Uppeldi og menntun - 01.01.1999, Blaðsíða 87

Uppeldi og menntun - 01.01.1999, Blaðsíða 87
INGÓLFUR ÁSGEIR JÓHANNESSON haldið fram hér, heldur endurtekið það sem ég sagði fyrr í greininni að líkast til er það innsæi kennara sem ræður úrslitum um að aukin þekking og leikni leiði til aukinnar skilvirkni og til einhvers gagns yfirleitt. Svörin við fyrstu tveimur spurn- ingunum, Er kennarastarfið orðið vandasamara ogflóknara en það var um 19701 og Krefst kennarastarfið sérhæfðari þekkingar og leikni en það gerði um 1970? eru því já. Líta ber á þessar niðurstöður sem traustar tilgátur fremur en algild sannindi því unnt er að telja upp ýmis atriði sem ástæða væri til að rannsaka betur fyrir utan fyrirvara sem komu fram í viðtölunum. Lítum þá á síðari spurningarnar tvær, þ.e. Ceta rannsóknir á starfi kennara bætt vinnubrögð þeirra? og Ættu rannsóknir á starfi kennara að auka virðingu fyrir kennara- starfinu í samfélaginu? Fyrrnefndur Abbott (1988) hefur bent á að í nútímaþjóðfélög- um sé sérfræðiþekkingin í fólki fremur en í stofnunum eða reglum. Hann heldur því einnig fram að eftir því sem slík þekking sé óhlutbundnari (betur skilgreind, formlegri), því meira vægi hafi hún í þjóðfélagslegum átökum um yfirráð starfs- greina yfir tiltekinni vinnu. Hann segir að þetta stafi af því að almenningur virðist trúa því að óhlutbundin fagþekking sé til marks um hagnýta starfsþekkingu. I þessu tilviki ætti kennari sem hefur mjög mikla þekkingu, bæði á því hvernig börn og unglingar hugsa og á þeim námsgreinum sem hami kennir, að hafa burði til að vera góður kennari. Ég nefni þessa trú á óhlutbundna formlega þekkingu, sem helst er „mæld" með prófum, ekki vegna þess að ég telji að hún eigi svo mjög við um skoðanir á hæfileikum kennara, heldur vegna þess að þrátt fyrir allt á þessi hug- mynd sennilega tiltölulega lítið við um kennara. Önnur djúpstæð hugmynd af ætt- bálki goðsagna, andstæð þeirri sem Abbott nefnir, er sú að því meiri þekkingu sem einstaklingur (t.d. kennari) býr yfir, þeim mun ólíklegra sé að honum takist að tala við þá sem minna vita (t.d. nemendur) á því „plani" sem þeir eru á. Þetta sjónarmið kemur oft fram í umræðum um kennarastarfið: kennari á ekki að þurfa að vita mikið til að geta náð til barna. Ég fer hér ekki ofan í mótsagnirnar í báðum sjónar- miðunum, mótsagnir sem raunar er óhætt að flokka sem öfga. Ég tel að áhersla Sternbergs og Horvaths á skilvirkni og innsæi sé leið til að komast framhjá þessum öfgasjónarmiðum: ef kennarar hagnýta sér reynslu sína til að þróa með sér skilvirk vinnubrögð og þroska innsæi í starfi, þá og sennilega eingöngu þá kemur óhlut- bundna þekkingin, hvort sem það er á námsefni, kennsluaðferðum eða uppeldis- gildi námsefnis (sbr. þrískiptingu Shulmans 1986, sjá framar), að gagni. í þessari grein hef ég stuðst við tvenns konar hugmyndir, annars vegar sál- og kennslufræðilegar rannsóknir á starfi kennara og hins vegar félagsfræðilegar kenn- ingar um þróun fag- og sérfræðistarfa. Spurningin Geta rannsóknir á starfi kennara bætt vinnubrögðþeirra? vísar til markmiða sál- og kennslufræðirannsókna á kemrara- starfinu. Markmið þeirra er að finna út hvað „góðir kennarar" gera sem gerir þá svo hæfa í starfi og freista þess að nýta þá þekkingu til að bæta kennslu og kennara- menntun. Rannsóknir af þessu tæi skipta tugum eða hundruðum þúsunda og ég drep hér einfaldlega niður í þeirri ritgerð um efnið sem ég var að ljúka við að lesa þegar ég hófst handa við uppkast þessarar greinar. Þar sé ég strax að höfundar hennar, spænsku fræðimennirnir Emilio Sánchez, Javier Rosales og Isabel Canedo (1999), velta fyrir sér að ekki sé jafnauðvelt og ætla mætti í fljótu bragði að komast 85
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.