Eimreiðin - 01.07.1918, Blaðsíða 63

tiimrciðin]
LÖGMÁL ÍIINS ÓSÝNILEGA
19Í
þessa grein til blaSsins „Fortnigthtly Review“. Það er áræöinn
maður, sem þorir að setja mannorS sitt í veð fyrir einhverja
staðreynd sína, sé hún dulræns eðlis. En Mr. Stead er einn
þeirra manna. Þegar hann skýrir frá einni vitrun sinni kemst
hann svo að orði: „Eftir þetta get eg ekki efast framar. í
mínum augum er gátan ráðin, og hvað mig snertir, er öll efa-
semd í þessu efni ómöguleg.“ John St. Mill sagði: „VariS
ykkur á manni meS staSreynd.“ Og þaS er mín trú, sem hin
alkunna skáldkona Harriet B. Stowe sagSi: „ÞaS er þú hefir
einu sinni séS, getur þú aldrei gert óséS.“
Þrátt fyrir þaS geta staSreyndir eSa reynsla einstakra manna,
aldrei orSiS fullar heimildir fyrir alla, þar sem um slíka hluti
er aS ræSa. Reynsla manna verSur fyrst aS gerast kunn, atvikin
aS verSa rannsökuS, sett í röS og reglu og loks gerS aS vís-
indagrein. VitnisburSur leiSir til vissra staShátta, og staShættir,
ef rétt er frá skýrt, birta lög eSa lögmál, en lög rétt skýrS og
skilin, leiSa fyrst í nánd þess, sem kallast ný vísindagrein.
En vísindin eru hlutir, sem menn þekkja og standast próf.
Og próf þurfa allir hlutir aS standast. Og snúum svo aftur
og spyrjum: „Geta framliSnir menn gert vart viS sig?“ —
Geti vísindin sannaS aS til séu vitsmunaverur hinu megin graf-
arinnar, góSar eSa slæmar, þá verSur oss auSiS aS staShæfa,
aS undravert stig sé stigiS til þess aS leysa úr gátu tilveru
vorrar stærsta leyndardóms. Felum svo visindunum spurning-
una. Látum oss bæta nýrri grein viS almenna bókfræSi; þá er
kallist „Spiritismi í höndum áreiSanlegra fræSimanna".
Fyrir 28 árum var félag stofnaS af valinkunnum memis-
mönnum, og meSal þeirra var W. E. Gladstone. ÞaS var stofn-
aS í Lundúnum og kallaS sálarrannsóknarfélag (Society for
Psychical Research). ÞaS var fyrsta sporiS í veraldarsög-
unni, sem stigiS hefir veriS til þess aS reyna til aS rySja vís-
indalegan veg til aS skynja hina andlegu hliS þessa heims.
MarkmiS félagsins er framsett meS þessum orSum: „FélagiS
er stofnaS í þvx skyni, aS rannsaka og gagnrýna spiritismann
eins og auSiS er á vísindalegan hátt — og skera úr því ját-
andi eSa neitandi, hvort samkvæmt vísindunum, líf sé til hinu
megin grafarinnar.“ — Andi félagsins er djarflega kunngerS-
ur meS orSunum: „ÞaS skiftir oss alls engu, hver niSurstaSan
kann aS verSa, oss varSar einungis um sannleikann."
Sir Oliver Lodge, forseti félagsins 1900, 1901 og 1902, hefir