Eimreiðin - 01.07.1918, Blaðsíða 121

Eimreiðin]
RITSJÁ
249
En aðferðin, sem hann velur sér til þess að sýna þetta er of slitin,
og nákvæmlega sama efni hefir áður verið valið (þó að þar væri að
vísu fleiru hrúgað saman) í skáldsögu Þorgils gjallanda: „Uppi við
fossa“. þetta efni er í raun réttri hálf-óheppilegt, einkum þegar svo
er í garðinn búið sem hér, að sannleikurinn sýnist vera á allra vit-
orði, nema þeirra, sem á honum fengu að kenna. Hálf-leiðinlegt, þegar
rithöfundar úthella anda sinum yfir ófrjóustu blettina, svo að ávext-
irnir geta aldrei orðið erfiðinu samboðnir.
Mjög óeðlileg er lýsing höfundarins á því, þegar jarðskjálftinn og
eldgosið er að byrja. Einhver lítur út í glugga og sér að himininn sýn-
ist loga allur, þar sem að fjöllunum veit. En það hefir ekki meiri áhrif
eftir orðunum að dacma, en ef hún hefði séð hross í túninu eða annan
slikan hversdags viðburð. Kemur hér fram það sama, sem eg gat um
í ritdómi mínum um „Nýja tíma“ eftir sama höfund, i siðasta hefti
Eimreiðarinnar, að honum er ósýnt um að láta veruleikann blákaldan
hlasa við lesandanum. Veruleikinn er alt af í nokkurri fjarlægð i blá-
móðu hulunni.
Ágæt persóna er -Klemens gamli, þessi skáldmælti karlbjálfi, sem
átti í fórum sínum gamalt ástar-æfintýr og kvað sig í trylling, svo að
hann ætlaði að drepa hrossin, en skrifaði aldrei neitt og mundi ekkert.
Margt er fleira vel sagt í þessari sögu og ósvikinn er hver af því
að eiga hana og lesa. Hefði höf. að eins beint þangað skotum sinum,
sem meiri var þörfin fyrir, sungið jafn vel, en valið skemtilegra lag!
M. J.
VIKTOR RYDBERG: SINGÓALLA. Skáldsaga frá 14. öld. Is-
lensk þýðing eftir Guðm. Guðmundsson. Ryík 1916—-1917.
Hún er hreinn og ósvikinn skáldskapur, þessi saga, en svo háróman-
tísk, að talsverðan menningarþroska þarf til að njóta hennar að fullu.
Getur því verið vafamál, hversu vel hún er valin handa íslenskri a 1-
þ ý ð u, þótt hún hafi í sjálfu sér mikla kosti til að bera, og þýðingin
sé snildarlega af hendi leyst. Því ekki leynir sér, að það er sjkáld,
sem um hana hefir fjallað og má um hana segja, að „sá kló, sem
kunni“. V. G.
D. C. MURPHY: BÖRN, FORELDRAR OG KENNARAR. Jón
Þórarinsson þýddi. Rvík 1917.
Þetta er bók, sem allir kennarar, ekki síst allir barna- og alþýðukenn-
arar ættu að kynna sér sem best. En foreldrar barnanna ættu lika að
lesa hana. Þvi af henni má afarmikið læra um mismunandi eðli barna
og hverjum tökum sé íarsælast að beita við kenslu og uppeldi barn-
anna eftir því, sem til háttar í hvert sinn. Og hvert einstakt atriði er
þar jafnan skýrt með skemtilegum dæmum úr lífi manna og dýra yfir-
leitt, svo að framsetningin verður jafnan bæði fyrirtaks ljós og jafn-
framt skemtileg. V. G.