Náttúrufræðingurinn - 1998, Qupperneq 22

I. mynd. Fjörurennsli undan Strandarkirkju. Grífurlega mikið grunnvatn rennur til sjávar
á Reykjanesskaga. Mest af því rennur út neðansjávar og sér ekki mikið til þess nema á
stórstraumsfjöru. Mest er vatnið frá Þorlákshöfn og vestur í Selvog (um 30m3/s), en
samsöfnun þess í einn straum er mest í Straumsvík (allt að 10 itvVs). - Coastal outflow at
low tide below the church at Strönd. There is a very strong groundwater Jlow to the coast
on the Reykjanes-Péninsula, mostly submarine and only a part ofit visible at low tide. The
strongest outflow is in the southeast (near to 30 mVs), but the greatest concentration is at
Straumsvík (up to 10 m’/s). Ljósm./photo: Freysteinn Sigurðsson.
vegum sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
(Árni Hjartarson o.fl. 1992, Árni Hjartarson
og Freysteinn Sigurðsson 1993). Á kortum
þessum eru jarðlög túlkuð og fiokkuð með
tilliti til lektar og annarra vatnafarslegra
eiginleika (Freysteinn Sigurðsson og Jón
Ingimarsson 1990), auk upplýsinga um
grunnvatnsfar. Grunnvatnslfkan þetta teng-
ist Iíkani og rannsóknum utar á Reykjanes-
skaganum og er veigamikill hluti heildar-
myndar af grunnvatnsfari skagans (Frey-
steinn Sigurðsson 1986). UmfjöIIunin hér á
eftir er byggð á þessum rannsóknum og
ýmsum öðrum sem málið varða, þótt þeirra
sé ekki sérstaklega getið hér. Samkvæmt
þessum rannsóknum eru orsakir hins mikla
útrennslis í Straumsvík einkum þrjár (2.
mynd):
1. Jarðlög á aðrennslissvæðinu (vatnasvið-
inu) eru mjög lek, svo úrkoman sígur
nánast öll í jörðu niður og nær ekkert af-
rennsli er á yfirborði.
2. Úrkoma á vatnasviðinu er mikil, einkum á
fjöllunum þar sem hún fer líklega víða yfir
2.000 mmáári.
3. Jarðgerð svæðisins beinir grunnvatns-
straumum af stóru svæði til Straums-
víkur.
■ VATNSHAGUR
VATNASVIÐSINS
Úrkoman við Straumsvík losar 1.000 mm á
ári, eykst upp eftir hraununum og gæti verið
komin í um 1.500 mm á ári á Undirhlíðum og
180