Andvari

Árgangur
Útgáva

Andvari - 01.01.1998, Síða 139

Andvari - 01.01.1998, Síða 139
ANDVARI AF ÓSKRIFAÐRI LEIKLISTARSÖGU 137 minninga Brynjólfs Jóhannessonar, Karlar eins og ég.16 Annars vitnar hún hér einkum til bréfa, sem Indriði skrifar Indriða afa sínum úr utanferðinni. Þar segir hún hann „ræða við afa sinn um einföld leiksvið og styttingar Max Reinhardts á leikverkum“ og „velta vöngum fram og aftur yfir leik- stjórn hans og fleiri spámanna leiklistarinnar á þessum tíma.“17 Leikstjórn- arstíll Indriða síðar hafi og þótt „minna á expressjónísku leikstjórana þýsku“, og hafi mátt sjá merki þeirra lærdóma í „notkun Ijóssins, svipbreyt- ingum og hlátri leikaranna, stillingu hraðans“ sem allt hafi borið vitni um „næman skilning Indriða á því að hægt væri að láta smáu atriðin jafnt þeim stóru sýna það sem í leiknum byggi.“18 Ég er hræddur um, að hér liggi ekki allt eins Ijóst fyrir og Þórunn vill vera láta. Fyrst af öllu verður að geta þess, að samtíðarheimildir um þessar sýningar hans eru bæði litlar og takmarkaðar. Indriði mun t.d. aldrei hafa undirbúið sig með nákvæmum leikstjórnarhandritum, líkt og reglumaður- inn Haraldur Björnsson, eða hirt um að „dókúmentera“ sviðsetningar sín- ar, a.m.k. er ekki kunnugt um neitt slíkt frá hans hendi. Þar við bætist, að ljósmyndaefnið frá þessum tíma er mjög fátæklegt, þó að það þyrfti að vísu að kanna betur með nákvæmri leit í söfnum þeirra ljósmyndara, sem unnu mest fyrir leikhúsið, einkum Lofts Guðmundssonar. Við höfum því í raun fátt annað að styðjast við en leikdómana með kostum sínum og göllum. Frásagnir manna eins og Brynjólfs Jóhannessonar og Vals Gíslasonar eru út af fyrir sig góðra gjalda verðar, en þær eru vitaskuld frá miklu seinni tíma. Auk þess er staðreynd, sem ekki má gleyma, að þeir Brynjólfur og Valur voru jafnan miklir vinir Indriða, svo að þaðan var tæpast að vænta mikillar gagnrýni á verk hans og vinnubrögð.19 Þekktar heimildir um Þýskalandsdvöl Indriða eru ekki heldur miklar. Bréfin til Indriða Einarssonar, sem eru varðveitt í safni hans í Landsbóka- safninu, eru hin einu sem enn eru til úr ferðinni, svo vitað sé. Þau eru að- eins tvö, bæði frekar stutt og einungis fyrra bréfið snýst um leikstjórn Rein- hardts.20 Fyrrnefnt útvarpsviðtal frá 1962 virðist Þórunn ekki hafa þekkt; a.m.k. vísar hún hvergi til þess. Þar segir hann undan og ofan af ferðinni, og er ekki að heyra sem hann hafi átt þess kost eða yfirleitt reynt að kom- ast að hjá einhverju Berlínarleikhúsanna til að fylgjast með æfingum. Um faglega þjálfun í nútímaskilningi hefur þar því ekki verið að ræða. En bréf- ið til afa hans staðfestir, svo langt sem það nær, að honum var starf leik- stjórans afar hugleikið og hann hefur reynt að glöggva sig á helstu þáttum þess. Ut af fyrir sig leikur ekki nokkur minnsti vafi á því, að Þýskalands- dvölin varð Indriða drjúgt veganesti, hafði jafnvel grundvallaráhrif á list- feril hans og listskynjun, eins og Sveinn Einarsson orðar það.21 Þó að hæpið sé að gera mikið úr loflegum ummælum gamalla vina og samherja úr leikhússlagnum, eru leikdómar samtíðarinnar ekki síður vara-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar: 1. Tölublað (01.01.1998)
https://timarit.is/issue/292768

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

1. Tölublað (01.01.1998)

Gongd: