Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1998, Side 61

Andvari - 01.01.1998, Side 61
ANDVARI AÐ YRKJA SIG ÚT ÚR BÓKMENNTASÖGUNNI 59 ráði og Jónasi sjálfdæmi um að færa mál og stíl til betri vegar, og einkum stóð traust hans til Jónasar í þessum efnum alla tíð. Oft hafði Tómas þurft að sæta strangri ritstjórn þeirra félaga, og lét sér það oftast vel líka, þó hon- um hafi stundum þótt þeir fága málið um of á kostnað efnisins. En hér hafði annað og meira gerst. „Pið hafið sleppt öllu sem sagt var um rímurn- ar,“2 segir Tómas. Og hvað skyldi svo hafa staðið í hinum horfna kafla um rímur á íslandi árið 1835? Jú, þar fór einn ritstjóra Fjölnis lofsainlegum orðum um Sigurð Breiðfjörð. Tómas gerir sér að sjálfsögðu grein fyrir því hvað veldur og átelur félaga sína fyrir heift í garð Sigurðar. Hann rekur fyrir þeim söguna af því að Sig- urður hafi verið keyptur til að yrkja níð um Fjölni, væntanlega af sunn- lensku höfðingjunum sem gáfu út tímaritið Sunnanpóstinn, og iðrist þess nú. Því sé ómaklegt að ganga í skrokk á veslings Sigurði. Athyglisverðari er samt rökstuðningur hans fyrir því að efnið hefði átt að birta. Hann segir, í fyrsta lagi, að þetta sé bagalegt vegna þess að „Sunnanpósturinn hefir hrært við sama efni og hefði mér þótt dágott, að publicum hefði séð, þó ei væri nema á einu dæmi, að við ekki divergerum svo mjög í öllu.“3 Þetta eru merkileg menningarpólitísk rök því þau sýna viðleitni Tómasar til þess að skipa Fjölni við hlið þess tímarits sem Jónas og Konráð hefja miklar árásir á, frá og með þessu hefti. Tómasi þykir mikilvægt að íslenskur almenningur sjái að ritin eigi eitthvað sameiginlegt, hafi sameiginlega menningarlega viðmiðun. Og þessi skurðpunktur íslenskrar menningar er enginn annar en rímnaskáldið Sigurður Breiðfjörð sem hér stígur fram í svipuðu hlutverki °g Halldór Laxness sníður honum löngu síðar í Heimsljósi: hann er tákn- gervingur og samnefnari hins íslenska alþýðuskálds. Jónas Hallgrímsson hafnar hins vegar þessari hugmynd Tómasar og strikar kafla hans um Breiðfjörð út í heilu lagi. Þeir Konráð beita Tómas þöggun, eins og nú er sagt. Jónas rökstyður ákvörðun sína síðar með rímnadómnum. Ritdómur- inn um Breiðfjörð er þannig öðrum þræði svar Jónasar við skoðun Tóm- asar. Hann hafnar þessari hefð sem sameiginlegri viðmiðun í bókmenntum °g heimtar nýja. Tómas segir í bréfi sínu: „Ég þykist skilja að þið hafið ekki viljað halda uppi lofi Sigurðar Breiðfjörðs, en það mátti þá draga dálítið úr því,“4 og sú setning segir okkur alveg klárlega að Breiðfjörð hafi í hinum útstrikaða kafla verið leiddur til öndvegis í íslenskum bókmenntum og tal- lnn til hins besta, líkt og verið hafði í Sunnanpóstinum. Auðvitað má velta vöngum yfir því hversu meðvituð taktík þetta er hjá Tómasi. Hann segir í fyrrnefndu bréfi: „Mér sýnist líka Sigurður greyið, ems og hver annar, eiga sitt,“5 sem vottar um réttlætiskennd prófastsins á Breiðabólstað. Tómas meinar það sem hann segir og hvað bókmenntir snertir stóð hann örugglega nær Sunnanpóstinum í skoðunum en Jónas og Konráð. Hins vegar liggur undir niðri alveg augljóslega tímaritspólitík af
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.