Andvari - 01.10.1960, Síða 55

RAGNAR JÖHANNESSON:
í FYLGD MEÐ AUDEN
Kynni okkar Audens skálds urðu ekki
löng, aðeins fáar vikur. Samt finnst mér,
þegar ég er beðinn um að rifja þau
kynni upp fyrir lesendum A.ndvara, sem
þau séu mér harla minnsstæð, og mynd
mannsins sjálfs skýrar mörkuð í hug-
skotið en margra annarra, sem ég hefi
haft lengri kynni af. Eins finnst mér sem
ég hafi kynnzt honum beiur en jafnvel
flestum öðrurn á svo skömmum tíma, og
stafar það efalaust mest af þvi, að Auden
var maður opinskár og ódeigur að segja
hug sinn allan og allra manna ræðnastur.
Mig furðar á því nú, hve vel hann undi
því að spjalla við mig, fáfróðan, íslenzkan
stúdent, um alla heima og geima. Við
röbbuðum saman alla daga og stundum
fram á nætur. Var það ekki eingöngu,
að bann reyndi að veiða upp úr mér allt
það, sem ég vissi um land og þjóð, bók-
mcnntir, forna siði og menningarháttu,
heldur töluðum við um margt, sem ekki
kom Islandi við, um menningu annarra
landa, nýjungar í bókmenntum o. fl. Var
hann óspar á að miðla af mikilli þekk-
ingu sinni í þcssum efnum. Auðvitað
hafði hann, dögum saman, ekki við
annan að tala en mig; aldursmunur okkar
var ekki eins mikill og mér virtist þá —
hann var aðeins 6—7 árum eldri. Auk
þess var honum vel lagið að umgangast
ungt fólk, hafði verið skólastjóri í heima-
vistarskóla fyrir pilta og kvað sér hafa
fallið það starf vel. Á ferðalagi okkar
sóttist hann engu síður eftir félagsskap
barna og unglinga en fullorðinna.
Auden sýndi mér ýmislegt af því, sem
hann var að yrkja. Man ég sérstaklega
eftir einu kvæði, sem hann orti að morgni
dags og var furðu skamman tíma að því.
Ekki hafði hann neitt með sér af bókum
sínum, nema nýtt leikrit, ,.The Summit“,
(birtist undir nafninu „The Ascent of
F 6“, 1936); las ég það í próförk og þótti
það harla nýstárlegt. Mér skildist á
Auden, að sjónleik þennan ætti að sýna
í New York þá um haustið, og þangað
ætlaði hann. Þar bjóst hann líka við að
bitta konu sína, Eriku Mann (dóttur
Thomasar Mann, Nóbclsverðlaunaböf-
undarins þýzka. Ilöfðu þau hjón þá
ekki sézt í ein tvö ár, að mig minnir).
Auden var mikill ferðalangur um
þessar mundir, hafði farið um nær öll
Evrópulönd, þó ekki Rússland. Lagði
hann mesta stund á það, á ferðum sín-
um, að kvnnast sem bezt þjóðunum sjálf-
um, lifnaðarháttum þeirra og menningu,
en landslag og náttúrufar lét hann sig
'■"inna skipta. Enda lét hann sér fátt um
finnast íslenzk fjöll og fossa, kvaðst lítið
vndi hafa af því að klifra í bratta eða
glápa á vatn steypast af bergi frarn, slík
fyrirbæri væru hvert öðru lík í öllum
löndum. Hann mat meira að skoða gamla
sveitabæi og bækur, svip fólksins og lifn-
aðarhætti, og brcvttist aldrei á að soyrja
um slíkt í þaula. Hins vegar gerði bann
sér ekkert far um að læra tungumál, í
löndum þeim, sem hann fór um, ef hánn
hafði ekki numið þau áður. Kvað hann
það gagnslítið og bara til tafar oq fyrir-
hafnar á ferðalögum. Varð ég ekki var
við, að hann lærði nokkra heila setningu