Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1991, Blaðsíða 105
TVÖ GÖMUL ERFILJÓÐ STEPHANS G.
105
ar á Mýri í Bárðardal. Frænkur Kristbjargar tvær, Helga á
Akureyri, dóttir Kristjáns Kristjánssonar á Mýri, og Arnþrúður
Arnórsdóttir og Helgu, dóttur Kristjáns Ingjaldssonar af seinna
hjónabandi hans, voru kvaddar til að ganga frá dánarbúi Krist-
bjargar og ákváðu að senda Landsbókasafni ýmis gögn úr búinu,
meðal þeirra nokkur kvæði Stephans G. Stephanssonar með hendi
hans.
Hér verður nú einkum fjallað um tvö erfiljóð, er Stephan orti
um frænku sína, Sigríði Jónsdóttur frá Eyjardalsá, er lézt á leið
vestur um haf 1880. Samkvæmt upplýsingum Helgu Kristjáns-
dóttur á Akureyri, er fylgdu handritagjöfmni til Landsbókasafns,
hafði Sigríður gifzt 5. júlí 1877 Friðgeiri Jóakimssyni bónda á
Hlíðarenda, sem hún hafði verið bústýra hjá. Sigríður mun hafa
verið ófrísk, er þau héldu vestur, en hafði tekið loforð af manni
sínum að láta engan vita, óttaðist, að þá yrði för hennar stöðvuð af
ættingjum hennar. Sigríður var dóttir Helgu Stefánsdóttur (hálf-
systur Guðmundar, föður Stephans G.) og Jóns bónda Ingjalds-
sonar á Eyjardalsá, en hann var kvæntur Guðnýju, hálfsystur
Helgu. Guðný og Jón giftust 1847 og bjuggu fyrst á Halldórsstöð-
um. Helga kom til þeirra 1849, og er Sigríður fædd 7. október
1851 á Halldórsstöðum.
Helga Kristjánsdóttir kveðst eigi vita, hvar Sigríður var uppalin,
hvort hún var með móður sinni og þá hvar. En Helga Stefánsdóttir
og Kristján Ingjaldsson á Mýri voru í hjónabandi 12 ár, 1861-73,
og er Sigríður talin fósturbarn á Mýri 1865-70 og hjú á sama bæ
1871-73. Sögn, er Helga Kristjánsdóttir hefur eftir Kristjáni
Jónssyni á Víðivöllum, er var mágur Stefáns sonar Guðnýjar og
Jóns, bendir til, að Guðný hafi ekki verið sátt við giftingu Sigríðar
og Friðgeirs. Þau voru gefin saman í kirkju á Ljósavatni. Jón faðir
Sigríðar var annar svaramaður þeirra. Einhver kirkjugesta kvað
hafa spurt Jón, hví Guðný og Stefán væru ekki viðstödd, og á þá
Jón að hafa svarað: ,Ja, Stefán minn var að skaka strokkinn, en
Guðný mín var að gera upp (skyrið).“ Helga Kristjánsdóttir segir
ennfremur: „Sigríður hefur eflaust átt erfiða æsku. Þó hef ég
aldrei heyrt, að Guðný léti hana gjalda uppruna síns. Stephan G.
Stephansson kom oft á Mýri þau ár, sem hann var í Mjóadal, og þá
hafa þau Sigríður kynnzt.“
Áður en vikið verður að erfiljóðum Stephans um Sigríði, er rétt
að geta þess, að líki hennar var sökkt í hafið, svo sem alvanalegt var
um þá vesturfara, er dóu á leiðinni yfir hafið.