Andvari - 01.01.1950, Side 47

ANDVARI
Stefnt að höfundi Njálu
43
Sættir komust á í vígsmálinu. Fór með sáttarboð af hendi
Guðmundar maður að nafni Einar (eða Vigfús), en a vigsmalinu
béldu tveir höfðingjar, er hétu Höskuldur (eða Sighvatur) og
Tjörvi (eða Sturla). Varð Guðmundur að greiða rífleg manngjöld,
en var ekki gerður af landi brott. Ár það, er Þorkell var veginn,
voru harðindi mikil hérlendis.
Frásögn þessi er samin eftir A-gerð af Ljósvetninga sögu eða
Þorgils sögu skarða. Þess vegna birtist hér sérhver sögupersóna
undir tveimur nöfnum. Öll sviganöfnin eru sótt í Þorgils sögu,
en hin í Ljósvetninga sögu. Önnur atriði frásagnarinnar eru sam-
eiginleg báðum heimildarritum. Það er sjálfgefið, að á milli þess-
ara heimilda hljóta að vera náin tengsl, er þær greina lrá vígum
Þorkels háks og Þorgils skarða. Og það liggur beinlínis í hlutar-
ins eðli, hvernig því heimildasambandi sé varið. Höfundur Þor-
Rils sögu ritar um viðburði eigin samtíðar, en á milli Þorkels
káks og höfundar Ljósvetninga sögu cru meir en tvær aldir.
háðar frásagnirnar snúast sýnilega um víg Þorgils skarða að
Hrafnagili hinn 22. janúar 1258. Það eru minningar samtíðar-
manna um þennan atburð, sem efnislíkingunni valda. Ósam-
raamið milli 'frásagnanna af víginu á aftur á móti rót að rekja til
gjörólíkra viðhorfa höfundanna til sagnritunar. Annar er venju-
^egur ævisöguritari, en hinn heldur á söguefni sínu á skálda vísu.
En sammerkt er það báðum höfundum, að þeir fjandskapast
þannig við Þorvarð Þórarinsson, veganda Þorgils skarða, að meta
nia til niðritunar.
Það hendir eigi sjaldan skáldsagnahöfunda að gefa söguper-
s°num sínum nöfn, er minni mjög á heiti þeirra fyrirmynda, sem
við er stuðzt. Stundum er það líklega óafvitandi, en oftast af ráðn-
Um kug. Er að vonum margvíslegum aðferðum beitt. Bibliunafn
Cr kítið koma í stað biblíunafns, norrænt heiti sett 1 stað norræns
nafns og nafnskrípi í stað ónefnis. Jafnframt er þess gjarna gætt,
að nijfn sögupersónunnar og fyrirmyndar hennar séu að merkingu
c^a málblæ sem líkust. Sjaldan verður hvoru tveggja komið við í