphaflega lieiti'ð Almannavegarborg?), og enn síður að fljót sem er ekki frekar á al- mannaleið en mörg önnur vatnsföll, hefði verið kennt við alla menn eða á einhvern hátt verið talið allra manna. Ekki er hin hefðbundna skýring líklegri þar sem gjárnar eiga í hlut. Fyrsta skal fræga telja, Almannagjá á Þingvöllum, þá sem öðrum fremur hefur verið talin „kennd við almenning“ (eins og Jónas skáld segir í sínu fagra kvæði). Vitnisburður fornrita og nýrri heimilda ásamt rannsóknum fornminjafræðinga leiðir allt í ljós áð Almanna- gjá hefur ekki verið fundarstaður þingheims eða sá staður þar sem þingheimur safnaðist saman til að hlýða á það sem fram fór á lög- bergi. Víst er nú orðið að Lögberg sjálft hefur verið á eystra barmi gjárinnar ofan við Hallinn, norðvestan við Þingvöll. Hallurinn er brekkan ofan af eystra gjábakkanum og niður á sjálfa vellina. Sá partur hans sem liggur fyrir neðan Lögberg, hefur samsvaráð „þing- brekku“ þeirri sem víða er nefnd í Grágás í sambandi við vorþing og leiðir (leiðarþing).1 Ekki lá alfaravegur eftir gjánni, heldur eftir Hallinum unz landskjálftinn 1789 raskaði honum svo mjög að hann lagðist niður.2 En Kárastaðastígur lá niður í gjána þar sem síðar var lagður akvegur. Fornmenn virðast ekki hafa gjört sér búðir í Al- mannagjá.3 Matthías Þórðarson gjörði sér í hugarlund að fornmenn hefðu hlíft gjánni við búðabyggingum af því „að gjáin skyldi vera fyrir alla jafnt, almenningur allra þingheyjanda, „A.lmannagjá“, en engra sérstakra þingmanna. Hún hefur sjálfsagt þá þegar þótt einkennileg og fögur, og má gera ráð fyrir, að samkomulag hafi einnig orðið um það, að friða hana fyrir öllu jarðraski og sömuleiðis fyrir reyk og ....... if " *.w 1 1 Sjá bók Matthíasar Þórðarsonar, Þingvöllur, 149. bls. o. áfr. 2 Fyrr nefnd bók Kálunds, I 92. s Bók Matthiasar, 137.—138. bls.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.