Eimreiðin - 01.07.1918, Qupperneq 50

Í78
FYRSTA FLUGVÉLIN
[Eimreiöiti.
6. maí 1896 voru þessar tilraunir Langleys komnar það
áleiðis, að hann gat látið litla flugvél, er smíðuð var úr stáli
og rekin áfram meS gufuafli, fljúga hálfa enska mílu. Þessar
tilraunir voru gerðar yfir Potoma'c-ánni, skamt frá Washington,
og fóru þær fram með svo mikilli leynd og yfirlætisleysi aS
menn höfSu enga hugmynd um þær fyr en Langley gaf skýrslu
um árangur þeirra.
Nú sneri Langley sér að því, sem hann taldi markmiS sitt
í lifinu, aS smíSa flugvél, ekki smá tilraunavél, heldur vél,
er gæti boriS einn mann eSa tvo. Þetta var ekkert áhlaupa-
verk. Hvert skref varS hann aS þreifa fyrir sér, því aS hér
var myrkur yfir öllu, alt nýtt og óþekt.
Langley vildi þaS til, aS Mc. Kinley forseti var mjög hlyntur
tilraunum hans, og þóttist sjá þaS, aS hér gæti veriS um stór-
merka uppgötvun aS ræSa fyrir herinn og landvarnirnar.
Kom hann því til leiSar, aS landvarnarnefnd Bandaríkjanna
fól Langley aS reyna aS smíSa flugvél, áriS 1898, og voru
honum veittir 50000 dollarar til þess.
Sýndist nú líta vænlega út fyrir Langley. Hann fékk sér
til aSstoSar ágætan vélfræSing, Charles M. Manly, og varS
hann önnur hönd Langleys í öllu starfi hans viS flugvélina.
Langley hafSi sett flugvél sína, þá er hann gerSi tilraun
meS áriS 1896, af staS þannig, aS hann hafSi flatbotnaSan
bát á fljótinu. Eftir honum endilöngum var spor, sem vélin
rann eftir, meSan hún var aS fá nóga ferS til þess, aS geta
lyftst upp. Þessa sömu aSferS vildi hann nú hafa viS stóru
flugvélina, og hélt fast viS þaS áform, þó aS honum væri
ráSiS frá því. Og þaS var einmitt þessi útbúningur, sem varS
ógæfunnar valdandi.
Nú lét Langley smíSa stóreflis flatbotnaSan bát. Þegar
hann kom fram á sjónarsviSiS þótti mönnum heldur gefast
á aS líta. Þóttust sjómenn aldrei hafa séS slíkan óskapnaS i
skipsmynd fyr, og svo ramt kvaS aS þessu, aS sagt er, aS
enn í dag sé „bákniS hans Langleys" haft aS máltæki hjá
sjómönnum um þessar slóSir. Báturinn var 60 fet á lengd
og 40 fet á breidd, og á honurn var hús svo stórt, aS verka-
menn gátu búiS þar, nótt og dag. ÞakiS á húsinu var flatt,
og ofan á því var hlemmur fádæma stór. Á hlemm þessum
var sporbraut sú, sem flugvélin átti aS renna eftir, þegar hún
„ílaug upp“. Hlemmuum mátti snúa í hring, og var þaS gert