Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1991, Blaðsíða 99
PÁLL JÓNSSON OG BÓKASAFN HANS
99
eignast Ijóð góðskáldanna sem flestra. Einhver allra heillegasti
flokkur í safni Páls eru íslenzkar ljóðabækur 18., 19. og 20. aldar í
frumútgáfum. Þar vantar varla nokkuð í að marki, en í þessari
grein var Páll einkar vandlátur á eintök, átti mörg árituð höfund-
areintök, tölusettar útgáfur eða með annarri viðhöfn.
Annar efnisflokkur í safni Páls Jónssonar, sem ber af vegna
fullkomleika, er íslenzkar þjóðsögur. Hann sagði sjálfur svo frá, að
fyrsta bókin, sem hann festi kaup á, hefði verið úr þessum flokki
rita. Það voru Þjóðsögur og munnmæli Jóns Þorkelssonar, sem
hann keypti átta eða níu ára gamall af farandsala og varði til þess
aleigu sinni, sem þá var fjórar krónur. Hálfsjötugur að aldri rifjaði
Páll þetta upp og minntist þá þess, að einhverjum hefði þótt það
óheppilegt, að drengurinn verði peningum sínum á þennan hátt.
Hann sættist þó fullkomlega við minninguna með þeim kankvís-
legu orðum, sem ein gátu tjáð slíka sátt: „Bókin bætti mér upp
gagnrýnina.“ I þjóðsagnasafni Páls eru nú nálega öll þau rit og
útgáfur, sem telja má til þessa flokks, allt frá kverinu litla, sem þeir
Magnús Grímsson og Jón Arnason gáfu út fyrst slíkra rita í
Reykjavík 1852 og nú er nauðafágætt, til þjóðsagnabóka síðustu
ára.
Þegar Páll tók að stunda ferðalög og útiveru í tómstundum,
vaknaði áhugi hans á ritum um náttúru Islands og nytjar, landlýs-