Andvari - 01.10.1960, Blaðsíða 80

FRIÐRIK ÓLAFSSON
ANDVAIII
270
við, að hann muni tefla rólega til jafn-
teflis. En það er öðru nær. I 12. leik
beitir hann einum af sínurn frægu „sál-
rænu fingurbrjótum“, og Botvinnik fær
enn einu sinni vinningsstöðu á kostnað
tímans. í tímahrakinu varar Botvinnik
sig ekki á tiltölulega einfaldri fórn, og
kóngsstaðan verður ekki varin. Ilryggi-
leg málalok fyrir Botvinnik, því að úrslit
einvígisins hefðu alls ekki verið ráðin,
ef honum hefði tekizt að nýta yfirburði
sína í þessari skák.
í hlaðaviðtali eftir einvígið viðurkenndi
Tal að hafa leikið vafasömum leikjum
í því augnamiði að villa um lyrir andstæð-
ingnum. „Hann eyðir töluverðum tíma
til að komast að raun um, hvers vegna
ég leiki slíkum leikjum, og þar með er
tilganginum náð.“
Fyrir mitt leyti hefi ég grun um, að
Tal hafi ekki viðhaft þessa „sálrænu til-
raunastarfsemi" sína í þeim tilgangi ein-
um að vinna sigur í viðkomandi skákum.
Það sýna úrslit framangreindra skáka
ljóslega. Eftirtektarvert er, að fingur-
brjótarnir eru hvað magnaðastir á fyrsta
hluta einvígisins, og er ekki sú skýring
ósennileg, að Tal hafi einmitt verið að
leitast við að brjóta niður viðnámsþrótt
andstæðingsins með því algjöra ótta- og
virðingarleysi, sem lýsir sér í slíkri tafl-
mennsku. Fremur hlýtur að vera
óskemmtilegt fyrir heimsmeistara að hafa
það á tilfinningunni, að hann sé notaður
fyrir tilraunadýr!
Annars held ég, að orsakirnar fyrir tapi
Botvinniks séu fyrst og fremst þær, hversu
mjög hann forðast að leggja til beinnar
atlögu, þegar staðan gefur tilefni til þess.
Þetta sýna fjölmargar skákir úr síðasta
einvígi, og gefur það auga leið, að eitt-
hvað er sjálfstraustið farið að bila. Hann
blífir sér við þeim hörðu sviptingum,
sem hljótast af beinum sóknaraðgerðum,
en byggir meira á smáum ósjálegum yfir-
burðum, sem í flestum tilfellum fleyta
skákunum inn á farveg jafnteflisdauðans.
Ég hika ekki við að fullyrða, að hinn
ósigrandi Botvinnik hefði ekki látið slíkar
hættur aftra sér, heldur ráðizt til atlögu
með óbugandi sjálfstrausti.
Flestar vinningsskákir Tals úr heims-
meistaraeinvíginu eru mætavel tefldar, og
held ég, að enginn, sem rennir augum
yfir einvígisskákirnar, telji sigur hans
óverðskuldaðan. Sigur hans á næsta ári
ætti varla að vera í hættu, því að hann á
nú við andstæðing, sem er aðeins svipur
af því, sem áður var, en eins og ég gat
um að framan, getur Botvinnik orðið
harðari í horn að taka nú, þegar hann
er laus undan þeirri ábyrgð, sem fylgir
heimsmeistaratitlinum. Mín spá er sú,
að Tal sigri með tveggja vinninga mun,
en sama gildir um þetta sem annað, tím-
inn verður að leiða hið sanna í Ijós.