Andvari - 01.01.1998, Side 44

42
GUNNLAUGUR A. JÓNSSON
ANDVARI
ar fermingarbarna koma þangað til að njóta fræðslu og helgistunda.
Samstarf er við Háskóla Islands og guðfræðideildin notfærir sér að-
stöðuna þar, ekki síst fyrir kennslu í kennimannlegum fræðum. Síð-
ast en ekki síst hefur nú vígslubiskup Skálholtsbiskupsdæmis búsetu
á staðnum, sem er eign þjóðkirkjunnar. Pað er því ekki fjarri lagi að
halda því fram að þar sé orðin að veruleika sú „háborg andlegrar
menningar“ sem sr. Sigurður Pálsson lét sig dreyma um í Kirkjurits-
grein sinni árið 1943.
Kennimaðurinn
Sr. Sigurður hefur ekki látið eftir sig neitt prédikanasafn enda flutti
hann nær aldrei skrifaðar ræður heldur talaði hann út frá fáeinum
minnispunktum sem hann setti á blað. Hann sagðist ekki geta hugs-
að og skrifað í senn. Hann gekk með prédikunina í huganum þangað
til hún var flutt og þess gætti í fari hans þegar stóð til að messa.
Hann var þá ekki fyllilega samræðuhæfur og svolítið utan við sig.
Hann fastaði alltaf framan af sunnudögum. Það leyndi sér þá ekki að
hann var með allan hugann við þá guðsþjónustu sem framundan var.
Hann sagði að ótilbúinn hugur væri ekki líklegur til að geta tileinkað
sér þá virku uppbyggingu, sem messan veitti. Pví væri nauðsyn á
andlegum undirbúningi.
Pað sem einkenndi prédikun hans var að hann var í alvöru að
reyna að koma boðskap sínum til skila og hann lagði sig fram um að
hafa áhrif á fólk. Hann flutti aldrei ræðu bara vegna þess að það átti
að halda ræðu. Segja má að hann hafi verið dálítill áróðursmaður í
sínum prédikunum. Um prédikanir hans hefur og verið sagt að þær
hafi verið bornar uppi af skaphita vakningaprédikarans.50 Hann
hafði miklar mætur á þeim orðum sr. Árna Pórarinssonar að enginn
gæti prédikað nema vera annað hvort hrifinn eða reiður. Og vissu-
lega gat sr. Sigurður verið reiður, en eins og sonur hans og nafni
bendir mér á, „þá var öruggt að hann skammaði ekki syndarann
heldur var að fást við syndina.“
Hins vegar taldi hann alla meðvitaða tilburði til að leggja list í
prédikunina neikvæða. Hann taldi slíka tilburði til þess fallna að
draga athygli áheyrenda að prédikaranum fremur en orði Guðs. „Að