Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Qupperneq 111

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1967, Qupperneq 111
VÆTTATRÚ OG ÖRNEFNI 115 öðrum óþægindum fyrir almenning, sem leitt gæti af búðabygging- um og mannavistum þar í búðum".1 Af Islendinga sögum er Njáls saga ein um að geta Almannagjár, og er í þrjú skipti um að ræða að ráða þar launráðum, og er glöggt a'ð hún hefur þótt vel til þess fallin einmitt af því að þangað hefur verið fáfarið. Auk þess er í Njálu talað um að leita þar vígis. Friðhelgi gjárinnar að fornu ásamt nafninu verður til þess að Matthías hugsar sér að hún hafi einmitt verið friðuð handa almenn- ingi. Hún hefði þá átt að vera skemmtigöngustaður og griðastaður þeirra sem vildu leita hvíldar frá erli þingsins. Varla getur þó talizt líklegt að fornmönnum hefði komið til hugar að stofna til slíks skemmtigarðs eða þjóðgarðs á þingstaðnum. Sú hugmynd tilheyrir miklu seinni tímum. Aftur á móti er trúlegt að fornmenn hafi engu síður en nútímamenn — og jafnvel miklu fremur en þeir flestir — orðið varir hinna dularfullu áhrifa sem gj áin býr yfir. Matthías hefur lýst þeim vel í nefndri bók sinni: „Sums staðar er ríkur gróður, þar sem ljósálfarnir líða um grundirnar og dansa á blómunum; sums staðar, einkum í hliðargjánum, er dimmt og draugalegt, úrsvalt og ömurlegt. . . Hamrabúarnir hlusta eftir öllu, sem sagt er, og hafa það allt eftir. Sums staðar stara steintröllin út í bláinn og eilífðina . . . Víða sjást gægjast upp höfuðin af hamrabúunum, t. a. m. á gjárbakk- anum hærri, skammt upp frá Lögbergi, og þar ber við loftið stein- nökkva með nokkurum bergrisum, álútum undir árum. — Aðgætið auga og hlerandi hugur verða margs vísari í Almannagjá."2 í raun og veru mætti vel láta sér koma til hugar að hinir fornu þingheyjendur hefðu alls ekki viljað eiga náttból í nábýli við hamra- búa, álfa og aðra hynjamenn.3 En gefi Almannagjá á Þingvöllum lítið tilefni til að ætla að hún hafi verið kennd við almenning, þá gjöra nöfnur hennar fjórar það enn síður. Um Almannagjá í Reykjahverfi segir Skúli Þorsteins- son í Árbók fornleifafélagsins 1929, 68. bls.: „ . . . er alldjúp lág, er liggur norðaustur í Helgá . . . Ekki veit eg hvers vegna lágin heitir þetta, nema vegur hafi legi'ð eftir henni til forna, en heldur er það ólíklegt“. — Almannagjá í Grímsey norður er skora ein í fuglabjörg- 1 Fyrr nefnd bók, 138. bls. 2 Bls. 76—77. 3 Orðalag Sturlungu á einum stað: Og þá voru sénir álfar og aðrir kynjamenn ríða saman í flokki í Skagafirði. Prestssaga Guðmundar góða, Sturlunga saga, 1946, I 123.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.